ΝΟΜΟΣ ΥΠ΄ ΑΡΙΘ. 2716 της 17.05.1999 «Ανάπτυξη και εκσυγχρονισμός των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και άλλες διατάξεις» (Α΄96).

Με τις παρ. 1 και 3 του άρθρου 12 του ν. 4272/2014 (Α΄145), ορίζεται ότι : 

«1.  Οι ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές του άρθρου 16 παρ. 2 του π.δ. 247/1991 (Α΄ 93) και του άρθρου 6 παρ. 4 του π.δ. 235/2000 (Α΄ 199) υπάγονται στις διατάξεις του ν. 2716/1999 (Α΄ 96), όπως εκάστοτε ισχύει, και αποτελούν Μονάδες Ψυχικής Υγείας, κατά την έννοια του άρθρου 11 του νόμου αυτού. Οι με αριθμό 2, 3, 4, 5 παράγραφοι του άρθρου 11 του ν. 2716/1999 δεν ισχύουν για τις ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές.

3. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας, η οποία εκδίδεται εντός έξι (6) μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος, καθορίζονται τα όργανα ελέγχου και οι αναγκαίες λεπτομέρειες για την άσκηση της εποπτείας και ελέγχου των ιδιωτικών ψυχιατρικών κλινικών, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2716/1999».

Εκδόθηκε ο ν. 4461/2017 (άρθρα 2 έως 7) «Μεταρρύθμιση της Διοικητικής Οργάνωσης των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, Κέντρα Εμπειρογνωμοσύνης σπάνιων και πολύπλοκων νοσημάτων, τροποποίηση συνταξιοδοτικών ρυθμίσεων του ν. 4387/2016 και άλλες διατάξεις» (Α΄38).

Άρθρο 1

Γενικές Αρχές Παροχής Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας

1. Το Κράτος έχει την ευθύνη για την παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας που έχουν σκοπό την πρόληψη, τη διάγνωση, τη θεραπεία, την περίθαλψη, καθώς και την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση και κοινωνική επανένταξη ενηλίκων, παιδιών και εφήβων με ψυχικές διαταραχές αυτιστικού τύπου και με μαθησιακά προβλήματα.
2. Οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας διορθώνονται, οργανώνονται, αναπτύσσονται και λειτουργούν σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου, με βάση τις διατάξεις του παρόντος νόμου, με βάση τις αρχές της τομεοποίησης και της κοινοτικής ψυχιατρικής, της προτεραιότητας της πρωτοβάθμιας φροντίδας, της εξωνοσοκομειακής περίθαλψης, της αποιδρυματοποίησης, της ψυχοκοινωτικής αποκατάστασης και κοινωνικής επανένταξης, της συνέχειας της ψυχιατρικής φροντίδας, καθώς και της πληροφόρησης και εθελοντικής αρωγής της κοινότητας στην προαγωγή της ψυχικής υγείας.

Άρθρο 2

Γραφείο και Επιτροπή Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές

1. 1. Συνιστάται, στο Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας, στην αυτοτελή υπηρεσία – προστασίας των δικαιωμάτων των Ατόμων με ψυχικές Διαταραχές.
2.  
3. 2. Συνιστάται Ειδική Επιτροπή Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές στην Επιτροπή Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ασθενών του ν. 2519/1997 (ΦΕΚ 165 Α’/21.8.1997).

Με απόφαση της Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Ασθενών του ν. 2519/1997 ορίζεται πενταμελής Εκτελεστική Γραμματεία της Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ασθενών.

Η Ειδική Επιτροπή Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές είναι εν-νεαμελής και αποτελείται από:

1. 1. α) έναν ψυχίατρο και έναν παιδοψυχίατρο,
   2. β) έναν κοινωνικό λειτουργό,
   3. γ) έναν νοσηλευτή με ειδικότητα στη νοσηλευτική ψυχικής υγείας ή με μεταπτυχιακό τίτλο ειδίκευσης στην ψυχική υγεία και εμπειρία στην ψυχική υγεία,
   4. δ) έναν ψυχολόγο,
   5. ε) δύο πτυχιούχους νομικής,
   6. στ) δύο εκπροσώπους των χρηστών υπηρεσιών ψυχικής υγείας ή των συλλόγων οικογενειών των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας.

Το εδάφιο γ΄ της  παρ. 2 του άρθρου 2 τροποποιήθηκε ως άνω από το άρθρο 11 του ν. 4272/2014, (Α΄145). 

Ο Πρόεδρος και τα μέλη της Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές, καθώς και οι αναπληρωτές τους, ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας, μετά από γνώμη της Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Ασθενών του ν. 2519/1997. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας, που εκδίδεται μέσα σε διάστημα τριών (3) μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, ορίζονται τα τακτικά και αναπληρωματικά μέλη της Ειδικής Επιτροπής. Ένα εκ των μελών ορίζεται ως Πρόεδρος με την ίδια απόφαση. Η θητεία της Επιτροπής είναι πενταετής.

1. 3. Η Ειδική Επιτροπή εποπτεύει και ελέγχει την προστασία των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχικές διαταραχές, όπως το δικαίωμα των ατόμων με ψυχικές διαταραχές, όπως το δικαίωμα για αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης στις Μονάδες Ψυχικής Υγείας, το δικαίωμα να αμφισβητεί ο ασθενής στο δικαστήριο την ακούσια νοσηλεία, να συνομιλεί κατ’ ιδίαν με δικηγόρο, να έχει πρόσβαση στα δεδομένα των αρχείων που τον αφορούν, το δικαίωμα να προστατεύει την περιουσία του, το δικαίωμα της κοινωνικής του επανένταξης.

Ειδικότερα η Ειδική Επιτροπή:

1. 1. α) Δέχεται παράπονα, αναφορές ή καταγγελίες από κάθε πολίτη, οργάνωση, φορέα ή οποιαδήποτε Επιτροπή ή Αρχή.
   2. β)Επισκέπτεται σε τακτά χρονικά διαστήματα τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας.
   3. γ)Πραγματοποιεί αυτεπαγγέλτως ή μετά από καταγγελία έκτακτες επισκέψεις σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας.
   4. δ)Ενημερώνει τους πολίτες για τα δικαιώματα των ψυχικά ασθενών με κάθε πρόσφορο μέσο, όπως έκδοση ενημερωτικών φυλλαδίων , καταχωρήσεις στον Τύπο ή τηλεοπτικά μηνύματα.
   5. ε)Δέχεται αι διερευνά περαιτέρω τις ετήσιες υποχρεωτικές εκθέσεις των υπεύθυνων των υπηρεσιών ψυχικής υγείας ή των νομίμων αναπληρωτών τους καθώς και των τριμελών επιτροπών προάσπισης των δικαιωμάτων των ασθενών του άρθρου 1 παρ. 4 εδ.2 του ν. 2519/1997.
   6. στ)Υποβάλλει ετήσιες εκθέσεις για το έργο που διαπιστώνει παραβίαση των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχικές διαταραχές στον Πρόεδρο της Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ασθενών του ν. 2519/1997, η οποία προβαίνει στις περαιτέρω νόμιμες ενέργειες, όταν κρίνεται απαραίτητο.
   7. ζ) Υποβάλλει έκθεση κάθε φορά που διαπιστώνει παραβίαση των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχικές διαταραχές στον Πρόεδρο της Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ασθενών του Ν. 2519/1997, η οποία προβαίνει στις περαιτέρω νόμιμες ενέργειες, όταν κρίνεται απαραίτητο.
   8. η) Παρεμβαίνει κάθε φορά που διαπιστώνει παραβίαση των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχικές διαταραχές, προβαίνει σε συστάσεις και αποστέλλει αναφορά στο αρμόδιο όργανο για την ποινική ή πειθαρχική δίωξη.
   9. θ) Οργανώνει εποπτεύει και συντονίζει σε συνεργασία με τους Δικηγορικούς Συλλόγους του τόπου κατοικίας ή διανομής των ατόμων με ψυχικές διαταραχές την εθελοντική δικηγορική αρωγή σε θέματα προστασίας των δικαιωμάτων τους, σύμφωνα με τις αρχές οργάνωσης του τμήματος δικηγορικής αρωγής του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών.
   10.  
2. 4. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Δικαιοσύνης και Υγείας και Πρόνοιας, μετά από εισήγηση του Προέδρου της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων, ορίζονται οι προϋποθέσεις , τα κριτήρια, ο τρόπος οργάνωσης και παροχής της δικηγορικής αρωγής για την προστασία των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχικές διαταραχές και κάθε λεπτομέρεια εφαρμογής του παρόντος άρθρου.
3.  
4. 5. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υγείας και Πρόνοιας, η οποία εκδίδεται εντός τεσσάρων (4) μηνών από της δημοσιεύσεως του παρόντος, ορίζονται το ύψος της αμοιβής ή αποζημίωσης του Προέδρου και των μελών της Επιτροπής ελέγχου Προστασίας των Ασθενών του ν. 2519/1997 και της ανωτέρω Ειδικής Επιτροπής κατά τις κείμενες διατάξεις η γραμματειακή υπόστηριξη, καθώς και κάθε λεπτομέρεια εφαρμογής του παρόντος άρθρου.

Για τις δαπάνες κίνησης των μετακινούμενων μελών της Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Ασθενών και της Ειδικής Επιτροπής ισχύουν οι κείμενες διατάξεις για τη μετακίνηση με εντολή του Δημοσίου για εκτέλεση υπηρεσίας. Οι Πρόεδροι εκδίδουν τις σχετικές εντολές μετακίνησης. Το αυτό ισχύει και για τα μέλη της Εκτελεστικής Γραμματείας της Επιτροπής Ελέγχου των Δικαιωμάτων των Ασθενών του ν. 2519/1997.

1. 6. Στην παρ. 1 εδ. β’ του άρθρου 1 του ν. 2519/1997 προστίθεται και ένας εκπρόσωπος της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων που προτείνεται από αυτήν με το νόμιμο αναπληρωτή του. Ομοίως ορίζονται οι αναπληρωτές των μελών Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ασθενών.

Άρθρο 3

Τομείς Ψυχικής Υγείας – Ένταξη των Μονάδων Ψυχικής Υγείας στους τομείς Ψυχικής Υγείας

1. 1. Οι Υγειονομικές Περιφέρειες διαιρούνται σε Τομείς Ψυχικής Υγείας (Το Ψ.Υ.). με κριτήρια γεωγραφικά και πληθυσμιακά, στους οποίους εντάσσονται Μονάδες Ψυχικής Υγείας (Μ.Ψ.Υ.) που οργανώνονται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου.
2. 2. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας, μετά από γνώμη του Κ.Ε.Σ.Υ., καθορίζονται τα όρια, η περιοχή και η έδρα κάθε Τομέα Ψυχικής Υγείας εντός έξι (6) μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος. Με την ίδια ή όμοια απόφαση γίνεται:
   1. α)Η σύσταση Τομέα Ψυχικής Υγείας (Το. Ψ.Υ.). σε κάθε νομό ή σε ευρύτερη περιοχή.
   2. β)Η σύσταση στην Αττική και το Νομό Θεσσαλονίκης, καθώς και σε όποιο νομό απαιτούν οι συνθήκες, περισσοτέρων του ενός Τομέων Ψυχικής Υγείας Ενηλίκων.

Στην Αττική, στο Νομό Θεσσαλονίκης και σε όποιο νομό απαιτούν οι συνθήκες, συστήνονται και Τομείς Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων(Το. Ψ.Υ.Π.Ε.).

1. 1. γ)Η υπαγωγή των Τομέων Ψυχικής υγείας που δεν διαθέτουν επαρκείς Μονάδες Ψυχικής Υγείας σε όμορους ή μη Τομείς Ψυχικής Υγείας της αυτής Υγειονομικής Περιφέρειας. 
   2. δ)Η υπαγωγή των Τομέων Ψυχικής Υγείας που δεν διαθέτουν επαρκείς Μονάδες Ψυχικής Υγείας σε όμορους ή μη Τομείς Ψυχικής Υγείας διαφορετικής Υγειονομικής Περιφέρειας.
2. 3. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας και του τυχόν κατά περίπτωση συναρμοδίου Υπουργού ορίζονται οι Μονάδες Ψυχικής Υγείας που εντάσσονται και λειτουργούν σε κάθε Τομέα Ψυχικής Υγείας. Οι Μονάδες αυτές είναι:
   1. α)Οι Μονάδες Ψυχικής Υγείας που ανήκουν στα νοσοκομεία του ν.δ. 2592/1953 (ΦΕΚ 254 Α’) και του ν. 1397/1983 (ΦΕΚ 143 Α’)μ, οι Μονάδες Ψυχικής υγείας που ανήκουν σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, καθώς και οι Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί Περιορισμένης Ευθύνης, που ιδρύονται με τον παρόντα νόμο.
   2. β)Τα Πανεπιστημιακά Ψυχιατρικά Νοσοκομεία και οι Μονάδες Ψυχικής Υγείας που ανήκουν σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου ή σε οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης.
3. 4. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, καθώς και υγείας και Πρόνοιας, η οποία εκδίδεται εντός εννέα (9) μηνών από τη δημοσίευση, ορίζονται οι προϋποθέσεις, ο τρόπος επιστημονικής, εκπαιδευτικής, νοσηλευτικής, και λειτουργικής διασύνδεσης των υπηρεσιών των Μονάδων Ψυχικής Υγείας των Τομέων Ψυχικής Υγείας που υπάγονται σε διαφορετικές Υγειονομικές Περιφέρειες, καθώς και κάθε λεπτομέρεια εφαρμογής της παρ. 2 εδ. δ’ του παρόντος άρθρου.
4. 5. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας και του τυχόν κατά περίπτωση συναρμοδίου Υπουργού, Μονάδες Ψυχικής Υγείας αιτιολογημένα μπορεί να εξυπηρετούν τις ανάγκες περισσοτέρων του ενός Τομέων Ψυχικής Υγείας όπου κρίνεται αναγκαίο.
5. «6. Σε κάθε Τομέα Ψυχικής Υγείας (Το.Ψ.Υ.) συστήνεται Τομεακή Επιστημονική Επιτροπή Ψυχικής Υγείας Ενηλίκων (Τ.Επ.Ε.ΨΥ.Ε.). Σε κάθε περιοχή ευθύνης των υφιστάμενων Τομεακών Επιτροπών Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων (Τ.Ε.Ψ.Υ.Π.Ε.) και των αντίστοιχων Τομέων Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων (Το.Ψ.Υ.Π.Ε.), όπου υφίστανται, συστήνεται Τομεακή Επιστημονική Επιτροπή Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων (Τ.ΕπΕ.Ψ.Υ.Π.Ε.).

Η παρ. 6 του άρθρου 3 τροποποιήθηκε ως άνω με το άρθρο 1 του ν. 4461/2017 (Α΄38).

1. 7. Οι Τομεακές Επιστημονικές Επιτροπές Ψυχικής Υγείας συγκροτούνται με απόφαση του Υπουργού Υγείας και αποτελούνται:
   1. α) Η Τομεακή Επιστημονική Επιτροπή Ψυχικής Υγείας ενηλίκων (Τ.Επ.Ε.ΨΥ.Ε.) από:
      1. αα) Έναν (1 ) εκπρόσωπο των Ληπτών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (Λ.Υ.Ψ.Υ.), με τον αναπληρωτή του, οι οποίοι κληρώνονται μεταξύ των εκπροσώπων που προτείνουν η Ομοσπονδία, οι Σύλλογοι και οι Ενώσεις Λ.Υ.Ψ.Υ. που έχουν την έδρα τους στο συγκεκριμένο Τομέα Ψυχικής Υγείας (Το.Ψ.Υ.) και δεν συμμετέχουν σε άλλα όργανα του παρόντος άρθρου, με τον αναπληρωτή του. Η κλήρωση διενεργείται δημόσια από τη Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας.
      2. ββ) Έναν (1) εκπρόσωπο δευτεροβάθμιου οργάνου των συλλόγων οικογενειών ατόμων με ψυχικές διαταραχές που έχουν την έδρα τους στο συγκεκριμένο Τομέα Ψυχικής Υγείας (Το.Ψ.Υ.) και δεν συμμετέχουν σε άλλα όργανα του παρόντος άρθρου, με τον αναπληρωτή του, οι οποίοι κληρώνονται μεταξύ των εκπροσώπων που προτείνουν οι σύλλογοι αυτοί. Η κλήρωση διενεργείται δημόσια από τη Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας.
      3. γγ) Έναν (1 ) ιδιώτη ψυχίατρο, ο οποίος είναι εγγεγραμμένος στον οικείο Ιατρικό Σύλλογο και ασκεί την ιατρική στο συγκεκριμένο Τομέα Ψυχικής Υγείας (Το.Ψ.Υ), με τον αναπληρωτή του, ή έναν ψυχίατρο ή άλλο επαγγελματία της ψυχικής υγείας των Μονάδων Ψυχικής Υγείας των Ν.Π.Ι.Δ. του κερδοσκοπικού τομέα του άρθρου 12 του ν. 4272/2014 που εντάσσονται στον οικείο Το.Ψ.Υ. Το μέλος αυτό με τον αναπληρωτή του ορίζεται από τον Υπουργό Υγείας μετά από σχετική πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος. Η επιλογή γίνεται με βάση το επιστημονικό έργο και την απασχόληση, ιδίως στην κοινοτική ψυχιατρική, καθώς και την κοινωνική προσφορά.
      4. δδ) Έναν (1) Γενικό Ιατρό ή Παθολόγο που υπηρετεί σε Κ.Υ. Υπαίθρου ή Κ.Υ. Αστικού τύπου ή σε Π.Ε.Δ.Υ. από την περιοχή ευθύνης του αντίστοιχου Το.Ψ.Υ, με τον αναπληρωτή του, ο οποίος εκλέγεται μετά από μυστική ψηφοφορία από όλους τους Γενικούς Ιατρούς και Παθολόγους των όμορων Κ.Υ. και Π.Ε.Δ.Υ.
      5. εε) Έναν (1) εκπρόσωπο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με τον νόμιμο αναπληρωτή του, ο οποίος ορίζεται από το μεγαλύτερο Δήμο της περιοχής ευθύνης του Τομέα Ψυχικής Υγείας.
      6. στστ) Έξι (6) αιρετά μέλη, με τους αναπληρωτές τους, από τα οποία τα δύο (2) τακτικά μέλη και οι αναπληρωτές τους είναι υποχρεωτικά ψυχίατροι των Μ.Ψ.Υ. που παρέχουν πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια φροντίδα ψυχικής υγείας. Τα αιρετά μέλη, τακτικά και αναπληρωτές, εκλέγονται μετά από μυστική ψηφοφορία από όλους ανεξαιρέτως τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας που απασχολούνται στις Μονάδες Ψυχικής Υγείας (Μ.Ψ.Υ.) ενηλίκων των δημοσίων φορέων ψυχικής υγείας και των Ν.Π.Ι.Δ., μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, του «άρθρου 11» του ν. 2716/1999 του Το.Ψ.Υ, ως εξής:

 Οι λέξεις εντός εισαγωγικών τροποποιήθηκαν ως άνω με την παρ. 1 του άρθρου. 144 του ν. 4600/2019 (Α΄43). 

1. 1. 1. 1. ααα) δύο (2) μέλη, με τους αναπληρωτές τους, από τα οποία το ένα τακτικό μέλος και ο αναπληρωτής του είναι υποχρεωτικά ψυχίατροι, από τα Κέντρα Ψυχικής Υγείας, τις Κινητές Μονάδες και τα Π.Ε.Δ.Υ.,
         2. βββ) δύο (2) μέλη, με τους αναπληρωτές τους, από τα οποία το ένα τακτικό μέλος και ο αναπληρωτής του είναι υποχρεωτικά ψυχίατροι, από τα Ψυχιατρικά Τμήματα Γενικών Νοσοκομείων ή Ειδικών Νοσοκομείων ή Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων και
         3. γγγ) δύο (2) μέλη, με τους αναπληρωτές τους, από τις Μ.Ψ.Υ που παρέχουν υπηρεσίες επανένταξης-αποκατάστασης (Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης-Στεγαστικές δομές, Κέντρα Ημέρας, Κοι.Σ.Π.Ε. κ.α.).
   2. β) Η Τομεακή Επιστημονική Επιτροπή Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων (Τ.Επ.Ε.ΨΥΠ.Ε.) από:
      1. αα) Έναν (1 ) εκπρόσωπο των Γονέων ή Κηδεμόνων των Παιδιών και Εφήβων Ληπτών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, με τον αναπληρωτή του, οι οποίοι κληρώνονται μεταξύ των εκπροσώπων που προτείνουν τα δευτεροβάθμια όργανα συλλόγων οικογενειών ή αδελφών ατόμων με ψυχικές διαταραχές. Η κλήρωση διενεργείται δημόσια από τη Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας.
      2. ββ) Έναν (1) ιδιώτη παιδοψυχίατρο, ο οποίος είναι εγγεγραμμένος στον οικείο Ιατρικό Σύλλογο και ασκεί την ιατρική στην περιοχή ευθύνης της Τ.Επ.Ε.Ψ.Υ.Π.Ε., με τον αναπληρωτή του, ή έναν παιδοψυχίατρο ή άλλο επαγγελματία της ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων των Μονάδων Ψυχικής Υγείας των Ν.Π.Ι.Δ. του κερδοσκοπικού τομέα του άρθρου 12 του ν. 4272/2014 που εντάσσονται στην περιοχή ευθύνης της Τ.Επ.Ε.Ψ.ΥΠ.Ε. Το μέλος αυτό με τον αναπληρωτή του ορίζεται από τον Υπουργό Υγείας μετά από σχετική πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος. Η επιλογή γίνεται με βάση το επιστημονικό έργο και την απασχόληση, ιδίως στην κοινοτική παιδοψυχιατρική, καθώς και την κοινωνική προσφορά.
      3. γγ) Έναν (1) εκπρόσωπο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με τον αναπληρωτή του, ο οποίος ορίζεται από το μεγαλύτερο Δήμο της περιοχής ευθύνης της Τ.Επ.Ε.Ψ.ΥΠ.Ε.
      4. δδ) Έναν (1) εκπρόσωπο της Πρωτοβάθμιας ή Δευτεροβάθμιας Διεύθυνσης Εκπαίδευσης με τον αναπληρωτή του, ο οποίος ορίζεται από την αντίστοιχη Διεύθυνση της περιοχής ευθύνης της Τ.Επ.Ε.ΨΥΠ.Ε.
      5. εε) Έξι (6) αιρετά μέλη, με τους αναπληρωτές τους, από τα οποία τα δύο τακτικά μέλη και οι αναπληρωτές τους είναι υποχρεωτικά παιδοψυχίατροι των Μ.Ψ.Υ παιδιών και εφήβων που παρέχουν πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια φροντίδα ψυχικής υγείας. Τα αιρετά μέλη, τακτικά και αναπληρωτές, εκλέγονται μετά από μυστική ψηφοφορία από όλους ανεξαιρέτως τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων που απασχολούνται στις Μονάδες Ψυχικής Υγείας παιδιών και εφήβων των δημοσίων φορέων ψυχικής υγείας και των Ν.Π.Ι.Δ. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα του άρθρου 12 του ν. 2716/1999 των Τομέων Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων (Το.ΨΥΠ.Ε.) που ανήκουν στην αντίστοιχη Τομεακή Επιτροπή Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων (Τ.Ε.Ψ.Υ.Π.Ε.), ως εξής:
         1. ααα) δύο (2) μέλη, με τους αναπληρωτές τους, από τα οποία το ένα τακτικό μέλος και ο αναπληρωτής του είναι υποχρεωτικά παιδοψυχίατροι, από τα Κέντρα Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων, τις Κινητές Μονάδες και τις Ειδικές Διαγνωστικές Μονάδες,
         2. βββ) δύο (2) μέλη, με τους αναπληρωτές τους, από τα οποία το ένα τακτικό μέλος και ο αναπληρωτής του είναι υποχρεωτικά παιδοψυχίατροι, από τα Παιδοψυχιατρικά Τμήματα Γενικών Νοσοκομείων ή Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων και
         3. γγγ) δύο (2) μέλη, με τους αναπληρωτές τους, από τις Μ.Ψ.Υ. παιδιών και εφήβων που παρέχουν υπηρεσίες επανένταξης-αποκατάστασης (Κέντρα Ημέρας, Ειδικά Κέντρα Επανένταξης παιδιών και εφήβων κ.α.).

Την εκλογική διαδικασία της υποπερίπτωσης δδ' της περίπτωσης α' και της υποπερίπτωσης εε' της περίπτωσης β' οργανώνει και διεκπεραιώνει ο Διοικητής της ΥΠε., στην οποία ανήκει ο αντίστοιχος Το.Ψ.Υ, σύμφωνα με τις εγκύκλιες κατευθύνσεις του Υπουργείου Υγείας.

Υποψήφιοι για τη θέση του εκπροσώπου από τις Μ.Ψ.Υ στις Τ.Επ.Ε.Ψ.ΥΕ. και Τ.Επ.Ε.Ψ.ΥΠ.Ε. μπορεί να είναι πτυχιούχοι Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (ΑΕΙ) ή Τεχνολογικών Ιδρυμάτων (TEI), έχουν πενταετή τουλάχιστον εμπειρία σε δομές ψυχικής υγείας και έχουν κατά προτίμηση καλή γνώση Η/Υ

Τα πρόσωπα των υποπεριπτώσεων αα' και γγ' των περιπτώσεων α' και β' ορίζονται από τους αντίστοιχους φορείς μέσα σε προθεσμία τριάντα (30) ημερών από την αποστολή σχετικής πρόσκλησης του Υπουργού Υγείας για τον ορισμό τους και ανακαλούνται ελευθέρως.

«Εάν δεν υπάρχει επαρκής αριθμός προσώπων για τη στελέχωση των Τ.Επ.Ε.Ψ.Υ.Ε. και των Τ.Επ.Ε.Ψ.Υ.Π.Ε., ο Υπουργός Υγείας ορίζει πρόσωπα με κύρος και εμπειρία στην ψυχική υγεία από τους αντίστοιχους Το.Ψ.Υ.Ε. και Το.Ψ.Υ.Π.Ε., ώστε να συμπληρώνεται τουλάχιστον η απαρτία της εκάστοτε Επιτροπής.

Πρόεδρος της Τ.Επ.Ε.Ψ.Υ.Ε. και της Τ.Επ.Ε.Ψ.Υ.Π.Ε. εκλέγεται, με τον αναπληρωτή του, από τα μέλη των αντίστοιχων επιτροπών, ένας από τους εκλεγμένους ψυχιάτρους ή παιδοψυχιάτρους, αντιστοίχως. Εφόσον αυτό δεν καταστεί δυνατό, για οποιονδήποτε λόγο, και ιδίως εάν στην Επιτροπή δεν υπάρχουν αιρετά μέλη, λόγω μη διεκπεραίωσης της εκλογικής διαδικασίας της υποπερ. δδ' της περ. α' και της υποπερ. εε' της περ. β', ο Υπουργός Υγείας ορίζει τον Πρόεδρο και τον αναπληρωτή του από τους διορισμένους ψυχιάτρους και παιδοψυχιάτρους, αντίστοιχα.

Εάν, για οποιονδήποτε λόγο, δεν καθίσταται δυνατή η συγκρότηση της εκάστοτε Τ.Επ.Ε.Ψ.Υ.Ε. ή Τ.Επ.Ε.Ψ.Υ.Π.Ε., οι αρμοδιότητές της ασκούνται από αντίστοιχη Επιτροπή όμορου Το.Ψ.Υ., έπειτα από σχετική απόφαση του Υπουργού Υγείας. Σε κάθε άλλη περίπτωση, οι αρμοδιότητες αυτές ασκούνται από το οικείο Περιφερειακό Διατομεακό Συμβούλιο, έπειτα από σχετική απόφαση του Υπουργού Υγείας.» 

Το πέμπτο και έκτο εδάφιο της υποπερ. γγγ) της περ. β της παρ. 7 του άρθρου 3 με το άρθρο 50 του ν. 4764/2020 (Α΄256).

Οι Πρόεδροι των Τ.Επ.Ε.Ψ.ΥΕ. και Τ.Επ.Ε.Ψ.ΥΠ.Ε. συντονίζουν και οργανώνουν τις Τ.Επ.Ε.Ψ.ΥΕ. και Τ.Επ.Ε.Ψ.ΥΠ.Ε., μεριμνούν για την κατανομή των εργασιών των επιτροπών, ελέγχουν την πρόοδο τους, προσαρμόζουν τη συμμετοχή των μελών στις εργασίες των Τ.Επ.Ε.Ψ.ΥΕ. και Τ.Επ.Ε.Ψ.ΥΠ.Ε. ανάλογα με τις δυνατότητες τους, φροντίζουν ώστε τα μέλη των Τ.Επ.Ε.Ψ.ΥΕ. και Τ.Επ.Ε.Ψ.ΥΠ.Ε. να ασκούν το έργο τους σύμφωνα με τις επιταγές των περιγραφόμενων αρμοδιοτήτων, τηρώντας το νόμο και τη δεοντολογία και, όπου κρίνεται απαραίτητο, φροντίζουν ώστε τα μέλη των επιτροπών να λαμβάνουν την απαραίτητη στήριξη και εκπαίδευση. Συντάσσουν, επίσης, με την υποστήριξη των μελών των επιτροπών, εξάμηνη απολογιστική ενημέρωση των πεπραγμένων των Τ.Επ.Ε.Ψ.ΥΕ. και Τ.Επ.Ε.Ψ.ΥΠ.Ε. βάσει της οποίας αξιολογείται ο ρόλος τους και η συνολική λειτουργία των Τ.Επ.Ε.Ψ.ΥΕ. και Τ.Επ.Ε.Ψ.ΥΠ.Ε.

Οι Τ.Επ.Ε.Ψ.ΥΕ. και Τ.Επ.Ε.Ψ.ΥΠ.Ε. συνεδριάζουν τουλάχιστον μία (1 ) φορά το μήνα στην έδρα της Μονάδας Ψυχικής Υγείας από την οποία προέρχεται ο Πρόεδρος και υποστηρίζονται από διοικητικό υπάλληλο της οικείας Δ.ΥΠε. Η θητεία των μελών Τ.Επ.Ε.Ψ.ΥΕ. και Τ.Επ.Ε.Ψ.ΥΠ.Ε. είναι τριετής, με την επιφύλαξη όσων ορίζονται παραπάνω. Η θητεία των Προέδρων των Τ.Επ.Ε.Ψ.ΥΕ. και Τ.Επ.Ε.Ψ.ΥΠ.Ε. είναι τριετής και δύναται να ανανεωθεί για μια ακόμα τριετία.(Οι θέσεις των μελών και των Προέδρων των ΤΕ.Π.Ε.Ψ.Υ.Ε. και Τ.ΕΠ.Ε.Ψ.Υ.Π.Ε. είναι τιμητικές και άμισθες) 

Το ως άνω εδάφιο καταργήθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 144 του ν. 4600/2019 (Α΄43).

 Εάν οι Τ.Επ.Ε.Ψ.ΥΕ. και Τ.Επ.Ε.Ψ.ΥΠ.Ε. δεν συνεδριάσουν επί δύο συνεχόμενους μήνες λόγω έλλειψης απαρτίας, ο Υπουργός αντικαθιστά τα μέλη τους από τους επιλαχόντες των τελευταίων εκλογών.

Η παρ. 7 του άρθρου 3 τροποποιήθηκε ως άνω με το άρθρο 1 του ν. 4461/2017 (Α΄38).

1. 8. Οι Πρόεδροι των Τ.Επ.Ε.Ψ.Υ.Ε. και ο Πρόεδρος της Τ.Επ.Ε.Ψ.ΥΠ.Ε. της οικείας Περιφερειακής Διοίκησης Τομέων Ψυχικής Υγείας (Πε.Δι.Το.Ψ.Υ) εκλέγουν ανά έτος τον εκπρόσωπο τους και τον αναπληρωτή του στο Περιφερειακό Διατομεακό Συμβούλιο του άρθρου 3.

Η παρ. 8 του άρθρου 3 τροποποιήθηκε ως άνω με το άρθρο 1 του ν. 4461/2017 (Α΄38).

1. 9. Μέχρι την πλήρη ανάπτυξη υπηρεσιών παιδιών και εφήβων σε όλη την επικράτεια, οι υπηρεσίες παιδιών και εφήβων των περιοχών στις οποίες δεν υπάρχει πλήρης ανάπτυξη αντίστοιχων υπηρεσιών αντιπροσωπεύονται στο Περιφερειακό Διατομεακό Συμβούλιο από τους παιδοψυχιάτρους και τους άλλους επαγγελματίες ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων των οικείων Το.Ψ.ΥΠ.Ε. οι οποίοι συμμετέχουν στο Περιφερειακό Διατομεακό Συμβούλιο.

Η παρ. 9 του άρθρου 3 τροποποιήθηκε ως άνω με το άρθρο 1 του ν. 4461/2017 (Α΄38).

1. 10. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας ορίζονται ο τρόπος οργάνωσης και λειτουργίας των Τ.Επ.Ε.Ψ.Υ.Ε. και Τ.Επ.Ε.Ψ.ΥΠ.Ε., καθώς και κάθε σχετική λεπτομέρεια.»

Η παρ. 10 του άρθρου 3 τροποποιήθηκε ως άνω με το άρθρο 1 του ν. 4461/2017 (Α΄38).

1. 11. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας που εκδίδεται με πρόταση των Τομεακών Επιτροπών Ψυχικής Υγείας, μετά από γνώμη του ΚΕ.Σ.Υ. και εισήγηση των διοικητικών συμβουλίων των νοσοκομείων του ν.δ. 2592/1953 και του ν. 1397/1983, κάθε τμήμα τους αναλαμβάνει την ευθύνη να παρέχει νοσηλεία και υπηρεσίες αποκατάστασης σε έναν ή περισσότερους Τομείς Ψυχικής Υγείας της αυτής ή άλλης Περιφέρειας στο πλαίσιο των αντίστοιχων Τομέων Ψυχικής Υγείας. 

Το αυτό ισχύει για τα Πανεπιστημιακά Ψυχιατρικά Νοσοκομεία, εφόσον ενταχθούν στους Τομείς Ψυχικής Υγείας.

1. 12. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας και του τυχόν κατά περίπτωση συναρμοδίου Υπουργού καθορίζονται η οργάνωση και η λειτουργία κοινών υπηρεσιών στο αντικείμενο της ψυχικής υγείας η συγχώνευση, η μεταφορά και η ένταξη αυτών που ήδη υπάρχουν ή η συνεργασία για την εκτέλεση κοινών προγραμμάτων λειτουργίας των Μονάδων Ψυχικής Υγείας που αναλαμβάνουν να παρέχουν υπηρεσίες ψυχικής υγείας στους αντίστοιχους Τομείς Ψυχικής Υγείας.
2. 13. Οι Μονάδες Ψυχικής Υγείας του Τομέα Ψυχικής Υγείας παρέχουν υπηρεσίες ψυχικές υγείας στα άτομα με ψυχικές διαταραχές που κατοικούν ή διαμένουν στην περιοχή αρμοδιότητας του Τομέα. Το αυτό ισχύει και στην περίπτωση ακούσιας νοσηλείας. Η διάταξη αυτή δεν ισχύει στις περιπτώσεις: α)επείγουσας ανάγκης, β)απουσίας ανάλογης Μονάδας Ψυχικής Υγείας στον αρμόδιο Τομέα Ψυχικής Υγείας. Σε κάθε περίπτωση φροντίδας ατόμου με ψυχικές διαταραχές από Μονάδα φροντίδας άλλου Τομέα Ψυχικής Υγείας, αυτή έχει την υποχρέωση να ενημερώνει την αρμόδια Μονάδα Ψυχικής Υγείας του Τομέα Ψυχικής υγείας της κατοικίας και να αναπέμπει σε αυτήν τα άτομα με ψυχικές διαταραχές μετά τη λήξη της φροντίδας που τους παρασχέθηκε.

Άρθρο 4

Γενικές διατάξεις

1. 1. Μονάδες Ψυχικής Υγείας (Μ.Ψ.Υ.) είναι τα Κέντρα Ψυχικής Υγείας, τα Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα**, τα Πολυδύναμα Ψυχιατρικά Ιατρεία, τα Πολυδύναμα Ιατροπαιδαγωγικά Ιατρεία, οι Κινητές Μονάδες, τα Ψυχιατρικά Τμήματα Ενηλίκων ή Παίδων και Εφήβων Γενικών Νοσοκομείων ή Περιφερειακών Νοσοκομείων, οι Πανεπιστημιακές Ψυχιατρικές Κλινικές Ενηλίκων ή Παιδιών και Εφήβων, τα Πανεπιστημιακά Ψυχιατρικά Νοσοκομεία, τα Πανεπιστημιακά Ινστιτούτα Ψυχικής Υγείας και οι Πανεπιστημιακές Μονάδες που έχουν ως αντικείμενο την ψυχική υγεία, τα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία ή Παιδοψυχιατρικά Νοσοκομεία, οι ιδιωτικές Κλινικές, τα Κέντρα Εξειδικευμένης Περίθαλψης, οι Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης, τα Ειδικά Κέντρα ή οι Ειδικές Μονάδες Κοινωνικής Επανένταξης και οι Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί Περιορισμένης Ευθύνης.

Με το άρθρο 30 του ν. 3329/2005 (Α΄81), ορίζεται ότι : 

1. 1. «1. Το συσταθέν με το Β.Δ. 146/1964 Ίδρυμα με την επωνυμία "Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής", όπως μετονομάστηκε με το άρθρο 6 του Ν.Δ. 572/1970 (ΦΕΚ 125 Α'), μετονομάζεται σε "Ελληνικό Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής και Ερευνών".
   2.  
   3. 2. Το κατά την ως άνω παράγραφο μετονομαζόμενο Ίδρυμα εντάσσεται στις Μονάδες Ψυχικής Υγείας που προβλέπονται στην παρ. 1 του άρθρου 4 του Ν. 2716/1999 (ΦΕΚ 96 Α')».

Με το άρθρο 67 του ν. 4486/2017 (Α΄115), ορίζεται ότι : «Τα Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα, τα οποία αναφέρονται στην παρ. 1 του άρθρου 4 του ν. 2716/1999 (Α΄ 96) και συγκαταλέγονται στις Μονάδες Ψυχικής Υγείας (Μ.Ψ.Υ.), μετονομάζονται σε «Κοινοτικά Κέντρα Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων» (Κο.Κε.Ψ.Υ.Π.Ε.). Εφεξής, όπου στις κείμενες διατάξεις αναφέρεται το «Ιατροπαιδαγωγικό Κέντρο», νοείται το «Κοινοτικό Κέντρο Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων» (Κο.Κε.Ψ.Υ.Π.Ε.)» .

Με την παρ. 1 του άρθρου 48 του ν. 4764/2020 (Α΄256), ορίζεται ότι : «1. Στις Μονάδες Ψυχικής Υγείας της παρ. 1 του άρθρου 4 του ν. 2716/1999 (Α' 96) συγκαταλέγονται και οι Μονάδες Έγκαιρης Παρέμβασης στην Ψύχωση».

1. 2. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας μετά από γνώμη του Κ.Ε.Σ.Υ. μπορεί να ορίζονται και λοιπές μορφές Μ.Ψ.Υ. για την καταλληλότερη παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας του πληθυσμού, σύμφωνα με το άρθρο 1 του παρόντος νόμου,. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας και του κατά περίπτωση συναρμοδίου υπουργού καθορίζονται οι προϋποθέσεις, ο τρόπος οργάνωσης, λειτουργίας και κάθε λεπτομέρεια εφαρμογής.
2. 3. με όμοια απόφαση, η οποία εκδίδεται εντός έξι (6) μηνών από της δημοσιεύσεως της απόφασης σύστασης του Τομέα, καθορίζονται οι προϋποθέσεις, οι αρχές και ο τρόπος οργάνωσης και λειτουργίας των μονάδων ασφαλιστικών οργανισμών και ταμείων, οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης ή άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου και υπηρεσιών του Δημοσίου, που ήδη λειτουργούν και παρέχουν υπηρεσίες ψυχικής υγείας, και όσων θα αναπτυχθούν για το σκοπό αυτόν.
3. 4. οι Μονάδες Ψυχικής Υγείας, οποιασδήποτε νομικής μορφής, υπάγονται στην εποπτεία του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας ως προς τον τρόπο παροχής ψυχιατρικών και ψυχοκοινωνικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας, στον τρόπο άσκησης του ιατρικού, νοσηλευτικού, επιστημονικού και εκπαιδευτικού έργου και γενικά στον τρόπο λειτουργίας τους.
4. «5. Για τις Μονάδες Ψυχικής Υγείας που έχουν συσταθεί από νοσοκομεία του ν.δ. 2592/1953 και του ν. 1397/1983 ή από Μονάδες Ψυχικής Υγείας που ανήκουν σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που επιχορηγούνται εν όλω ή εν μέρει, άμεσα ή έμμεσα από το Δημόσιο, η εποπτεία εκτείνεται στον τρόπο διοίκησης, στην οικονομική τους διαχείριση και στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας που παρέχουν προς τον πληθυσμό. Για τις ανάγκες αποτελεσματικής εποπτείας και ελέγχου κάθε μορφής, των μονάδων ψυχικής υγείας της παρούσας παραγράφου, η καθ’ ύλην αρμόδια Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας τηρεί έντυπο και ηλεκτρονικό αρχείο, με δεδομένα που αφορούν στις μονάδες ψυχικής υγείας και στους ωφελούμενους από τις υπηρεσίες αυτών. Συγκεκριμένα, για τις μονάδες ψυχικής υγείας, τηρούνται στο Υπουργείο Υγείας κατ’ ελάχιστον, στοιχεία για τη σύσταση, οργάνωση και λειτουργία των μονάδων, αναλυτικά στοιχεία εργαζομένων, καθώς και οικονομικά στοιχεία κάθε μορφής, ενώ για τους ωφελούμενους και προκειμένου, να καθίσταται δυνατή η κάθε μορφής επιχορήγηση ή πληρωμή εν όλω ή εν μέρει, άμεσα ή έμμεσα από το Δημόσιο συσχετιζόμενη με αυτούς, θα τηρούνται κατ’ ελάχιστον στοιχεία ταυτοποίησης των ωφελουμένων (ΑΜΚΑ), δημογραφικά στοιχεία, στοιχεία διενεργούμενων θεραπευτικών ή μη πράξεων συσχετιζόμενων τόσο με πληρωμές ή επιχορηγήσεις του Δημοσίου ως άνω, όσο και με τους εργαζόμενους που παρέχουν αυτές τις υπηρεσίες. Οι μονάδες του πρώτου εδαφίου υποχρεούνται στην τήρηση των κατ’ ελάχιστα αναφερόμενων, στο προηγούμενο εδάφιο, στοιχείων σε διακριτό, έντυπο και ηλεκτρονικό αρχείο, στην έδρα της μονάδας, τα οποία, θα πρέπει να διατίθενται σε επιτόπιους ελέγχους και εφόσον ζητούνται, θα αποστέλλονται, έντυπα και ηλεκτρονικά, στο Υπουργείο Υγείας, προκειμένου να καθίσταται δυνατή η επεξεργασία τους και η εν συνεχεία, καταβολή κάθε μορφής επιχορήγησης ή πληρωμής, εν όλω ή εν μέρει, άμεσα ή έμμεσα, από το Δημόσιο, συσχετιζόμενη με κάθε ωφελούμενο.»

Η παρ. 5 του άρθρου 4 τροποποιήθηκε ως άνω από την παρ. 1 του άρθρου 27 του ν. 4213/2013 (Α΄261).

1. «6. Υπεύθυνος επεξεργασίας των ως άνω τηρούμενων στοιχείων στο Υπουργείο Υγείας ορίζεται η καθ’ ύλην αρμόδια Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας. Αποδέκτες των αναγκαίων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα για την εγκυρότητα των στοιχείων ταυτοποίησης των ωφελουμένων (ΑΜΚΑ) ορίζονται ο Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας και η ΗΔΙΚΑ Α.Ε., τα οποία σχετίζονται με την καταβολή επιχορήγησης ή πληρωμής κάθε μορφής από το Δημόσιο προς τις μονάδες ψυχικής υγείας.
2. 7. Σκοπός της επεξεργασίας των κατ’ ελάχιστα τηρούμενων κάθε μορφής στοιχείων, ως άνω, αποτελεί η προάσπιση του δημοσίου συμφέροντος, η προστασία της ψυχικής υγείας του πληθυσμού μέσω της διασφάλισης έγκυρου και αποτελεσματικού πλαισίου εποπτείας και ελέγχου προκειμένου να καθίσταται δυνατή η κάθε μορφής επιχορήγηση, εν όλω ή εν μέρει, άμεσα ή έμμεσα, από το Δημόσιο συσχετιζόμενη με θεραπευτική ή μη πράξη ανά ωφελούμενο.
3. 8. Ο χρόνος τήρησης των ως άνω δεδομένων από τον Υπεύθυνο Επεξεργασίας διέπεται από τις διατάξεις περί τήρησης αρχείου δημοσίων υπηρεσιών.
4. 9. Οι μονάδες της παραγράφου 5 υποχρεούνται στην τήρηση στοιχείων, όπως αυτά ορίζονται στην ίδια παράγραφο, μέσω Πληροφοριακού Συστήματος. Για το σκοπό αυτόν, η Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας σχεδιάζει και λειτουργεί Πληροφοριακό Σύστημα Παρακολούθησης Μονάδων Ψυχικής Υγείας. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας καθορίζονται τα στοιχεία που οφείλουν οι μονάδες ψυχικής υγείας να τηρούν ηλεκτρονικά μέσω του ως άνω Πληροφοριακού Συστήματος, καθώς και οι κυρώσεις που θα επισύρει η μη τήρηση ή η πλημμελής τήρησή τους. Με την ίδια απόφαση ρυθμίζονται, ειδικότερα, τεχνικά ή λεπτομερειακά θέματα, τήρησης, επεξεργασίας στοιχείων και δεδομένων, τόσο σε έντυπη, όσο και σε ηλεκτρονική μορφή και γενικότερα, κάθε οργανωτικό και τεχνικό μέτρο για την ασφάλεια της επεξεργασίας των δεδομένων, καθώς και κάθε θέμα που άπτεται των διενεργούμενων ελέγχων των μονάδων ψυχικής υγείας.

 «Σε περιπτώσεις μη δυνατότητας καταχώρισης των στοιχείων που οφείλουν οι μονάδες ψυχικής υγείας να τηρούν ηλεκτρονικά, μέσω του πληροφοριακού συστήματος παρακολούθησης μονάδων ψυχικής υγείας, καθώς και σε περιπτώσεις μη δυνατότητας εξαγωγής αξιόπιστων αναφορών λόγω τεχνικής αδυναμίας λειτουργίας ή δυσλειτουργίας του ανωτέρω συστήματος, η επιλεξιμότητα των δαπανών για τα σχετικά χρονικά διαστήματα ελέγχεται, σύμφωνα με την Υ5α,β/Γ.Π.οικ.39321/30.3.2010 απόφαση της Υφυπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Β΄ 453)».

Το πέμπτο εδάφιο της παρ. 9 του άρθρου 4 τροποποιήθηκε  ως άνω από την παρ. 3 του άρθρου 144 του ν.4600/2019, (Α΄43), όπως είχε προστεθεί με την παρ.1 του άρθρου 8ο του ν. 4542/2018 (Α΄95).

1. 10. Οι διατάξεις των παραγράφων 5, 6, 7, 8, 9 δεν ισχύουν για τις Μονάδες Ψυχικής Υγείας των Ενόπλων Δυνάμεων.»

Οι παρ. 6,7,8,9,10 του άρθρου 4 προστέθηκαν με την παρ.3 του άρθρου 27 του ν. 4213/2013 (Α΄261).

12(6). Η χρήση των ορών ΄΄Κέντρα Ψυχικής υγείας΄΄, ΄΄Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα΄΄, ΄΄Πολυδύναμα Ψυχιατρικά Ιατρεία΄΄, ΄΄Υπηρεσίες Νοσηλείας και ειδικής Φροντίδας Ψυχικής Υγείας κατ’ Οίκον΄΄, ΄΄Φιλοξενούσες Οικογένειες΄΄, ΄΄Κέντρα Εξειδικευμένης Περίθαλψης΄΄ σε συνδυασμό ή όχι με οποιονδήποτε άλλο τίτλο ή επωνυμία γίνεται αποκλειστικά για υπηρεσίες ψυχικής υγείας που παρέχονται από το Δημόσιο, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου. Η χρήση των όρων σε τίτλο ή επωνυμία από κάθε τρίτο, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, απαγορεύεται.

Στην απαγόρευση υπάγονται όλα τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα, που εποπτεύονται ή όχι από το Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας. Τα ανωτέρω νομικά πρόσωπα, εφόσον έχουν ήδη χρησιμοποιήσει τίτλους με τους συγκεκριμένους όρους, υποχρεώνονται σε διάστημα έξι (6) μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου να αφαιρέσουν τους όρους από τον τίτλο τους. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας, οι παραβάτες τιμωρούνται με πρόστιμο και σε περίπτωση μη συμμόρφωσης τους σε νέα προθεσμία με αφαίρεση της άδειας λειτουργίας.

Η παρ. 6 του άρθρου 4 αναριθμείται σε 12 (εκ παραδρομής) με την παρ. 2 του άρθρου 27 του ν. 4213/2013 (Α΄261).

Με το άρθρο 19 του ν. 3260/2004, (Α΄151) ορίζεται ότι : «Το τακτικό προσωπικό των Μονάδων Ψυχικής Υγείας του άρθρου 4 του ν. 2716/1999 (ΦΕΚ 96 Α), προσλαμβάνεται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 1 του ν. 2527/1997 (ΦΕΚ 206 Α), όπως ισχύει».

Εκδόθηκε η υ.α. Α4α,β/ΓΠ/οικ.5079 της 23.01.2015 «Πλαίσιο διενέργειας ελέγχων παρεχόμενων υπηρεσιών των Μονάδων Ψυχικής Υγείας που υπάγονται στις διατάξεις του Ν. 2716/1999 – Οργανωτικά και τεχνικά μέτρα – Κυρώσεις .» (Β΄177), κατωτ. αριθ. 13.

 

Άρθρο 4Α

Διοικητικός και οικονομικός - διαχειριστικός έλεγχος, παρακολούθηση της ποιότητας και έλεγχος υλοποίησης των υπηρεσιών.

1. 1.α. Για τις Μονάδες Ψυχικής Υγείας που έχουν συσταθεί από νοσοκομεία του ν.δ. 2592/1953 και του ν. 1397/1983 ή που ανήκουν σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που επιχορηγούνται εν όλω ή εν μέρει, άμεσα ή έμμεσα από το Δημόσιο, η κατά την παράγραφο 5 του άρθρου 4 του παρόντος νόμου εποπτεία εκτείνεται σε διοικητικό και οικονομικό-διαχειριστικό έλεγχο, έλεγχο και παρακολούθηση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών και έλεγχο πιστοποίησης της υλοποίησης των δηλούμενων υπηρεσιών.
   1. β. Οι διενεργούμενοι, κατά την προηγούμενη παράγραφο, έλεγχοι περιλαμβάνουν, ιδίως:
   2. αα. έλεγχο νομιμότητας της ίδρυσης, διοίκησης, διαχείρισης και εν γένει λειτουργίας της μονάδας,
   3. ββ. έλεγχο και έγκριση ετήσιων προϋπολογιστικών στοιχείων και έλεγχο αξιοπιστίας των υποβαλλόμενων απολογιστικών στοιχείων,
   4. γγ. έλεγχο επιλεξιμότητας των δαπανών που με οποιονδήποτε τρόπο και σε οποιοδήποτε ύψος χρηματοδοτούνται από δημόσιους πόρους, βάσει ορισμένου πλαισίου κοστολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών και ορισμένου ανώτατου κόστους ανά ωφελούμενο,
   5. δδ. παρακολούθηση κοινών δεικτών και κριτηρίων διασφάλισης της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών,
   6. εε. έλεγχο πιστοποίησης της υλοποίησης των δηλούμενων υπηρεσιών (διασταυρώσεις).
2. 2.α. Στο πλαίσιο του ελέγχου των κοινωνικών παροχών του παρόντος νόμου και με σκοπό την αποτροπή της καταβολής αχρεωστήτως ποσών βάσει αναληθών ή ανακριβών ή εσφαλμένων στοιχείων (προληπτικός έλεγχος), καθώς και τη διασφάλιση της ποιότητας και επάρκειας των παρεχόμενων υπηρεσιών ψυχικής υγείας

(ποιοτικός έλεγχος), οι μονάδες της παραγράφου 1.α. υποχρεούνται να τηρούν και να θέτουν στη διάθεση των διενεργούντων κάθε είδους, κατά την παράγραφο 1, ελέγχων, πλήρη στοιχεία με τα απαιτούμενα, κατά περίπτωση, παραστατικά. Στα στοιχεία αυτά περιλαμβάνονται, ιδίως, στοιχεία για την ίδρυση, διοίκηση και οικονομική διαχείριση των μονάδων, για το κάθε είδους απασχολούμενο προσωπικό, για τις κάθε είδους παρεχόμενες υπηρεσίες ψυχικής υγείας, για τους ωφελούμενους χρήστες/λήπτες των υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Οι παρεχόμενες υπηρεσίες ψυχικής υγείας ανά ωφελούμενο χρήστη / λήπτη θα ελέγχονται και ως προς το υποκείμενο/ εργαζόμενο που παρέχει την υπηρεσία, την ειδικότητά του, τη μορφή απασχόλησής του, το ωράριο εργασίας του στη Μονάδα Ψυχικής Υγείας που ελέγχεται.

1. 1. β. Οι υπόχρεοι σε τήρηση των παραπάνω στοιχείων φορείς οφείλουν να υποβάλουν στη Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας, σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή και μέσω του Πληροφοριακού Συστήματος Παρακολούθησης Μονάδων Ψυχικής Υγείας, τα απολύτως αναγκαία για τη λυσιτελή διενέργεια των κατά το παρόν άρθρο ελέγχων. Οι έλεγχοι διενεργούνται και επιτόπια.
   2. γ. Εφόσον κατά τη διενέργεια του έλεγχου διαπιστωθεί η μη τήρηση ή η πλημμελής τήρηση από τις υπόχρεες μονάδες των υποχρεώσεων που απορρέουν από το άρθρο 4 και από το παρόν, είναι δυνατή η αναστολή κάθε είδους χρηματικής καταβολής από δημόσιους ή κοινοτικούς πόρους προς αυτές για τις παρεχόμενες υπηρεσίες ψυχικής υγείας, καθώς και η επιβολή προστίμων ή άλλων διοικητικών κυρώσεων.
      
   3.  
2. 3. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας ρυθμίζεται ειδικότερα, ο τρόπος άσκησης των ελέγχων της παραγράφου 1 του παρόντος, κάθε απαραίτητο οργανωτικό και τεχνικό μέτρο, καθώς και οι επιβαλλόμενες κυρώσεις.
3. 4. Στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του παρόντος άρθρου δεν υπάγονται οι Μονάδες Ψυχικής Υγείας που εποπτεύονται από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων.»
4.  «5. Ο έλεγχος των ετήσιων απολογιστικών στοιχείων των νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που λειτουργούν Μονάδες Ψυχικής Υγείας, διενεργείται από ορκωτούς λογιστές. Η επιλεξιμότητα των δαπανών των ανωτέρω φορέων για τα έτη 2013 έως και 2018 ελέγχεται, σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. Υ5α,β/Γ.Π.οικ.39321/30.3.2010 (Β΄ 453) υπουργική απόφαση, όπως κάθε φορά τροποποιείται και ισχύει.»

Η παρ. 5 προστέθηκε στο άρθρο 4Α  με την παρ.2 του άρθρου 8ο του ν. 4542/2018 (Α΄95).

Το άρθρο 4Α προστέθηκε με το άρθρο 13 του  ν. 4272/2014 (Α΄145). 

 

Άρθρο 5

Κέντρα Ψυχικής Υγείας – Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα

Πολυδύναμα Ψυχιατρικά ιατρεία

πολυδύναμα Ιατροπαιδαγωγικά Ιατρεία

1. 1. Τα Κέντρα Ψυχικής υγείας και τα Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα συνιστώνται με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Οικονομικών και Υγείας και Πρόνοιας, μετά από γνώμη του ΚΕ.Σ.Υ. και πρόταση της αρμόδιας κατά τόπο Τομεακής Επιτροπής Ψυχικής Υγείας, ως αποκεντρωμένες οργανικές μονάδες των νοσοκομείων του ν.δ. 2592/1953 και του ν. 1397/1983. Με αυτή ή όμοια απόφαση συνιστώνται και οι θέσεις προσωπικού των Μονάδων αυτών. Τα Πανεπιστημιακά Ψυχιατρικά Νοσοκομεία «και τα Ερευνητικά Πανεπιστημιακά Ινστιτούτα Ψυχικής Υγείας» δύνανται να αναπτύσσουν Κέντρα Ψυχικής Υγείας και Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα,, τα οποία συνιστώνται με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Οικονομικών, Υγείας και Πρόνοιας και Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων.

Η φράση εντός εισαγωγικών προστέθηκε με την παρ. 36 του άρθρου 3 του ν. 3027/2002 (Α΄152).

1. 2. Με απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Οικονομικών, καθώς και Υγείας και Πρόνοιας, μετά από πρόταση της αρμόδιας κατά τόπο Τομεακής Επιτροπής Ψυχικής Υγείας, στις περιοχές που δεν λειτουργούν Κέντρα Ψυχικής Υγείας ή Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα, μπορεί να συνιστώνται παιδαγωγικά Ιατρεία ως αποκεντρωμένες μονάδες των Κέντρων Ψυχικής υγείας ή των Ιατροπαιδαγωγικών Κέντρων του αντίστοιχου Τομέα Ψυχικής Υγείας και οι θέσεις προσωπικού τους.
2.  «3. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Υγείας, Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Εσωτερικών καθορίζεται το ενιαίο πλαίσιο οργάνωσης των κέντρων ψυχικής υγείας και των κοινοτικών κέντρων ψυχικής υγείας παιδιών και έφηβων (Κο.Κε.Ψ.Υ.Π.Ε.) ανάλογα με τον εξυπηρετούμενο πληθυσμό και τις γεωγραφικές ιδιαιτερότητες του τομέα ψυχικής υγείας».

Η παρ. 3 του άρθρου 5 τροποποιήθηκε ως άνω από την παρ. 4 του άρθρου 144 του ν.4600/2019 (Α΄43). 

1. 4. Στα Κέντρα Ψυχικής Υγείας, Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα, Πολυδύναμα Ψυχιατρικά Ιατρεία και Πολυδύναμα Ιατροπαιδαγωγικά Ιατρεία, δύνανται να λειτουργούν τμήματα βραχείας ή μέσης διάρκειας νοσηλείας δυναμικότητας έως 12 κλίνες, καθώς και Κέντρα Παρέμβασης στην Κρίση

Το πρώτο εδάφιο της παρ.4 του άρθρου 5 τροποποιήθηκε ως άνω  από το άρθρο 21 του ν. 3868/2010 (Α΄129)

 Με απόφαση του Υπουργού Υγείας τμήματα βραχείας ή μερικής νοσηλείας, τα κριτήρια, οι συνθήκες, οι προϋποθέσεις λειτουργίας και η στελέχωση των τμημάτων αυτών.

Εκδόθηκε η κ.υ.α. Γ3α/Γ.Π.οικ.44338 της 11.6.2019 «Ενιαίο πλαίσιο οργάνωσης και λειτουργίας των Κέντρων Ψυχικής Υγείας.» (Β΄2289), κατωτ. αριθ. 6.

Εκδόθηκε η κ.υ.α. . Γ3α/Γ.Π.οικ.44342 της 11.6.2019 «Ενιαίο πλαίσιο οργάνωσης και λειτουργίας των Κοινοτικών Κέντρων Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων (Κο.Κε.Ψ.Υ.Π.Ε.).» (Β΄2289), κατωτ. αριθ. 7.

 

Άρθρο 6

Υπηρεσίες Νοσηλείας και Ειδικής Φροντίδας Ψυχικής Υγείας κατ’ Οίκον

Παρέχονται υπηρεσίες νοσηλείας ή ειδικής φροντίδας ψυχικής υγείας κατ’ οίκον από τα νοσοκομεία του ν.δ. 2592/1953 και του ν. 1397/1983, τα Πανεπιστημιακά Ψυχιατρικά Νοσοκομεία ή από τις Μονάδες Ψυχικές Υγείας του άρθρου 5 του παρόντος νόμου. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας, η οποία εκδίδεται εντός εννέα (9) μηνών από της δημοσιεύσεως του παρόντος νόμου, καθορίζονται οι προϋποθέσεις, οι κατηγορίες των ατόμων με ψυχικές διαταραχές, ο τρόπος και η διαδικασία παροχής των υπηρεσιών αυτών, καθώς και κάθε λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου.

Εκδόθηκε η υ.α. “Υ5β”/οικ.1677 της 18.6.2001 «Καθορισμός των προϋποθέσεων, του τρόπου και της διαδικασίας παροχής υπηρεσιών νοσηλείας και ειδικής φροντίδας ψυχικής υγείας κατ’ οίκον, του άρθρου 6 του Ν. 2716/99.» (Β΄664), κατωτ. αριθ. 15.

 

 Άρθρο 7

Κινητές Μονάδες Ψυχικής Υγείας

1.Οι Κινητές Μονάδες Ψυχικής Υγείας συνιστώνται με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας του κατά περίπτωση συναρμοδίου Υπουργού, που εκδίδεται μετά από πρόταση της αρμόδιας κατά τόπο Τομεακής Επιτροπής Ψυχικής Υγείας ως μονάδες νοσοκομείων του ν.δ. 2592/1953 και του ν.1397/1983 των Πανεπιστημιακών Ψυχιατρικών Νοσοκομείων, των Πανεπιστημιακών ινστιτούτων Ψυχικής Υγείας και των Πανεπιστημιακών Μονάδων που έχουν ως αντικείμενο την ψυχική υγεία, ή ως μονάδες των Μονάδων Ψυχικής Υγείας του άρθρου 5παρ. 1 του παρόντος νόμου για την εξυπηρέτηση των αναγκών ψυχικής υγείας των περιοχών με ιδιαίτερα προβλήματα πρόσβασης στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας.

2.οι Κινητές Μονάδες Ψυχικής Υγείας παρέχουν υπηρεσίες πρόσληψης και νοσηλείας ή ειδικής φροντίδας ψυχικής υγείας κατ’ οίκον σε συγκεκριμένο Τομέα Ψυχικής Υγείας. με απόφαση του Υπουργού Υγείας και πρόνοιας ύστερα από γνώμη της Τομεακής επιτροπής Ψυχικής Υγείας, Κινητές Μονάδες Ψυχικής Υγείας μπορεί να εξυπηρετούν περισσότερους του ενός Τομείς Ψυχικής Υγείας της αυτής ή άλλης Υγειονομικής περιφέρειας.

3.Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας καθορίζονται, εντός έξι (6) μηνών από της δημοσιεύσεως, ο τρόπος λειτουργίας, η στελέχωση, καθώς και κάθε λεπτομέρεια εφαρμογής του παρόντος.

Εκδόθηκε η υ.α. Υ5β/οικ.1662/01 «Καθορισμός του τρόπου λειτουργίας και της στελέχωσης των Κινητών Μονάδων Ψυχικής Υγείας του άρθρου 7 του Ν. 2716/99 καθώς και κάθε λεπτομέρειας εφαρμογής του ιδίου άρθρου.» (Β΄691), κατωτ. αριθ. 16.

 

 Άρθρο 8

Κέντρα Εξειδικευμένης Περίθαλψης

1. Τα Κέντρα Εξειδικευμένης Περίθαλψης μπορεί να είναι Κέντρα Ημέρας, Νοσοκομεία Ημέρας και Κέντρα Παρέμβασης στην Κρίση για ενήλικες, Παιδιά ή Εφήβους.
2. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Υγείας, Εσωτερικών και του κατά περίπτωση συναρμοδίου Υπουργού, μετά από πρόταση των αντίστοιχων Τομεακών Επιστημονικών Επιτροπών Ψυχικής Υγείας Ενηλίκων (Τ.Επ.Ε.Ψ.Υ.Ε.) και Τομεακών Επιστημονικών Επιτροπών Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων (Τ.Επ.Ε.Ψ.Υ.Π.Ε.), ορίζονται τα τμήματα, οι Μονάδες ή οι υπηρεσίες των αποκεντρωμένων μονάδων των Γενικών Νοσοκομείων, των Ψυχιατρικών Νοσοκομείων, των Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων, των Ερευνητικών Πανεπιστημιακών Ινστιτούτων Ψυχικής Υγείας και των Κλινικών ή Μονάδων Τμημάτων ή Σχολών Επιστημών Υγείας των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Α.Ε.Ι.), που έχουν ως αντικείμενο την ψυχική υγεία, οι οποίες λειτουργούν ως Κέντρα Εξειδικευμένης Περίθαλψης.
3. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Υγείας και Εσωτερικών, μετά από πρόταση της αντίστοιχης Τ.Επ.Ε.Ψ.Υ.Ε. ή Τ.Επ.Ε.Ψ.Υ.Π.Ε., μετατρέπονται τμήμα ή τμήματα ή υπηρεσίες των αποκεντρωμένων μονάδων των νοσοκομείων και Ψυχιατρικών Νοσοκομείων του ν.δ. 2592/1953 (Α' 254) και του ν. 1397/1983 (Α' 143), σε Κέντρα Εξειδικευμένης Περίθαλψης.
4. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Παιδείας και Θρησκευμάτων και Υγείας, μετά από γνώμη της αντίστοιχης Τ.Επ.Ε.Ψ.Υ.Ε. ή Τ.Επ.Ε.Ψ.Υ.Π.Ε. και της οικείας Ιατρικής Σχολής, μετατρέπονται τμήμα ή τμήματα ή μονάδες των Ερευνητικών Πανεπιστημιακών Ινστιτούτων Ψυχικής Υγείας και των Κλινικών ή Μονάδων Τμημάτων ή Σχολών Επιστημών Υγείας των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Α.Ε.Ι.), που έχουν ως αντικείμενο την ψυχική υγεία, σε Κέντρα Εξειδικευμένης Περίθαλψης.
5. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Παιδείας και Θρησκευμάτων, Υγείας και των κατά περίπτωση συναρμόδιων Υπουργών, δύναται να συστήνονται Κέντρα Ημέρας από Σχολές ή Τμήματα Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Α.Ε.Ι.), που διεξάγουν έρευνα και παρεμβαίνουν σε ζητήματα ψυχικής υγείας των φοιτητών. Η ως άνω απόφαση εκδίδεται έπειτα από εισήγηση της Συγκλήτου του οικείου Α.Ε.Ι. και γνώμη του αρμόδιου Περιφερειακού Διατομεακού Συμβουλίου, η οποία παρέχεται εντός δύο (2) εβδομάδων από την κατάθεση σχετικού ερωτήματος εκ μέρους του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων ή του Υπουργού Υγείας. Η οικονομική διαχείριση της χρηματοδότησης των Κέντρων αυτών πραγματοποιείται στο πλαίσιο ερευνητικών προγραμμάτων που διαχειρίζεται ο Ε.Λ.Κ.Ε. του οικείου Α.Ε.Ι.
6. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Υγείας και του κατά περίπτωση συναρμοδίου Υπουργού ορίζονται ο τρόπος οργάνωσης και λειτουργίας, οι προϋποθέσεις και οι όροι, καθώς και κάθε άλλο θέμα σχετικό με την εφαρμογή του παρόντος.» 

Το άρθρο 8 τροποποιήθηκε ως άνω από το άρθρο 49 του 4764/2020, (Α΄256).

Εκδόθηκε η υ.α. Υ5β/Γ.Π.οικ.156618 της 14.12.2009 «Καθορισμός του τρόπου οργάνωσης και λειτουργίας των Κέντρων Ημέρας του άρθρου 8 του Ν. 2716/99.» (Β΄2444), κατωτ. αριθ. 14.

 

 Άρθρο 9

Μονάδες και Προγράμματα Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης

1. 1.Οι Μονάδες ή προγράμματα όπου παρέχονται υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης για ενήλικες, παιδιά ή εφήβους είναι τα Οικοτροφεία, οι Ξενώνες τα Προστατευμένα Διαμερίσματα και οι Φιλοξενούσες Οικογένειες.
2.  
3. 2.Οι Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης, καθώς και τα προγράμματα Προστατευμένων Διαμερισμάτων και φιλοξενουσών Οικογενειών έχουν σκοπό την τοποθέτηση και ψυχιατρική παρακολούθηση, σε χώρους διαβίωσης, θεραπείας και υποστήριξης, για μακρόχρονη ή βραχεία παραμονή των ατόμων με ψυχικές διαταραχές και σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα, όταν δεν έχουν στέγη ή κατάλληλο οικογενειακό περιβάλλον, μετά από αίτησή τους, με σύμφωνη γνώμη του θεράπεντος ψυχιάτρου ή της θεραπευτικής ψυχιατρικής ομάδας.
4.  
5. 3.Τα Οικοτροφεία και οι Ξενώνες συνιστώνται με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Οικονομικών, Υγείας και Πρόνοιας και του κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού, μετά από πρόταση της αρμόδιας κατά τόπο Τομεακής Επιτροπής Ψυχικής Υγείας, ως αποκεντρωμένες μονάδες νοσοκομείων του ν.δ. 2592/1953 και του ν. 1397/1983, των Πανεπιστημιακών Ψυχιατρικών Νοσοκομείων, των Πανεπιστημιακών Ινστιτούτων Ψυχικής υγείας και των Πανεπιστημιακών Μονάδων που έχουν ως αντικείμενο την ψυχική υγεία ή των Μονάδων Ψυχικής Υγείας του άρθρου 5 του παρόντος νόμου με σκοπό την παροχή ιδίως στεγαστικών, θεραπευτικών, κοινωνικών και πολιτιστικών υπηρεσιών.

«Οι Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης που συστήνονται ως άνω προβλέπονται στον Οργανισμό των οικείων νοσοκομείων, δεν συνυπολογίζονται στις νοσηλευτικές κλίνες και το επιπλέον προσωπικό για τη λειτουργία τους υπολογίζεται με συντελεστή 1,75 επί της συνολικής δυναμικότητας σε φιλοξενούμενους της μονάδας.» 

Το εδάφιο εντός εισαγωγικών προστέθηκε μετά το πρώτο εδάφιο της παρ.3 του άρθρου 9 με την παρ. 4 του άρθρου 22 του ν. 4025/2011 (Α΄228). 

Ειδικότερα, τα Οικοτροφεία και οι Ξενώνες αναπτύσσουν δραστηριότητες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και συμμετέχουν από κοινού με άλλα νομικά πρόσωπα της περιοχής τους σε δραστηριότητες πολιτιστικές και εκπαιδευτικές, καθώς και κοινωνικής και επαγγελματικής επανένταξης.

Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Οικονομικών και Υγείας και Πρόνοιας, συνιστώνται και οι θέσεις προσωπικού των μονάδων αυτών.

Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας και του κατά περίπτωση συναρμοδίου Υπουργού καθορίζονται οι προϋποθέσεις, ο τρόπος οργάνωσης και λειτουργίας, οι αρχές, η στελέχωση, καθώς και κάθε λεπτομέρεια εφαρμογής του παρόντος έξι (6)μηνών από της δημοσιεύσεως.

Η τοποθέτηση στις Μονάδες και τα Προγράμματα Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και η ψυχιατρική παρακολούθηση σε αυτά απιδιών ή εφήβων με ψυχικές διαταραχές και σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα παρέχεται μετά από απόφαση του αρμοδίου δικαστηρίου. Στις περιπτώσεις αυτές λαμβάνεται υπόψη και η γνώμη του ανηλίκου.

 «Ειδικά τα Οικοτροφεία που φιλοξενούν άτομα που πάσχουν από άνοια τελικού σταδίου, σύμφωνα με τις ισχύουσες διαγνωστικές κλίμακες [κλίμακα Global Deterioration Scale (GDS) και κλίμακα Clinical Dementia Rating (CDR)] και τις εκάστοτε επικαιροποιήσεις αυτών, δύνανται να φιλοξενούν έως είκοσι πέντε (25) άτομα, με ανάλογη αύξηση της στελέχωσης του προσωπικού και εφόσον πληρούνται οι κτιριακές προδιαγραφές για την αύξηση του αριθμού των φιλοξενούμενων».

Το εδάφιο εντός εισαγωγικών προστέθηκε στην παρ.3 του άρθρου 9 με το άρθρο  40ο του ν. 4771/2021 (Α΄16). 

1. 4. Οι υπηρεσίες υγείας στα προγράμματα των Προστατευμένων Διαμερισμάτων παρέχονται από τα νοσοκομεία του ν.δ. 2592/1953 και του 1397/1983, τα Πανεπιστημιακά Ψυχιατρικά Υγείας και τις Πανεπιστημιακές Μονάδες που έχουν ως αντικείμενο την ψυχική υγεία ή της Μονάδες Ψυχικής Υγείας του άρθρου 5 του παρόντος νόμου, με απόφαση των Διοικητικών Συμβουλίων τους, μετά από πρόταση των Τομεακών Επιτροπών Ψυχικής Υγείας με σκοπό την εγκατάσταση και ψυχιατρικής παρακολούθηση ενηλίκων ατόμων με ψυχικές διαταραχές, σε διαμέρισμα ή άλλης μορφής κατοικία στην κοινότητα.

Στα Προστατευμένα Διαμερίσματα εγκαθίσταται αριθμός ατόμων με ψυχικές διαταραχές, μέχρι έξι (6), με περιορισμένη εποπτεία και παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας από το προσωπικό της Μονάδας Ψυχικής Υγείας στην οποία υπάγονται.

Οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας στα Προστατευμένα Διαμερίσματα παρέχονται σε χώρους που ανήκουν ή μισθώνονται από τα νοσοκομεία του ν.δ. 2592/1953 και του ν. 1397/1983, καθώς και από τα Πανεπιστημιακά Ψυχιατρικά Νοσοκομεία, τα Πανεπιστημιακά Ψυχιατρικά Νοσοκομεία, τα Πανεπιστημιακά Ινστιτούτα Ψυχικής Υγείας και της Πανεπιστημιακές Μονάδες που έχουν αντικείμενο την ψυχική υγεία ή από τα ίδια τα άτομα με ψυχικές διαταραχές, όπως επίσης σε χώρους τους από οποιοδήποτε νομικό ή φυσικό πρόσωπο ή δωρίζονται ή κληροδοτούνται, στην αντίστοιχη Μονάδα Ψυχικής Υγείας γι’ αυτόν το συγκεκριμένο σκοπό.

Με απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Υγείας και Πρόνοιας και τους κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού, η οποία εκδίδεται μέσα σε έξι (6) μήνες από της δημοσιεύσεως του παρόντος νόμου καθορίζονται οι προϋποθέσεις καταβολής χρηματικών ποσών που χορηγεί το νοσοκομείο στον ασθενή για την αντιμετώπιση των δαπανών διαβίωσης στο πλαίσιο της θεραπευτικής – εκπαιδευτικής διαδικασίας κοινωνικής τους επανένταξης, τα της επιλογής του υπολόγου διαχείρισης από τη θεραπευτική μονάδα , ο τρόπος οργάνωσης και λειτουργίας , καθώς και κάθε λεπτομέρεια εφαρμογής του παρόντος.

1. 5. Οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας στα προγράμματα Φιλοξενουσών Οικογενειών παρέχονται από τα νοσοκομεία του ν.δ. 2592/1953 και του ν. 1397/1983, τα Πανεπιστημιακά Ψυχιατρικά Νοσοκομεία, τα Πανεπιστημιακά Ινστιτούτα Ψυχικής Υγείας και τις Πανεπιστημιακές Μονάδες που έχουν ως αντικείμενο την ψυχική υγεία του άρθρου 5 παρ. 1 του παρόντος νόμου και έχουν ως σκοπό την τοποθέτηση και ψυχιατρική παρακολούθηση ενηλίκων με ψυχικές διαταραχές σε κατάλληλες οικογένειες.

Οι Φιλοξενούσες οικογένειες μπορεί να ανήκουν στο φιλικό ή συγγενικό περιβάλλον του ασθενή, υπό την προϋπόθεση ότι δεν τελούν σε πρώτο βαθμό συγγένειας με τον ασθενή. Τα καθήκοντα της Φιλοξενούσας Οικογένειας μπορεί να ανατεθούν και σε μονωμένα άτομα.

Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας και του κατά περίπτωση του συναρμόδιου Υπουργού καθορίζονται οι προϋποθέσεις, η οργάνωση, η λειτουργία, οι αρχές και κάθε λεπτομέρεια εφαρμογής του παρόντος εντός εννέα (9) μηνών από της δημοσιεύσεως.

Τα αυτά ισχύουν και για τα νοσοκομεία του ν.δ. 2592/1953 και του ν. 1397/1983 που λειτουργούν ψυχιατρικά τμήματα ή Πανεπιστημιακές Ψυχιατρικές κλινικές παιδιών και εφήβων και για τις μονάδες αυτών του άρθρου 5 του παρόντος νόμου, ως προς την τοποθέτηση και ψυχιατρική παρακολούθηση σε Φιλοξενούσες Οικογένειες παιδιών και εφήβων με ψυχικές διαταραχές μετά από απόφαση του αρμοδίου δικαστηρίου. Στις περιπτώσεις αυτές λαμβάνονται υπόψη και η γνώμη του ανηλίκου. Με απόφαση του Υπουργού υγείας και Πρόνοιας και του κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας και του κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού καθορίζονται οι προϋποθέσεις, ο τρόπος οργάνωσης και λειτουργίας των Υπηρεσιών Φιλοξενουσών Οικογενειών, τα κριτήρια και κάθε λεπτομέρεια εφαρμογής του παρόντος εντός εννέα (9) μηνών από της δημοσιεύσεως.

Εκδόθηκε η κ.υ.α. Γ.Π. οικ. 19353 της 22.10.2001 «Καθορισμός των προϋποθέσεων, της οργάνωσης, της λειτουργίας, των αρχών καθώς και κάθε λεπτομέρειας των προγραμμάτων Φιλοξενουσών Οικογενειών του άρθρου 9 του Ν. 2716/99.» (Β΄1433), κατωτ. αριθ. 8. 

 

 Άρθρο 10

Ειδικά κέντρα κοινωνικής Επανένταξης Ειδικής Μονάδες Αποκατάστασης και Επαγγελματικής Επανένταξης

1. Υπηρεσίες αποκατάστασης και κοινωνικής –επαγγελματικής επανένταξης παρέχονται από ένα ή περισσότερα τμήματα ή μονάδες των Ψυχιατρικών Νοσοκομείων, των Πανεπιστημιακών Ψυχιατρικών Νοσοκομείων και των νοσοκομείων και των νοσοκομείων του ν.δ. 2592/1953 και του ν. 1397/1983.Τα τμήματα αυτά ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας, μετά από πρόταση των αντιστοίχων Τομεακών Επιτροπών Ψυχικής Υγείας Ενηλίκων, ως Ειδικά Κέντρα Κοινωνικής Επανένταξης.

Τα Ειδικά Κέντρα Κοινωνικής Επανένταξης μπορεί να είναι Θεραπευτικές Μονάδες Αποκατάστασης και Κέντρα Κοινωνικής Επανένταξης για ενήλικες, παιδιά ή εφήβους και Κέντρα Προεπαγγελματικής Εκπαίδευσης και Επαγγελματικής Κατάρτισης για ενήλικες και εφήβους.

Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας του κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού ορίζονται ο τρόπος οργάνωσης και λειτουργίας, οι προϋποθέσεις και όροι, καθώς και κάθε λεπτομέρεια εφαρμογής του παρόντος εντός εννέα (9) μηνών από της δημοσιεύσεως.

2. Οι Ειδικές Μονάδες Αποκατάστασης και Επαγγελματικής Επανένταξης είναι τα Προστατευμένα Εργαστήρια Επαγγελματικής Εκπαίδευσης για ενήλικες ή εφήβους ηλικίας δεκαπέντε (15) ετών και άνω, με χρόνιες ψυχικές διαταραχές και σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα. Τα Προστατευμένα Εργαστήρια και τα Εργαστήρια Επαγγελματικής Εκπαίδευσης συνιστώνται με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Οικονομικών, Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Υγείας και Πρόνοιας και Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων κατά περίπτωση μετά από πρόταση της αρμόδιας κατά τόπο Τομεακής Επιτροπής Ψυχικής Υγείας και των Πανεπιστημιακών Μονάδων που έχουν ως αντικείμενο τους την ψυχική υγεία. Με το προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Οικονομικών και Υγείας και πρόνοιας, συνιστώνται και οι θέσεις προσωπικού αυτών.

Τα Προστατευμένα εργαστήρια και τα Εργαστήρια Επαγγελματικής Εκπαίδευσης λειτουργούν σε χώρους που ανήκουν ή μισθώνονται από τα νοσοκομεία του ν.δ. 2592/1953 και του ν. 1397/1983, καθώς και από τα Πανεπιστημιακά Ψυχιατρικά Νοσοκομείο, ως και σε χώρους που τους παραχωρούνται δωρεάν κατά χρήση γι’ αυτόν το συγκεκριμένο σκοπό.

Στα Προστατευμένα Εργαστήρια και ΤΑ Εργαστήρια Επαγγελματικής Εκπαίδευσης παρέχονται υπηρεσίες για την απόκτηση λειτουργικών, μαθησιακών και επαγγελματικών δεξιοτήτων στα άτομα με χρόνιες ψυχικές διαταραχές και σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα από το κατάλληλο προσωπικό με σκοπό τη θεραπεία, την κοινωνική επανένταξη και τη τοποθέτηση τους στην ελεύθερη ή προστατευμένη αγορά ή σε Κοινωνικούς Συνεταιρισμών Περιορισμένης Ευθύνης ή άλλες μορφές κοινωνικών ή δημοτικών επιχειρήσεων.

Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας και του κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού, η οποία εκδίδεται εντός έτους από της δημοσιεύσεως του παρόντος, καθορίζονται η οργάνωση και λειτουργία των Προστατευμένων Εργαστηρίων και των Εργαστηρίων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, οι προϋποθέσεις και τα κριτήρια επιλογής, η στελέχωση τους καθώς και κάθε λεπτομέρεια εφαρμογής του παρόντος άρθρου.

 

Άρθρο 11

Μονάδες Ψυχικής Υγείας στον Ιδιωτικό Κερδοσκοπικό και μη κερδοσκοπικό Τομέα.

1. «1. Επιτρέπεται η ίδρυση και λειτουργία από φυσικά ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα αποκλειστικά Κέντρων Ημέρας, Προστατευμένων Διαμερισμάτων, Οικοτροφείων, Ξενώνων, Ειδικών Κέντρων Κοινωνικής Επανένταξης και Ειδικών Μονάδων Αποκατάστασης και Επαγγελματικής Επανένταξης και ιδιωτικών ψυχιατρικών κλινικών. Από νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα επιτρέπεται η λειτουργία και Κινητών Μονάδων Ψυχικής Υγείας. Το αυτό φυσικό ή νομικό πρόσωπο μπορεί να λειτουργεί περισσότερες από μία Μ.Ψ.Υ. με ξεχωριστές άδειες. Οι μονάδες αυτές των φυσικών και νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου εντάσσονται στον αντίστοιχο Τομέα Ψυχικής Υγείας (Το.Ψ.Υ.).» 

Η παρ. 1 του άρθρου 11 αντικαταστάθηκε ως άνω από την παρ. 2 του άρθρου 12 του ν.4272/2014 (Α΄145).

Με την παρ. 2 του άρθρου 48 του ν. 4764/2020 (Α΄256), ορίζεται ότι : «2. Στις Μονάδες Ψυχικής Υγείας που επιτρέπεται να λειτουργούν από νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, του πρώτου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 11 του ν. 2716/1999, συγκαταλέγονται και οι Μονάδες Έγκαιρης Παρέμβασης στην Ψύχωση».

1. 2. Η άδεια ίδρυσης χορηγείται από τον Υπουργό Υγείας και Πρόνοιας εντός τριών (3) μηνών από την απόφαση σκοπιμότητας, η οποία εκδίδεται μετά από τη γνώμη της αρμόδιας Τομεακής Επιτροπής Ψυχικής Υγείας. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας, η οποία εκδίδεται εντός έξι (6) μηνών από της δημοσιεύσεως του παρόντος νόμου, καθορίζονται τα κριτήρια που πρέπει να πληρούνται για την έγκριση σκοπιμότητας.
2. 3. Με όμοια απόφαση, η οποία εκδίδεται εντός έξι (6) μηνών από της δημοσιεύσεως του παρόντος νόμου, καθορίζονται οι προϋποθέσεις, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, η διαδικασία και κάθε λεπτομέρεια για τη χορήγηση άδειας ίδρυσης των Μ.Ψ.Υ. του παρόντος άρθρου.

Οι Μονάδες Ψυχικής Υγείας (Μ.Ψ.Υ.) δύνανται να συνάπτουν, μετά την απόκτηση της άδειας ίδρυσης, συμβάσεις με ασφαλιστικούς οργανισμούς, με τις οποίες μεταξύ άλλων ρυθμίζονται τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και η διαδικασία για την καταβολή των νοσηλίων από τους ασφαλιστικούς οργανισμούς στις Μ.Ψ.Υ..

«Στη σύμβαση που υπογράφεται καθορίζεται ως χρόνος έναρξης καταβολής του ειδικού ενοποιημένου (κλειστού) νοσηλίου του άρθρου 13 του ν. 2716/1999 η επομένη της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης του φορέα Ν.Π.Ι.Δ. προς τον Ασφαλιστικό Οργανισμό. Ο ίδιος χρόνος λογίζεται και για συμβάσεις που έχουν ήδη συναφθεί μετά την έναρξη ισχύος του ν. 3580/2007 και στις οποίες ορίστηκε διάφορος του ως άνω χρόνος. Η παρούσα ρύθμιση αφορά τα φυσικά και νομικά πρόσωπα τόσο του δημοσίου όσο και του ιδιωτικού δικαίου»

Το εδάφιο γ΄ της παρ.3 του άρθρου 11 προστέθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 11 του ν. 3754/2009 (Α΄43).

Οι προϋποθέσεις και η διαδικασία για τη σύναψη συμβάσεων μεταξύ των Μ.Ψ.Υ. και των ασφαλιστικών οργανισμών, καθορίζονται στις άδειες ίδρυσης των Μ.Ψ.Υ.

Το εδάφιο δ΄ της παρ.3 του άρθρου 11 προστέθηκε με την παρ. 2α του άρθρου 20 του ν. 3580/2007 (Α΄134).

1. 4. Τα φυσικά και νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα υποβάλλουν εντός έτους, από τότε που έλαβαν τη σχετική άδεια ίδρυσης των Μ.Ψ..Υ. της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου, τα σχετικά δικαιολογητικά για να λάβουν την άδεια λειτουργίας, η οποία χορηγείται με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας.

Σε αντίθετη περίπτωση η άδεια ίδρυσης που χορηγήθηκε ανακαλείται αμέσως και επιβάλλονται κυρώσεις οι οποίες προβλέπονται από τις διατάξεις των άρθρων 20 και 21 του π.δ. 247/1991 όπως κάθε φορά ισχύει.

Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας, η οποία εκδίδεται εντός έξι (6) μηνών από της δημοσιεύσεως του παρόντος νόμου, καθορίζονται οι διαδικασίες ελέγχου, τα δικαιολογητικά, οι προϋποθέσεις και κάθε άλλη λεπτομέρεια για την έκδοση της άδειας λειτουργίας Μονάδων Ψυχικής Υγείας από φυσικά και νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα.

1. 5. Δεν επιτρέπεται η χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας σε νομικά πρόσωπα των οποίων οι νόμιμοι εκπρόσωποι, οι διαχειριστές ή τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου έχουν καταδικαστεί για παράβαση των διατάξεων του ποινικού νόμου, που συνιστά κώλυμα διορισμού στο Δημόσιο ή για παράβαση που αφορά το νόμο για τα ναρκωτικά ή για εγκλήματα κατά γενετήσιας ελευθερίας .

Δεν επιτρέπεται η χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας σε νομικά πρόσωπα των οποίων οι νόμιμοι εκπρόσωποι ή διαχειριστές είναι γιατροί ή ψυχολόγοι κλάδου Ε.Σ.Υ. ή επαγγελματίες ψυχικής υγείας που έχουν τη δημοσιοϋπαλληλική ιδιότητα.

Δεν επιτρέπεται η χορήγηση άδειας ίδρυσης, εφόσον δεν υπάρχει σκοπιμότητα.

1. 6. Οι Μονάδες Ψυχικής Υγείας που ήδη λειτουργούν υποχρεούνται να προσαρμοστούν στις διατάξεις του παρόντος κάτι ων αποφάσεων που θα εκδοθούν εντός προθεσμίας έτους από τη δημοσίευση τους.
2. 7. α. Συνιστάται στο Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης στη Γενική Γραμματεία Πρόνοιας πενταμελής ειδική Επιτροπή Διοικητικού, Οικονομικού – Διαχειριστικού Ελέγχου (Ε.Δ.Ο.Δ.Ε.) για το διοικητικό, οικονομικό – διαχειριστικό έλεγχο των Μονάδων Ψυχικής Υγείας (Μ.Ψ.Υ.) που ανήκουν σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου του παρόντος. Τα μέλη της Επιτροπής είναι προβεβλημένες προσωπικότητες και ειδικοί του χώρου των κοινωνικών επιστημών και της ψυχικής υγείας και ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Με την ίδια απόφαση ορίζεται και ο Πρόεδρός της.
   1. β. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης καθορίζεται ο τρόπος άσκησης του ελέγχου της Επιτροπής και οι σχετικές για το σκοπό αυτόν αρμοδιότητές της.
   2. γ. Η Επιτροπή στελεχώνεται με αποσπάσεις προσωπικού από το δημόσιο και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών, Εσωτερικών και Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης καθορίζονται οι όροι των αποσπάσεων αυτών και τα ζητήματα της υπηρεσιακής κατάστασης του αποσπώμενου προσωπικού 

Η παρ. 7 του άρθρου 11  προστέθηκε με την παρ.2 του άρθρου 11 του ν. 3754/2009 (Α΄43). 

Με τις παρ. 1 και 3 του άρθρου 12 του ν. 4272/2014 (Α΄145), ορίζεται ότι : «1.  Οι ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές του άρθρου 16 παρ. 2 του π.δ. 247/1991 (Α΄ 93) και του άρθρου 6 παρ. 4 του π.δ. 235/2000 (Α΄ 199) υπάγονται στις διατάξεις του ν. 2716/1999 (Α΄ 96), όπως εκάστοτε ισχύει, και αποτελούν Μονάδες Ψυχικής Υγείας, κατά την έννοια του άρθρου 11 του νόμου αυτού. Οι με αριθμό 2, 3, 4, 5 παράγραφοι του άρθρου 11 του ν. 2716/1999 δεν ισχύουν για τις ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές. 

Με απόφαση του Υπουργού Υγείας, η οποία εκδίδεται εντός έξι (6) μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος, καθορίζονται τα όργανα ελέγχου και οι αναγκαίες λεπτομέρειες για την άσκηση της εποπτείας και ελέγχου των ιδιωτικών ψυχιατρικών κλινικών, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2716/1999». 

Εκδόθηκε η υ.α. Γ3β/Γ.Π.οικ.76740 της 10.12.2020  «Τροποποίηση και συμπλήρωση της υπό στοιχεία Α4β/Γ.Π./οικ.63439/2017 απόφασης του Υπουργού Υγείας «Πλαίσιο εκπόνησης πολιτικών ψυχικής υγείας και καθορισμός κριτηρίων, προϋποθέσεων, δικαιολογητικών, διαδικασίας και κάθε άλλης λεπτομέρειας για έγκριση σκοπιμότητας και χορήγηση άδειας ίδρυσης και άδειας λειτουργίας Μονάδων Ψυχικής Υγείας στον Ιδιωτικό Κερδοσκοπικό και μη Κερδοσκοπικό Τομέα του άρθρου 11 του ν. 2716/1999» (Β' 2932), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.» (Β΄5454), κατωτ. αριθ. 10.

Εκδόθηκε η υ.α. Α4β/ΓΠ/οικ.63439 της 25.08.2017 «Πλαίσιο εκπόνησης πολιτικών ψυχικής υγείας και καθορισμός κριτηρίων, προϋποθέσεων, δικαιολογητικών, διαδικασίας και κάθε άλλης λεπτομέρειας για έγκριση σκοπιμότητας και χορήγηση άδειας ίδρυσης και άδειας λειτουργίας Μονάδων Ψυχικής Υγείας στον Ιδιωτικό Κερδοσκοπικό και μη Κερδοσκοπικό Τομέα του άρθρου 11 του ν. 2716/ 1999.» (Β΄2932), κατωτ. αριθ. 12.

Άρθρο 12

Κοινωνικοί συνεταιρισμοί Περιορισμένης Ευθύνης (Κοι. Σ.Π.Ε.)

1. 1.Οι Κοινωνικοί Συναιτερισμοί Περιορισμένης Ευθύνης (Κοι. Σ.Π.Ε.) αποβλέπουν στην κοινωνικό – οικονομική ενσωμάτωση και επαγγελματική ένταξη των ατόμων με σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα και συμβάλλουν στη θεραπεία τους και στην κατά το δυνατόν οικονομική τους αυτάρκεια. Οι Κοι. Σ.Π.Ε. είναι νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου με περιορισμένη ευθύνη των μελών τους, έχουν εμπορική ιδιότητα και αποτελούν Μονάδες Ψυχικής Υγείας, οι οποίες εντάσσονται στους Τομείς Ψυχικής Υγείας. Η μέριμνα για την ανάπτυξη τους και η εποπτεία τους ανήκουν στον Υπουργό Υγείας και Πρόνοιας κα9ι ασκούνται μέσω της Διεύθυνσης Ψυχικής υγείας.
2. 2.Οι Κοινωνικοί Συναιτερισμοί Περιορισμένης Ευθύνης μπορούν να είναι ταυτόχρονα παραγωγικές, καταναλωτικές, εμπορικές, προμηθευτικές, μεταφορικές, τουριστικές, οικοδομικές, πιστωτικές, αναπτυξιακές, κοινωνικές, εκπαιδευτικές και πολιτιστικές μονάδες και να αναπτύσσουν οποιαδήποτε οικονομική δραστηριότητα (αγροτική, κτηνοτροφική, μελισσοκομική, αλιευτική, δασική, βιομηχανική, βιοτεχνική, ξενοδοχειακή, εμπορική, παροχής υπηρεσιών, κοινωνικής ανάπτυξης).

Οι Κοινωνικοί Συναιτερισμοί περιορισμένης Ευθύνης μπορεί:

1. 1. α) Να ιδρύουν και να διατηρούν καταστήματα πώλησης και υποκαταστήματα οπουδήποτε.
   2. β)Να συμμετέχουν σε επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας εφόσον η συμμετοχή αυτή επιτρέπεται από τις ειδικές κατά περίπτωση διατάξεις. Ειδικότερα, μπορεί να συμμετέχουν σε Ευρωπαϊκούς ομίλους Οικονομικού Σκοπού (Ε.Ο.Ο.Σ.), Κοινοπραξίες, Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης (Ε.Π.Ε.),Ανώνυμες Εταιρείες (Α.Ε.) και Δημοτικές Επιχειρήσεις.
   3. γ) Να συμμετέχουν σε αναπτυξιακά προγράμματα ή να συμμετέχουν με άλλες επιχειρήσεις ή εταιρείες στην πραγματοποίηση τους και να συνεργάζονται μέσω κοινοπραξιών ή προγραμματικών συμβάσεων με άλλα ή νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, εταιρείες ή άλλες ενώσεις κάθε τύπου, οι οποίες έχουν ως αντικείμενο την ανάπτυξη δραστηριοτήτων, από αυτές που προβλέπονται στον παρόντα νόμο.

Οι Κοινωνικοί Συναιτερισμοί Περιορισμένης Ευθύνης έχουν έδρα τους το δήμο στον οποίο εδρεύει η διοίκηση τους. Η επωνυμία τους περιλαμβάνει υποχρεωτικά τον ορό Κοινωνικοί Συναιτερισμοί Περιορισμένης Ευθύνης και την έδρα. Μπορεί να περιλαμβάνει και διακριτικό τίτλο. «Σε κάθε Τομέα Ψυχικής Υγείας (Το.Ψ.Υ.) Αττικής και Θεσσαλονίκης συστήνεται και λειτουργεί αποκλειστικά ένας Κοι.Σ.Π.Ε. Στους υπόλοιπους Το.Ψ.Υ. που περιλαμβάνουν περισσότερες από μία Περιφερειακές Ενότητες του άρθρου 3 του ν. 3852/2010 (Α΄ 87), δύναται να συστήνεται και να λειτουργεί ένας Κοι.Σ.Π.Ε. ανά Περιφερειακή Ενότητα»

Το εδάφιο ε΄ της περ. Γ της παρ.2 του άρθρου 12 τροποποιήθηκε ως άνω από την παρ.3 του άρθρου 8 του ν.4542/2018 (Α΄95).

Η επωνυμία των Κοινωνικών Συνεταιρισμών Περιορισμένης Ευθύνης διακρίνεται από την επωνυμία άλλων συνεταιρισμών, οι οποίοι εδρεύουν στον ίδιο δήμο, αναπτύσσουν τις δραστηριότητες τους στον ίδιο Τομέα Ψυχικής Υγείας και έχουν το ίδιο ή παρεμφερή σκοπό.Στην επωνυμία δεν επιτρέπεται να περιλαμβάνονται ονόματα φυσικών προσώπων ή επωνυμίες άλλων νομικών προσώπων.

1. 3. Η σύσταση των Κοι.Σ.Π.Ε. ρυθμίζεται από τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 1 του ν. 1667/1986 (ΦΕΚ 196 Α’) χωρίς τον περιορισμό για υπογραφή του καταστατικού από εκατό (100) τουλάχιστον πρόσωπα αν πρόκειται για καταναλωτικό συνεταιρισμό. Απαιτείται άδεια σκοπιμότητας, η οποία χορηγείται από τον Υπουργό Υγείας και Πρόνοιας μετά από εξέταση του προτεινόμενου καταστατικού και αφού ληφθούν υπόψη οι δυνατότητες των Μονάδων Ψυχικής Υγείας, τα αναπτυξιακά δεδομένα της περιοχής δράσης και η γνώμη του Τομέα Ψυχικής υγείας. Κατά τα λοιπά ισχύουν οι διατάξεις των παρ. 4 έως 8 του άρθρου 1 του ν. 1667/1986 εκτός από τα εδάφια δ’ και ε’ της παρ. 4.
2. 4. Μέλη των Κοι.Σ.Π.Ε. μπορούν να γίνουν:
   1. α)Φυσικά πρόσωπα, ενήλικες ή ανήλικοι τουλάχιστον δεκαπέντε (15) ετών, οι οποίοι λόγω ψυχικής διαταραχής έχουν ανάγκη αποκατάστασης, όπως αυτή προσδιορίζεται από την αντίστοιχη Τομεακή Επιτροπή Ψυχικής Υγείας, ανεξάρτητα από τη διαγνωστική κατηγορία., το στάδιο της νόσου και τη διαμονή (Προσωπική Κατοικία, Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης του παρόντος νόμου, νοσοκομεία του Ε.Σ.Υ. κυρίως ψυχιατρικά, Πανεπιστημιακά Ψυχιατρικά Νοσοκομεία ή άλλες Μ.Ψ.Υ.), χωρίς να απαιτείται να έχουν την ικανότητα για δικαιοπραξία, κατά παρέκκλιση των διατάξεων του Αστικού Κώδικα και των νόμων Περί Συνεταιρισμών. Τα μέλη αυτής της κατηγορίας αποτελούν τουλάχιστον το 35% του συνόλου των μελών.
   2. β) Ενήλικες που εργάζονται στο χώρο της ψυχικής Υγείας, όπως εργοθεραπευτές, εκπαιδευτές και άλλες κατηγορίες επαγγελματιών της ψυχικής υγείας. Επιτρέπεται η συμμετοχή των δημοσίων υπαλλήλων ή ψυχιάτρων ή ψυχολόγων κλάδου Ε.Σ.Υ. Τα μέλη αυτής της κατηγορίας δεν είναι δυνατόν να υπερβαίνουν το 45% του συνόλου των μελών.
   3. γ) Δήμοι, κοινότητες ή άλλα φυσικά ή νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, εφόσον προβλέπεται από το καταστατικό των συνεταιρισμών και ειδικότερα τα νοσοκομεία, τα Πανεπιστημιακά Ψυχιατρικά Νοσοκομεία, τα Ν.Π.Ι.Δ. τα οποία έχουν αναπτύξει Μονάδες Ψυχικής Υγείας. Τα μέλη αυτής της κατηγορίας δεν είναι δυνατόν να υπερβαίνουν το 20% του συνόλου των μελών.

Μέλη των Κοι.Σ.Π.Ε. δεν μπορεί να γίνουν νομικά ή φυσικά πρόσωπα τα οποία μετέχουν σε άλλο συνεταιρισμό, οποίος έχει τον ίδιο ή παρεμφερή σκοπό και έχει έδρα στον ίδιο Τομέα Ψυχικής Υγείας.

1. 5. Τα μέλη των συνεταιρισμών μπορεί να απασχολούνται στους Κοι.Σ.Π.Ε. ως εξής:
   1. α) Τα μέλη της πρώτης κατηγορίας μπορεί να παρέχουν εργασία στους Κοι.Σ.Π.Ε. και να αμείβονται ανάλογα με την παραγωγικότητα τους και το χρόνο της εργασίας τους, όπως προβλέπεται από τον κανονισμό εσωτερικής λειτουργίας του κατά περίπτωση Κοι.Σ.Π.Ε.. Αν τα απασχολούμενα μέλη της κατηγορίας αυτής έχουν σύνταξη γήρατος ή αναπηρίας ή επίδομα πρόνοιας ή επιδόματα επανένταξης ή οποιασδήποτε μορφής νοσήλιο ή παροχή, δεν χάνουν αυτές τις παροχές, αλλά συνεχίζουν να εισπράττουν ταυτόχρονα και αθροιστικά με την αμοιβή τους από το Συνεταιρισμό. Αν τα απασχολούμενα μέλη της πρώτης κατηγορίας της παρ. 6 εδ. α’ δεν είναι ασφαλισμένα, ούτε καλύπτονται από τις διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 18 του ν. 2072/1992 ασφαλίζονται από τους Κοι.Σ.Π.Ε. στους αντίστοιχους ασφαλιστικούς οργανισμούς των κλάδων τους.
   2. β)Τα μέλη της δεύτερης κατηγορίας μπορεί να παρέχουν εργασία στους συνεταιρισμούς με πλήρη ή μερική απασχόληση, σύμφωνα με τους όρους που προβλέπονται από το καταστατικό και τον κανονισμό εσωτερικής λειτουργίας τους. Ειδικότερα, εργαζόμενοι σε Μονάδα Ψυχικής Υγείας με την οποία οι συναιτερισμοί συνεργάζονται για επιστημονικούς, εκπαιδευτικούς και θεραπευτικούς σκοπούς μπορεί να απασχολούνται παράλληλα, να μετακινούνται ή να αποσπώνται με την συναίνεση τους στους Κοι.Σ.Π.Ε.. Τα απασχολούμενα μέλη αυτής της κατηγορίας δεν αμείβονται από τους Κοι.Σ.Π.Ε. .Οι συναιτερισμοί οφείλουν μόνο να καταβάλλουν σε αυτά τις δαπάνες στις οποίες υποβλήθηκαν λόγω της εργασίας τους σε αυτούς.
2. 6. Τα ιδρυτικά μέλη γίνονται μέλη των Κοι.Σ.Π.Ε. με την υπογραφή του καταστατικού. Η εγγραφή νέων μελών είναι πάντοτε ελεύθερη σε νομικά και φυσικά πρόσωπα που συγκεντρώνουν τις προϋποθέσεις του νόμου και του καταστατικού. Η διαδικασία εγγραφής διέπεται από τις διατάξεις του ν. 1667/1986 άρθρο 2 παράγραφοι 4-6. Τα μέλη μπορεί να αποχωρήσουν από τους Κοι.Σ.Π.Ε. με γραπτή δήλωση τους, που υποβάλλεται στο Δ.Σ. τρεις (3) μήνες τουλάχιστον πριν από το τέλος της οικονομικής χρήσης. Το Δ.Σ. μπορεί σε εξαιρετικές περιπτώσεις να επιτρέψει την αποχώρηση μελών πριν από τη συμπλήρωση του παραπάνω χρονικού διαστήματος. Το μέλος διαγράφεται από τους συνεταιρισμούς στις περιπτώσεις που προβλέπεται το καταστατικό ή αν λόγω μη εκπλήρωσης των υποχρεώσεων τους βλάπτονται τα συμφέροντα των Κοι.Σ.Π.Ε. .Στα μέλη που αποχωρούν ή διαγράφονται από τους Κοι.Σ.Π.Ε. αποδίδεται η συνεταιριστική μερίδα που εισέφεραν το αργότερο τρεις (3) μήνες από την έγκριση το0υ ισολογισμού της χρήσης μέσα στην οποία έγινε η αποχώρηση ή η διαγραφή.
3. 7. Κάθε μέλος εγγράφεται με μια υποχρεωτική συνεταιριστική μερίδα που καθορίζεται στο καταστατικό. Αν το καταστατικό δεν ορίζει διαφορετικά, η εισφορά της συνεταιριστικής μερίδας γίνεται μέσα σε ένα (1) μήνα από την καταχώρηση του συνεταιρισμού ή από την εγγραφή του μέλους. Η συνεταιριστική μερίδα είναι αδιαίρετη και ίση για όλα τα μέλη.

Το καταστατικό μπορεί να επιτρέπει την απόκτηση από κάθε μέλος έως 5 προαιρετικών μερίδων, εκτός από την υποχρεωτική μερίδα και να ορίζει χωρίς περιορισμό τον αριθμό προαιρετικών μερίδων μπορούν να αποκτήσουν νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που υπάγονται στον ευρύτερο δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα. Η αξία κάθε προαιρετικής μερίδας είναι ίση με την αξία της υποχρεωτικής. Για την απόκτηση της υποχρεωτικής ή των προαιρετικών μερίδων τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου εγγράφου στον προϋπολογισμό τους ανάλογη πίστωση για το σκοπό αυτόν. Η μεταβίβαση της συνεταιριστικής μερίδας σε τρίτο γίνεται ύστερα από συναίνεση του Δ.Σ., εφόσον στο πρόσωπο του τρίτου συντρέχουν οι όροι που απαιτούνται για την είσοδο του ως μέλους.

Η προαιρετική συνεταιριστική μερίδα μπορεί να μεταβιβάζεται χωρίς προηγούμενη άδεια του Δ.Σ., σε άλλο μέλος του Κοι.Σ.Π.Ε.. Ισχύουν οι διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 3 του ν. 1667/1986. Η συνεταιριστική ιδιότητα δεν κληρονομείται ούτε κληροδοτείται. Στους κληρονόμους αποδίδεται η συνεταιριστική μερίδα.

1. 8.Τα δικαιώματα των μελών διέπονται από τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 4 του ν. 1667/1986. Κάθε νέο μέλος υποχρεούται να καταβάλλει, εκτός από το πόσο της μερίδας του και εισφορά ανάλογη προς την καθαρή περιουσία του συνεταιρισμού, όπως αυτή προκύπτει από τον ισολογισμό της τελευταίας χρήσης.

Η εισφορά αυτή φέρεται σε ειδικό αποθεματικό. Το καταστατικό μπορεί να ορίζει καταβολή μικρότερης εισφοράς ή συμβολικής αξίας εισφορά για τα μέλη της πρώτης και δεύτερης κατηγορίας. Το καταστατικό μπορεί να ορίζει ότι τα μέλη υποχρεούνται να καταλάβουν ορισμένο χρηματικό ποσό για την κάλυψη ζημιών των συνεταιρισμών και μόνο ύστερα από απόφαση του Γ.Σ.. Τα μέλη ευθύνονται για τα χρέη των συνεταιρισμών σε τρίτους μέχρι το πόσο της συνεταιριστικής τους μερίδας.

Η ευθύνη των μελών υφίσταται και για τα χρέη πουν είχαν δημιουργηθεί πριν γίνουν μέλη και δεν περιλαμβάνει τα χρέη που δημιουργήθηκαν μετά την έξοδο τους. Η σχετική αξίωση παραγράφεται μετά την παρέλευση ενός (1) έτους από την έξοδο του μέλους ή από την περάτωση της πτώχευσης ή της εκκαθάρισης. Δεν απαγγέλλεται ποτέ προσωπική κράτηση κατά των μελών και συνεταιρισμών.

1. 9. Το Δ.Σ. αποτελείται από επτά (7) τακτικά μέλη και ισάριθμα αναπληρωματικά που εκλέγονται από τη Γ.Σ.. Η σύνθεση του Δ.Σ. είναι ακόλουθη: Πέντε (5) μέλη της δεύτερης και τρίτης κατηγορία, καθώς και δύο (2) μέλη της πρώτης κατηγορίας του παρόντος άρθρου εφόσον δεν τελούν σε πλήρη στερητική δικαστική συμπαράσταση.

Το Δ.Σ., με πρόσκληση του συμβουλίου που πλειοψήφισε, συνέρχεται και εκλέγει με φανερή ψηφοφορία στη θέση, ταμία και γραμματέα και ταμία και μέλη της πρώτης κατηγορίας. Το Δ.Σ. μέσα σε τρεις (3) μήνες πρέπει να δηλώσει την εκλογή του για καταχώρηση στο μητρώο συνεταιρισμών του αρμοδίου Ειρηνοδικείου. Η διάρκεια της θητείας του Δ.Σ. είναι τριετής και παρατείνεται μέχρι την εκλογή νέου Δ.Σ. το πολύ για τρεις (3) μήνες. Το Δ.Σ. συνέρχεται σε τακτική συνεδρίαση μία φορά το μήνα και έκτακτη, όταν το συγκαλέσει ο πρόεδρος ή το ζητήσουν τρία (3) μέλη από τα μέλη του. Βρίσκεται σε απαρτίά και συνεδριάζει έγκυρα, όταν παρίστανται πέντε (5) τουλάχιστον μέλη του.

Οι αποφάσεις καταχωρούνται από το γραμματέα στο βιβλίο πρακτικών του Δ.Σ.. Κατά τα λοιπά ισχύουν οι διατάξεις των παραγραφών 4 και 5 του άρθρου 7 του ν. 1667/1986.

1. 10 Το Eποπτικό Συμβούλιο αποτελείται από τρία (3) μέλη που εκλέγονται από την Γ.Σ.. Το ίδιο μέλος δεν μπορεί να μετέχει στο Ε.Σ.Σ και στο Δ.Σ.. Μέλη των Κοι.Σ.Π.Ε. της πρώτης κατηγορίας δεν μετέχουν στο Ε.Σ.. Τα μέλη του Ε.Σ. και του Δ.Σ. δεν επιτρέπεται να έχουν μεταξύ τους συγγένεια μέχρι δεύτερο βαθμό ή να είναι σύζυγοι. Αν τα μέλη του συνεταιρισμού είναι λιγότερα από είκοσι (20) δεν απαιτείται η εκλογή Ε.Σ., εκτός αν ορίζει διαφορετικά το καταστατικό. Μείωση των μελών κάτω των πενήντα (50) δεν θίγει τη σύνθεση και τη λειτουργία του Ε.Σ. μέχρι τη λήξη της θητείας του. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται ανάλογα οι διατάξεις της παρ. 9. Το Ε.Σ. ελέγχει τις πράξεις του Δ.Σ., καθώς και τη τήρηση των αποφάσεων της Γ.Σ. από το Δ.Σ.. Το Ε.Σ. έχει δικαίωμα και καθήκον να λαμβάνει γνώση οποιουδήποτε βιβλίου, εγγράφου ή στοιχείων των συνεταιρισμών, να διενεργεί λογιστικό και διαχειριστικό έλεγχο και να παρακολουθεί την πορεία των υποθέσεων του συνεταιρισμού. Για τη διενέργεια λογιστικού και διαχειριστικού ελέγχου μπορεί να διορίσει έναν ειδικό σύμβουλο ή εμπειρογνώμονα. Το Ε.Σ. αν διαπιστώσει παραβάσεις του νόμου, του καταστατικού ή των αποφάσεων της Γ.Σ. εκ μέρους του Δ.Σ. ή παρατυπίες ως προς διαχείριση, που βλάπτουν τα συμφέροντα των συνεταιρισμών, υποδεικνύει εγγράφως την επανόρθωση τους και ζητεί εκτάκτως από το Δ.Σ. τη σύγκληση της Γ.Σ.
2. 11 Η Γενική Συνέλευση των μελών είναι το ανώτατο όργανο του Κοι.Σ.Π.Ε., αποφασίζει για κάθε υπόθεση που δεν υπάγεται στην αρμοδιότητα άλλου οργάνου και έχει την εποπτεία και τον έλεγχο των οργάνων της Διοίκησης. Στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Γ.Σ., εκτός από τις προβλέψεις της παρ. 2 του άρθρου 6 του ν. 1667/1986, υπάγονται:
   1. α)Η έγκριση για συμμετοχή σε Ευρωπαϊκούς Ομίλους Οικονομικού Σκοπού (Ε.Ο.Ο.Σ.), σε Εταιρείες ή Επιχειρήσεις δημοσίου συμφέροντος, καθώς και η αποχώρηση από αυτές.
   2. β)Η έγκριση για συμμετοχή των συνεταιρισμών σε Κοινοπραξίες ή Ενώσεις συνεταιριστικές ανωτέρου βαθμού και η αποχώρηση τους από αυτές.
   3. γ) Η παύση των μελών των οργάνων της Διοίκησης, οποτεδήποτε, για σπουδαίο λόγο και κυρίως για παράβαση καθήκοντος ή για ανικανότητα να ασκήσουν την τακτική διαχείριση.

Η Γ.Σ. απαρτίζεται από όλα τα μέλη, που συνέρχονται σε τακτική ή έκτακτη συνεδρίαση όπως ορίζει ο παρών νόμος. όλα τα μέλη των Κοι.Σ.Π.Ε., ανεξάρτητα από κατηγορία, μετέχουν και ψηφίζουν αυτοπροσώπως, εκτός αν το καταστατικό προβλέπει την αντιπροσώπευση διαμέσου άλλου μέλους της πρώτης κατηγορίας παρέχουν έγκυρη εξουσιοδότηση κατά παρέκκλιση των διατάξεων του Αστικού Κώδικα για δικαιοπρακτική ικανότητα. Η εξουσιοδότηση γενικά παρέχεται με απλό να αντιπροσωπεύει μόνο απόν μέλος.

Θέματα σύγκλησης, λειτουργίας και εγκυρότητας των αποφάσεων της Γ.Σ. ρυθμίζονται από τις διατάξεις των παραγράφων 2-6 και 8 του άρθρου 5 του ν. 1667/1986. Η σύγκληση της Γ.Σ. γνωστοποιείται και στη Διεύθυνση Ψυχικής υγείας. Αιτήματα για σύγκληση έκτακτης Γ.Σ. υποβάλλονται από τουλάχιστον πέντε (5) μέλη στα οποία περιλαμβάνονται και μέλη του εδαφίου α’ της παρ. 4 του παρόντος άρθρου.

1. 12.Οι πόροι των συνεταιρισμών προέρχονται από:
   1. α)Επιχορήγηση από τον τακτικό Κρατικό Προϋπολογισμό ή το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων αποκλειστικά για συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή Διεθνείς Οργανισμούς. «Οι όροι και οι προϋποθέσεις της επιχορήγησης από τον Τακτικό Κρατικό Προϋπολογισμό καθορίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υγείας».

- Η εντός «» φράση προστέθηκε στην περ. α της παρ. 12 του άρθρου 12 με την παρ. 4 του άρθρου 8 του ν. 4542/2018 (Α’ 95), κατωτ. αριθμ. […]

1. 1. β)Χρηματοδότηση από Εθνικούς Οργανισμούς, το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, Αναπτυξιακά Προγράμματα , καθώς και από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή Διεθνείς Οργανισμούς.
   2. γ)Κληροδοτήματα, δωρεές και παραχωρήσεις της χρήσης περιουσιακών στοιχείων.
   3. δ)Έσοδα από την άσκηση των δραστηριοτήτων των Κοι.Σ.Π.Ε. .
   4. ε)Έσοδα από την εκμετάλλευση περιουσιακών τους στοιχείων.

Το κεφάλαιο των Κοι.Σ.Π.Ε. απαρτίζεται από :

1. 1. 1. α) τις συνεταιριστικές μερίδες
      2. β) το τακτικό αποθεματικό
      3. γ) το έκτακτο αποθεματικό
      4. δ)τα ειδικά αποθεματικά του παρόντος άρθρου και τα ειδικά αποθεματικά που τυχόν αποφασίζει η Γ.Σ. .

Τακτικό αποθεματικό σχηματίζεται από την παρακράτηση τουλάχιστον του ενός εικοστού (1/20) των καθαρών κερδών χρήσης. Η συγκεκριμένη παρακράτηση δεν είναι υποχρεωτική όταν το ύψος του αποθεματικού έχει εξισωθεί με τη συνολική αξία των συνεταιριστικών μερίδων. Επιπλέον περιέχεται στο τακτικό αποθεματικό κάθε άλλο έσοδο για το οποίο δεν υπάρχει ειδική πρόβλεψη στον παρόντα νόμο και στο καταστατικό.

Ειδικό αποθεματικό σχηματίζεται από την εισφορά νέων μελών ανάλογη προς την καθαρή περιουσία των Κοι.Σ.Π.Ε. όπως αυτή προκύπτει από τον ισολογισμό της τελευταίας χρήσης. Το καταστατικό μπορεί να ορίζει την καταβολή μικρότερης εισφοράς.

Τα μέλη που είναι Ν.Π.Δ.Δ. ή μη κερδοσκοπικά Ν.Π.Ι.Δ. του ευρύτερου δημοσίου και ιδιωτικού τομέα μπορεί να μην εισπράττουν τα καθαρά κέρδη χρήσης, με απόφαση του διοικούντος οργάνου τους, για το σχηματισμό ειδικού αποθεματικού. Το ποσό αυτό χρησιμοποιείται όταν το αποθεματικό είναι ανεπαρκές για την κάλυψη ζημιών των Κοι.Σ.Π.Ε. και κυρίως για την απαλλαγή από έκτακτη εισφορά των συγκεκριμένων μελών που δεν εισέπραξαν τα διανεμεθέντα καθαρά κέρδη.

Οι επιχορηγήσεις από τον Τακτικό Κρατικό προϋπολογισμό, το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, τα Αναπτυξιακά Προγράμματα, την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και τα έσοδα από χαριστική αιτία, εφόσον ο σκοπός τους δεν ορίζεται ειδικά, αποτελούν ειδικό αποθεματικό για την κάλυψη των προγραμμάτων, των εργασιών, των δαπανών και των αναγκών των Κοι.Σ.Π.Ε. . Σε περίπτωση διάλυσης των συνεταιρισμών το ειδικό αυτό αποθεματικό δεν διανέμεται εξίσου στα μέλη του, αλλά διατίθεται για παρεμφερείς σκοπούς. Εκτός από τα αποθεματικά που προβλέπονται στον παρόντα νόμο και στο καταστατικό, η Γ.Σ. μπορεί ν αποφασίζει για το σχηματισμό εκτάκτων και ειδικών αποθεματικών.

Μετά την αφαίρεση των αποθεματικών, το υπόλοιπο των καθαρών κερδών διανέμεται μεταξύ των μελών Ειδικότερα, αν το καταστατικό δεν ορίζει διαφορετικά, τα μισά καθαρά κέρδη διανέμονται ανάλογα με τις συνεταιριστικές μερίδες, με την επιφύλαξη των διατάξεων του παρόντος άρθρου και του καταστατικού και τα άλλα μισά ανάλογα με την ποσοστιαία συμμετοχή τους στις εργασίες του συνεταιρισμού. Το καταστατικό καθορίζει τον τρόπο υπολογισμού της ποσοστιαίας συμμετοχής.

1. 13. Πέραν των διατάξεων της παρ. 3 του άρθρου 9 του ν. 1667/1986, οι οποίες ρυθμίζουν θέματα διαχείρισης, οι Κοι.Σ.Π.Ε. υποχρεούνται να δημοσιεύουν περίληψη του ισολογισμού τους στον αθηναϊκό ή επαρχιακό τύπο, αναλόγως της έδρας τους.

Οι Κοι.Σ.Π.Ε τηρούν τα εξής βιβλία:

1. α)βιβλίο Εσόδων –Εξόδων, που προβλέπει η φορολογική νομοθεσία.
2. β)ημερολόγιο, βιβλίο απογραφών κινητής και ακίνητης περιουσίας και βιβλίο επιστολών που προβλέπει η εμπορική νομοθεσία.
3. γ)βιβλίο πρακτικών Δ.Σ.,
4. δ) βιβλίο πρακτικών Ε.Σ.,
5. ε)βιβλίο πρακτικών Γ.Σ.,

στα οποία καταχωρούνται τα πρακτικά των αντίστοιχων οργάνων.

1. στ)βιβλίο μητρώου μελών Κοι.Σ.Π.Ε., στο οποίο καταχωρούνται με χρονολογική σειρά η ημερομηνία εγγραφής, τα στοιχεία ταυτότητας του μέλους, ο αριθμός των μερίδων και η αξία τους, η εισφορά νέων μελών και η χρονολογία τυχόν αποχώρησης ή διαγραφής των μελών. Τα βιβλία υπό στοιχεία (γ) έως (στ) θεωρούνται πριν από τη χρήση τους από το Ειρηνοδικείο στην περιφέρεια του οποίου εδρεύουν οι συνεταιρισμοί.
   
2. 14. Οι Κοι.Σ.Π.Ε. διαλύονται:
   1. α)Αν τα μέλη τους μειωθούν κάτω των δέκα (10).
   2. β)Όταν λήξει ο χρόνος διάρκειας τους, όπως ορίζεται στο καταστατικό.
   3. γ)Αν αποφασίσει η Γ.Σ..
   4. δ)Αν κηρυχθούν σε πτώχευση, μόνο αφού αποτύχει η διαδικασία για έκτακτη εισφορά κατά τις διατάξεις του παρόντος άρθρου.

Η σχετική διαπιστωτική πράξη καταχωρείται, με μέριμνα του Δ.Σ., στο μητρώο συνεταιρισμών του Ειρηνοδικείου στην περιφέρεια του οποίου εδρεύουν οι Κοι.Σ.Π.Ε. .

Κατά τα λοιπά, ισχύουν οι διατάξεις των παραγράφων 2-4 του άρθρου 10 και της παρ. 1 του άρθρου 11 του ν. 1667/1986.

Αν αποτύχει η διαδικασία η οποία προβλέπεται στην παρ. 1 του άρθρου 11 του ν. 1667/1986, οι Κοι.Σ.Π.Ε. κηρύσσονται σε πτώχευση με απόφαση του αρμόδιου Ειρηνοδικείου, ύστερα από δήλωση του Δ.Σ. των συνεταιρισμών η αίτηση οποιουδήποτε δανειστή.

Μέσα σε τρεις (3) μήνες από την υποβολή της δήλωσης ή αίτησης για την κήρυξη σε πτώχευση των συνεταιρισμών, το Δ.Σ. είναι υποχρεωμένο να δηλώσει στο Ειρηνοδικείο αν θα καταβληθούν τα χρέη των συνεταιρισμών ή αν η διαφορά μεταξύ παθητικού και ενεργητικού μειώθηκε κάτω από το ένα τρίτο (1/3).

Μετά την πάροδο του τριμήνου, πριν από τη λήψη οποιουδήποτε άλλου μέτρου, ο Ειρηνοδίκης συγκαλεί τους δανειστές για συμβιβασμό. Κατά το συμβιβασμό, στη συνέλευση των δανειστών προεδρεύει ο Ειρηνοδίκης. Ο συμβιβασμός, εφόσον επιτευχθεί, επικυρώνεται από το Ειρηνοδικείο. μετά την επικύρωση οι συνεταιρισμοί συνεχίζουν τις εργασίες του. Η απόφαση αυτή κοινοποιείται στη Διεύθυνση Ψυχικής υγείας με φροντίδα του Δ.Σ. του Κοι.Σ.Π.Ε..

Σε περίπτωση που αποτύχει ο συμβιβασμός, το Ειρηνοδικείο κηρύσσει σε πτώχευση στους συνεταιρισμούς. Από την κήρυξη του σε πτώχευση τους συνεταιρισμούς διαλύονται.

Αρμόδιο δικαστήριο για τη πτώχευση είναι το Ειρηνοδικείο της έδρας των συνεταιρισμών. Καθήκοντα εισηγητή δικαστή εκτελεί ο Ειρηνοδίκης. Σύνδικος διορίζεται αυτός που αποδεικνύει η πλειοψηφία των δανειστών, εκτός αν σπουδαίος λόγος δεν επιτρέπει.

1. 15. Πέντε (5) τουλάχιστον Κοι.Σ.Π.Ε. που διέπονται από αυτό το άρθρο μπορεί να συστήσουν Ένωση Κοι.Σ.Π.Ε. με σκοπό το συντονισμό και την προώθηση των δραστηριοτήτων τους. Η Γ.Σ. της Ένωσης απαρτίζεται από τους αντιπρόσωπους των συνεταιρισμών- μελών. Οι αντιπρόσωποι εκλέγονται από τη Γ.Σ. κάθε Κοι.Σ.Π.Ε. σε αναλογία ένας να δέκα (10) μέλη. Κάθε αντιπρόσωπος έχει μία ψήφο.

Οι Ενώσεις Κοι.Σ.Π.Ε. και οι Κοι.Σ.Π.Ε. που διέπονται από αυτό το άρθρο μπορεί να συστήσουν την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Κοινωνικών Συνεταιρισμών. Η Π.Ο.Κ. Κοι.Σ.Π.Ε. έχει ως σκοπό τη γενικότερη εκπροσώπηση και το συντονισμό των δραστηριοτήτων της κοινωνικό – οικονομικής ενσωμάτωσης, της επαγγελματικής ένταξης ατόμων με ψυχοκοινωνικά προβλήματα. Κάθε Ένωση Κοι.Σ.Π.Ε. και κάθε Κοι.Σ.Π.Ε. συμμετέχει στη Γ.Σ. της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Κοι.Σ.Π.Ε. με δύο (2) αντιπροσώπους. Κάθε αντιπρόσωπος διαθέτει μία ψήφο. Οι αντιπρόσωποι εκλέγονται από τη Γ.Σ. της Ένωσης Κοι.Σ.Π.Ε. . Στις Ενώσεις Κοι.Σ.Π.Ε. ή των Κοι.Σ.Π.Ε.. Στις Ενώσεις Κοι.Σ.Π.Ε. και στην Πανελλήνια Ομοσπονδία του παρόντος άρθρου.

1. 16 Το Δ.Σ. μπορεί να προσλάβει εργαζόμενους που δεν είναι μέλη των Κοι.Σ.Π.Ε. Οι εργαζόμενοι που δεν είναι μέλη των συνεταιρισμών μπορεί να παρίστανται στη Γ.Σ. και να εκφέρουν τη γνώμη του χωρίς δικαίωμα ψήφου, εφόσον προβλέπεται στο καταστατικό.
2. 17. Το Δημόσιο, οι Δημόσιοι Οργανισμοί, οι Ο.Τ.Α. α’ και β’ βαθμού και τα νομικά τους πρόσωπα προμηθεύονται αγαθά και δέχονται υπηρεσίες από του Κοι.Σ.Π.Ε.. Η προμήθεια αγαθών και η παροχή υπηρεσιών της παραγράφου αυτής απαλλάσσεται από κάθε κράτηση υπέρ τρίτου.

Το Δημόσιο, οι Δημόσιοι Οργανισμοί, οι Ο.Τ.Α. α’ και β’ βαθμού και τα νομικά τους πρόσωπα επιτρέπεται να παραχωρούν κατά χρήση στους Κοι.Σ.Π.Ε. πράγματα κινητά ή ακίνητα και κάθε μορφής εγκαταστάσεις. Ειδικότερα, το ίδιο ισχύει για νοσοκομεία του ν.δ. 2592/1953 και του ν. 1397/1983, τα Πανεπιστημιακά Ψυχιατρικά Νοσοκομεία και λοιπές Μ.Ψ.Υ. που λειτουργούν ως Ν.Π.Δ.Δ. ή Ν.Π.Ι.Δ. . Παραχώρηση κατά χρήση πραγμάτων κινητών ή ακίνητων και κάθε μορφής εγκαταστάσεων, που έχει πραγματοποιηθεί μέχρι τη θέση σε ισχύ του παρόντος σε άτυπες συνεταιριστικές δραστηριότητες ή σε μονάδες επανένταξης ή αποκατάστασης που δημιουργήθηκαν με τον Κοι.Σ.Π.Ε.. Μετά τη σύσταση των Κοι.Σ.Π.Ε. επιτρέπεται η κατά παραχώρηση χρήση.

Τα καταστατικά ή τροποποιήσεις των καταστατικών των Κοι.Σ.Π.Ε., πρωτοβάθμιων και δευτεροβάθμιων, δεν υπόκεινται στο τέλος χαρτοσήμου ή άλλη επιβάρυνση υπέρ του Δημοσίου. Οι Κοι.Σ.Π.Ε. απαλλάσσονται από κάθε φόρο άμεσο, έμμεσο ή υπέρ τρίτων εκτός του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας όπου εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν. 1642/1986 όπως ισχύει.

1. 18. Οι Κοι.Σ.Π.Ε. διέπονται από τις διατάξεις του παρόντος και συμπληρωματικά από τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα, από το νόμο για τους αστικούς συνεταιρισμούς και από κανόνες δικαίου που ρυθμίζουν ψυχιατρικά θέματα.
2. 19. Στο ν. 1892/1990, όπως κάθε φορά ισχύει, υπάγονται και οι Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί Περιορισμένης Ευθύνης. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας, Οικονομικών και Υγείας και Πρόνοιας, καθώς και του τυχόν κατά περίπτωση συναρμοδίου Υπουργού καθορίζονται το ίδιο κεφάλαιο συμμετοχής, το ποσοστό επιχορήγησης και επιδότησης των Κοι.Σ.Π.Ε., οι προϋποθέσεις, τα κριτήρια, οι όροι, ο τρόπος και η διαδικασία καταβολής, καθώς και κάθε λεπτομέρεια εφαρμογής του ν. 1892/1990, όπως κάθε φορά ισχύει και ως προς τους Κοινωνικούς Συνεταιρισμούς Περιορισμένης Ευθύνης.

Με την παρ. 4 του άρθρου 47 του ν. 3518/2006 (Α΄272), ορίζεται ότι : «Τα μέλη των Κοινωνικών Συνεταιρισμών Περιορισμένης Ευθύνης (Κοι.Σ.Π.Ε.), που διέπονται από τις διατάξεις του άρθρου 12 του ν. 2716/1999, εξαιρούνται για την ιδιότητά τους αυτή από την υποχρεωτική ασφάλιση στους φορείς κύριας ασφάλισης αυτοαπασχολουμένων ή τον Ο.Γ.Α., από την ημερομηνία εφαρμογής των διατάξεων του ανωτέρω νόμου μέχρι και την 31.12.2008, εφόσον ασφαλίζονται ή λαμβάνουν σύνταξη από οποιονδήποτε ασφαλιστικό οργανισμό ή το Δημόσιο».

Με το άρθρο 9 του ν. 4019/2011 (Α΄216), ορίζεται ότι : «Οι Κοιν.Σ.Επ. και οι Κοι.Σ.Π.Ε. του άρθρου 12 του ν. 2716/1999: α) έχουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση από το Ταμείο Κοινωνικής Οικονομίας, το οποίο συστήνεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, σύμφωνα με την περίπτωση γ ' της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του Αρθρου Δεύτερου του ν. 3912/2011 (Α' 17), καθώς επίσης και από το Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης και β) δύνανται να εντάσσονται στο ν. 3908/2011 (Α' 8)»

 

Αρθρο12Α

Μονάδες Έγκαιρης Παρέμβασης στην Ψύχωση

1. Οι Μονάδες Έγκαιρης Παρέμβασης στην Ψύχωση παρέχουν σε άτομα με πρώτο επεισόδιο ψυχωτικής διαταραχής και για καθορισμένο χρονικό διάστημα, υπηρεσίες έγκαιρης διάγνωσης, θεραπευτικής παρέμβασης, παρακολούθησης, ατομικής υποστήριξης, αποκατάστασης, οικογενειακής στήριξης και πρόληψης των ψυχωτικών διαταραχών ή ειδικής φροντίδας ψυχικής υγείας στην κοινότητα ή και κατ' οίκον, στα όρια του Τομέα Ψυχικής Υγείας, στο πλαίσιο της δικτύωσής τους με τις λοιπές μονάδες ψυχικής υγείας του Τομέα Ψυχικής Υγείας και τις λοιπές υπηρεσίες υγείας της περιοχής, με ιδιαίτερη έμφαση στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, και τη συνεργασία με άλλους φορείς και υπηρεσίες της κοινότητας.
2. Οι Μονάδες Έγκαιρης Παρέμβασης στην Ψύχωση συστήνονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Υγείας, Εσωτερικών και των κατά περίπτωση συναρμόδιων Υπουργών, έπειτα από γνώμη του οικείου Περιφερειακού Διατομεακού Συμβουλίου, η οποία παρέχεται εντός δύο (2) εβδομάδων από την κατάθεση σχετικού ερωτήματος εκ μέρους του Υπουργού Υγείας. Οι Μονάδες Έγκαιρης Παρέμβασης στην Ψύχωση συστήνονται ως οργανικές μονάδες των νοσοκομείων του ν.δ. 2592/1953 (Α' 254), των Ερευνητικών Πανεπιστημιακών Ινστιτούτων Ψυχικής Υγείας, των Κέντρων Ψυχικής Υγείας της παρ. 1 του άρθρου 4 του παρόντος και των Κοινοτικών Κέντρων Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων του άρθρου 67 του ν. 4486/2017 (Α' 115), για την εξυπηρέτηση των αναγκών ψυχικής υγείας ενός ή περισσότερων Τομέων Ψυχικής Υγείας.
3. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Υγείας και Εσωτερικών, ύστερα από γνώμη του οικείου Περιφερειακού Διατομεακού Συμβουλίου, η οποία παρέχεται εντός δύο (2) εβδομάδων από την κατάθεση σχετικού ερωτήματος εκ μέρους του Υπουργού Υγείας, δύνανται να μετατρέπονται ήδη λειτουργούσες Μονάδες Ψυχικής Υγείας της παρ. 1 του άρθρου 11 του ν. 2716/1999, εκτός των Κινητών Μονάδων Ψυχικής Υγείας, σε Μονάδες Έγκαιρης Παρέμβασης στην Ψύχωση.
4. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Παιδείας και Θρησκευμάτων και Υγείας, η οποία εκδίδεται ύστερα από γνώμη του οικείου Περιφερειακού Διατομεακού Συμβουλίου και της Επιτροπής Ψυχικής Υγείας του ΚΕ.Σ.Υ., οι οποίες παρέχονται εντός δύο (2) εβδομάδων από την κατάθεση σχετικού ερωτήματος εκ μέρους του Υπουργού Υγείας, καθώς και σύμφωνη γνώμη της Συγκλήτου του οικείου Α.Ε.Ι., είναι δυνατή η ίδρυση και εγκατάσταση Μονάδων Έγκαιρης Παρέμβασης στην Ψύχωση στις Ψυχιατρικές Κλινικές των Α.Ε.Ι., που λειτουργούν σύμφωνα με το άρθρο 28Α του ν. 4485/2017 (Α' 114) και τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας τους, καθώς και η μετατροπή μονάδων ή υπηρεσιών των Κλινικών αυτών σε Μονάδες Έγκαιρης Παρέμβασης στην Ψύχωση.
5. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Υγείας και του κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού καθορίζονται ο τρόπος λειτουργίας, η στελέχωση, καθώς και κάθε άλλη λεπτομέρεια που αφορά στη σύσταση και λειτουργία των Μονάδων Έγκαιρης Παρέμβασης στην Ψύχωση.»

Το άρθρο 12Α προστέθηκε με την παρ. 3 του άρθρου 48 του ν. 4764/2020, (Α΄256).

Άρθρο 13

Πόροι των Μονάδων Ψυχικής υγείας.

1. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και Υγείας και Πρόνοιας, η οποία εκδίδεται μέσα σε τρεις (3) μήνες από της δημοσιεύσεως του παρόντος, καθορίζεται ειδικό νοσήλιο, για τις μονάδες και προγράμματα ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης, τις υπηρεσίες νοσηλείας και ειδικής φροντίδας ψυχικής υγείας κατ’ οίκον και τα Κέντρα Εξειδικευμένης Περίθαλψης, των άρθρων 6, 7, 8, 9, 10 και 11.
2. Με την αυτή ή όμοια απόφαση καθορίζεται το ποσοστό του ειδικού νοσηλίου το οποίο αποδίδεται στη Φιλοξενούσα Οικογένεια καις τον ασθενή του προστατευμένου Διαμερίσματος.
3. Με απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υγείας και Πρόνοιας παρέχεται οικονομική ενίσχυση στις Μονάδες Ψυχικής Υγείας και για τα ανασφάλιστα, οικονομικά αδύνατα άτομα με ψυχικές διαταραχές, που βαρύνει τον προϋπολογισμό του Υπουργείου υγείας και πρόνοιας.
4. Οι δαπάνες λειτουργίας των Μονάδων Ψυχικής Υγείας των νοσοκομείων του ν.δ. 2592/1953 και του ν. 1397/1983 βαρύνουν τον προϋπολογισμό του οικείου νοσοκομείου, στον οποίο εγγράφονται κάθε χρόνο αντίστοιχες πιστώσεις σε ιδιαίτερο φορέα και κωδικό αριθμό.
5. Οι Μονάδες Ψυχικής Υγείας που ανήκουν σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, οι οποίες εντάσσονται στους Τομείς Ψυχικής Υγείας δικαιούνται του ειδικού νοσηλίου της παραγράφου 1 του παρόντος και των πόρων της παραγράφου α΄ του άρθρου 28 του ν. 2519/1997 για την καταβολή των αμοιβών και των εξόδων του προσωπικού τους και των συνεργατών τους για την παροχή υπηρεσιών σε άτομα με ψυχικές διαταραχές 

Η παρ. 5 του άρθρου 13 τροποποιήθηκε ως άνω με την παρ. 2β του άρθρου 20 του ν. 3580/2007 (Α΄134).

6. Στο άρθρο 28 του ν. 2519/97 το τελευταίο εδάφιο της παρ. δ’ αριθμείται ως παρ. ε’ και οι λοιπές παράγραφοι αναριθμούνται αναλόγως.
7. Οι Μονάδες Ψυχικής Υγείας των Νοσοκομείων του ν.δ. 2592/1953 και του ν. 1397/1983, τα Πανεπιστημιακά Ψυχιατρικά Νοσοκομεία, τα Πανεπιστημιακά Ινστιτούτα Ψυχικής υγιεινής και οι Πανεπιστημιακές Μονάδες, καθώς και το Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής, που έχουν ως αντικείμενο την ψυχική υγεία, μπορούν να επιχορηγούνται από τον τακτικό προϋπολογισμό του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας για την ανάπτυξη ερευνών και μελετών του Τομέα της Ψυχικής υγείας.

Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και πρόνοιας καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις και κάθε λεπτομέρεια που αφορά την εφαρμογή της παραγράφου αυτής.

8. [Καταργήθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 34 του ν. 4368/2016 (Α΄21)]
9. [Καταργήθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 34 του ν. 4368/2016 (Α΄21)]

«8. Νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.) μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που έχουν αναλάβει τη λειτουργία άνω των δέκα (10) μονάδων ψυχικής υγείας, έχουν τη δυνατότητα να καλύπτουν από την επιχορήγηση των μονάδων τους λειτουργικές δαπάνες και δαπάνες μισθοδοσίας που αφορούν στη συνολική διοίκηση και διαχείριση των μονάδων τους, καθώς και τον επιστημονικό συντονισμό τους».

Η παρ.8 του άρθρου 13 προστέθηκε με την παρ. 5 του άρθρου 144 του ν. 4600/2019 (Α΄43). 

 

Άρθρο 14

Κίνητρα επανένταξης.

Με απόφαση του υπουργού Υγείας και πρόνοιας, η οποία εκδίδεται εντός οκταμήνου από της Δημοσιεύσεως του παρόντος νόμου, καθορίζονται οι προϋποθέσεις έγκρισης οργανωμένων προγραμμάτων αποκατάστασης, στα οποία προβλέπεται και η χορήγηση χρηματικού ποσού σε βάρος του προϋπολογισμού του προγράμματος είτε ως θεραπευτικού κινήτρου για άτομα με ψυχικές διαταραχές που έχουν μακρά παραμονή για νοσηλεία σε Μονάδες Ψυχικής Υγείας είτε ως κινήτρου επανένταξης για άτομα που διαμένουν στην κοινότητα.

 

Άρθρο 15

Μετακίνηση του προσωπικού των Μονάδων Ψυχικής Υγείας.

1. Με απόφαση του υπουργού Υγείας και Πρόνοιας που εκδίδεται μετά από εισήγηση της Τ.Ε.Ψ.Υ., το προσωπικό των Μονάδων Ψυχικής Υγείας που υπάγονται στον Τομέα Ψυχικής Υγείας μπορεί να απασχολείται εκ περιτροπής σε οποιαδήποτε Μονάδα Ψυχικής Υγείας του Τομέα, με πλήρη ή μερική απασχόληση εντός του κανονικού ωραρίου εργασίας του ή και για την πραγματοποίηση εφημερίων κατ’ εξαίρεση των διατάξεων του υπαλληλικού Κώδικα και των διατάξεων του Υπαλληλικού κώδικα και των διατάξεων του άρθρου 75 του ν. 2071/1992 (ΦΕΚ 123/τ.Α’/15.7.1992) και του άρθρου 25 του ν. 2519/1997 για την εξυπηρέτηση των αναγκών των Μονάδων ψυχικής Υγείας των Ν.Π.Δ.Δ. και Ν.Π.Ι.Δ. του ευρύτερου δημόσιου και του και του ιδιωτικού τομέα των Τομέων ψυχικής υγείας.
2. Με όμοια απόφαση το προσωπικό των Μονάδων Ψυχικής Υγείας κάθε τομέα μπορεί να απασχολείται κατά τα οριζόμενα στην παρ. 1 του παρόντος άρθρου στις Μονάδες Ψυχικής Υγείας όμορου ή μη Τομέα Ψυχικής Υγείας, σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 2 εδάφια γ’ δ’ του παρόντος νόμου. η απασχόλησης του αυτή δεν μπορεί να υπερβαίνει συνολικά τους τρεις(3) μήνες κατ’ έτος.
   
   

Άρθρο 16 

Ακούσια νοσηλεία

Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούν οι ιδιωτικές κλινικές, προκειμένου να δέχονται ασθενείς με ψυχικές διαταραχές για ακούσια νοσηλεία και ορίζεται ο τρόπος διασύνδεσης αυτών των ιδιωτικών κλινικών με την Ειδική Επιτροπή προστασίας των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχικές διαταραχές και η παρακολούθηση των ασθενών από τις Τομεακές Επιτροπές Ψυχικής Υγείας.

Εκδόθηκε η υ.α. Γ3α,β/Γ.Π.οικ.65047 της 23.10.2020 «Όροι και προϋποθέσεις ακούσιας νοσηλείας σε ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές» (Β΄4704), κατωτ. αριθ. 11.

 Άρθρο 17

Μεταβατικές διατάξεις.

1. 1. Τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που ανέπτυξαν μονάδες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και επανένταξης για άτομα με ψυχικές διαταραχές ή και άλλες ειδικές ανάγκες, σύμφωνα με τον κανονισμό (Ε.Ο.Κ.) 815/1984, οι οποίες εξακολουθούν να λειτουργούν με κρατική επιχορήγηση, υποχρεούνται εντός δύο (2 ) μηνών από τη δημοσίευση του νόμου να δηλώσουν στον Υπουργό Υγείας και Πρόνοιας αν θα συνεχίσουν τουλάχιστον επί διετία ή όχι την παροχή των ανωτέρω υπηρεσιών στον Τομέα Ψυχικής Υγείας.

   Εφόσον δηλώσουν ότι επιθυμούν τη συνέχιση, υποχρεούνται κατά τις προϋποθέσεις των παραγράφων 4 και 6 του άρθρου 11 να προσαρμοστούν στις διατάξεις του παρόντος νόμου και να λάβουν την άδεια λειτουργίας.

   Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Οικονομικών και Υγείας και Πρόνοιας, οι μονάδες μεταφέρονται σε Μονάδες Ψυχικής Υγείας των νοσοκομείων του ν.δ. 2592/1953 και του ν. 1397/1983 ή τ ν Πανεπιστημιακών Ψυχιατρικών Νοσοκομείων σε περίπτωση ,μη υποβολής της δήλωσης, δήλωσης περί μη συνέχισης λειτουργίας ή μη προσαρμογής στις διατάξεις του παρόντος νόμου κατά τα ανωτέρω. Η διάταξη αυτή δεν α φορά το προσωπικό.

1. 2. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και πρόνοιας οι μονάδες παροχής υπηρεσιών υγείας του Κοινοφελούς Ιδρύματος του ν.δ. 572/1970 (ΦΕΚ 125 Α'/2.6.1970) με την επωνυμία Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής εντάσσονται στις λειτουργίες του Τομέα Ψυχικής υγείας της περιοχής τους.

   Σε Τομείς Ψυχικής Υγείας στους οποίους λειτουργούν Μονάδες Ψυχικής Υγείας σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου δύναται, με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, που εγκρίνεται από τον Υπουργό Υγείας και πρόνοιας, να καταργούνται οι αντίστοιχες μονάδες του Κέντρου Ψυχικής υγιεινής.

   Το προσωπικό των Μονάδων που καταργούνται και που υπηρετεί με σχέση εργασίας, ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου τοποθετείται με κοινή απόφαση των Υπουργών Υγείας και Πρόνοιας, Οικονομικών και Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης σε νοσοκομεία ή μονάδες Ψυχικής Υγείας αυτών στον αντίστοιχο Τομέα Ψυχικής Υγείας (Το Ψ.Υ.) μετά από αίτηση του και ύστερα από κρίση του υπηρεσιακού συμβουλίου και εφόσον συγκεντρώνει τα νόμιμα προσόντα καταλαμβάνει κενές οργανικές θέσεις με την ίδια σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αόριστου χρόνου . Σε περίπτωση έλλειψης κενών οργανικών θέσεων καταλαμβάνει προσωποπαγείς θέσεις οι οποίες καταργούνται με την καθ' οιονδήποτε τρόπο αποχώρηση των υπαλλήλων από την υπηρεσία.

   Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης και υγείας και Πρόνοιας καθορίζονται οι διαδικασίες και κάθε λεπτομέρεια εφαρμογής της παραγράφου αυτής, καθώς και η αποκλειστική προθεσμία για την υποβολή της σχετικής αίτησης.

1. 3. οι προβλεπόμενες υπουργικές και κοινές υπουργικές αποφάσεις μπορούν να τροποποιούνται με τα την πρώτη έκδοση τους με όμοιες αποφάσεις.