ΚΟΙΝΗ ΥΠΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΥΠΟΥΡΓΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ και ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ Αριθ. Γ.Π. οικ. 19353 της 22.10.2001 «Καθορισμός των προϋποθέσεων, της οργάνωσης, της λειτουργίας, των αρχών καθώς και κάθε λεπτομέρειας των προγραμμάτων Φιλοξενουσών Οικογενειών του άρθρου 9 του Ν. 2716/99.» (Β΄1433).

Άρθρο 1

Αρχές

Τα Προγράμματα Φιλοξενουσών Οικογενειών που παρέχουν υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης σε ενήλικες, εφήβους και παιδιά σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 9 του Ν. 2716/99 διέπονται από τις κατωτέρω αρχές:

1. Τις αρχές που ορίζονται στην παρ. 2 του άρθρου 1 του Ν. 2716/99
2. Την προστασία των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχικές διαταραχές ή νοητική υστέρηση και δευτερογενείς ψυχικές διαταραχές ή ψυχικές διαταραχές και διαταραχές αυτιστικού τύπου όπως αυτά αναφέρονται στο άρθρο 2 παρ.3 του Ν. 2716/99 καθώς και κάθε άλλου συνταγματικού τους δικαιώματος ως πολιτών.
3. Τις αρχές και τους στόχους της Συναινετικής Διακήρυξης για την Ψυχοκοινωνική Αποκατάσταση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και της Παγκόσμιας Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης, όπως αυτή δημοσιεύθηκε στην WHO/MNH/MND/ 96.2 έκδοση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
4. Τις διατάξεις του Ν.2101/92 (ΦΕΚ 192Α`/2-12-1992) «Κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης για τα δικαιώματα του παιδιού».
   
   

Άρθρο 2

Προϋποθέσεις

Απαραίτητες προϋποθέσεις για τη λειτουργία των προγραμμάτων Φιλοξενουσών Οικογενειών είναι οι ακόλουθες:

1. α. Η κατάθεση ολοκληρωμένου προγράμματος Φιλοξενουσών Οικογενειών από τον φορέα υλοποίησης στην Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας και η έγκρισή του από τον Υπουργό Υγείας και Πρόνοιας.
2.  
3. β. Ο ορισμός του Επιστημονικού Υπευθύνου του προγράμματος Φιλοξενουσών Οικογενειών από την Διοίκηση του φορέα που αναλαμβάνει την υλοποίηση του προ- γράμματος.
4.  
5. γ. Ο ορισμός της Θεραπευτικής Υποστηρικτικής Διεπιστημονικής Ομάδας από την Διοίκηση του φορέα που αναλαμβάνει την υλοποίηση του προγράμματος Φιλοξενουσών Οικογενειών.
6.  
7. δ. Η λειτουργική διασύνδεση του προγράμματος Φιλοξενουσών Οικογενειών με τις Μονάδες Ψυχικής Υγείας που λειτουργούν στο πλαίσιο του αντίστοιχου Τομέα Ψυχικής Υγείας.
   
   

Άρθρο 3

Ορισμός του Προγράμματος

Φιλοξενουσών Οικογενειών Το πρόγραμμα Φιλοξενουσών Οικογενειών υλοποιείται από τους φορείς της παρ.5 του άρθρου 9 του Ν. 2716/99 και της παρ.1 του άρθρου 5 του Ν. 2716/99 με σκοπό την τοποθέτηση και ψυχιατρική παρακολούθηση παιδιών, εφήβων και ενηλίκων με ψυχικές διαταραχές και σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα ή νοητική υστέρηση και δευτερογενείς ψυχικές διαταραχές ή και διαταραχές αυτιστικού τύπου σε κατάλληλες οικογένειες, για μακρόχρονη ή βραχεία παραμονή, όταν δεν έχουν στέγη ή κατάλληλο οικογενειακό περιβάλλον. Η τοποθέτηση του ασθενούς πραγματοποιείται μετά από αίτησή του όταν πρόκειται για ενήλικο άτομο ή μετά από απόφαση του δικαστηρίου όταν πρόκειται για ανήλικο άτομο και με τη σύμφωνη γνώμη του θεράποντος ψυχιάτρου ή της θεραπευτικής υποστηρικτικής διεπιστημονικής ομάδας. Ασθενείς με συνυπάρχοντα προβλήματα χρήσης ουσιών ή με συνυπάρχουσα διαταραχή προσωπικότητας δύνανται να τεθούν υπό φιλοξενία κατά την κρίση της θεραπευτικής υποστηρικτικής διεπιστημονικής ομάδας.

Οι φιλοξενούσες οικογένειες είναι οικογένειες στις οποίες ανατίθεται η φροντίδα ατόμων με ψυχικές διαταραχές και σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα ή νοητική υστέρηση και δευτερογενείς ψυχικές διαταραχές ή και διαταραχές αυτιστικού τύπου και μπορεί να ανήκουν στο φιλικό ή συγγενικό περιβάλλον του ασθενούς, υπό την προϋπόθεση ότι δεν τελούν σε πρώτο βαθμό συγγένειας με τον ασθενή, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 9 του Ν. 2716/99. Τα καθήκοντα της φιλοξενούσας οικογένειας μπορεί να ανατεθούν και σε μεμονωμένα άτομα σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 9 του Ν. 2716/99.

Οι Φιλοξενούσες Οικογένειες οφείλουν να διαμορφώνουν οικογενειακό περιβάλλον για τα φιλοξενούμενα άτομα και να εξαντλούν όλες τις δυνατότητες ώστε τα άτομα που φιλοξενούν να αποκτήσουν την ικανότητα της αυτόνομης διαβίωσης.

Άρθρο 4

Θεραπευτική Υποστηρικτική Διεπιστημονική Ομάδα

1. 1. Το σύνολο των εργαζομένων στη Θεραπευτική Υποστηρικτική Διεπιστημονική Ομάδα (ΘΥΔΟ) προέρχεται από το προσωπικό του φορέα που υλοποιεί το πρόγραμμα Φιλοξενουσών Οικογενειών. Η Θεραπευτική Υποστηρικτική Διεπιστημονική Ομάδα ορίζεται με απόφαση του διοικούντος οργάνου του φορέα στον οποίο ανήκει το πρόγραμμα μετά από εισήγηση του Επιστημονικά Υπευθύνου. Η σύνθεση του προσωπικού που απαρτίζει τη Θεραπευτική Υποστηρικτική Διεπιστημονική Ομάδα περιλαμβάνει ενδεικτικά ψυχίατρο ή παιδοψυχίατρο κατά περίπτωση, ψυχολόγο, κοινωνικό λειτουργό, νοσηλευτή ή επισκέπτη υγείας και ειδικό παιδαγωγό όπου απαιτείται.
2. 2. Έργο της Θεραπευτικής Υποστηρικτικής Διεπιστημονικής Ομάδας είναι:
   1. α. η προετοιμασία του ασθενούς για την ένταξή του στο πρόγραμμα Φιλοξενουσών Οικογενειών και η εκπαίδευσή του σε ατομικές και κοινωνικές δεξιότητες και δεξιότητες ανεξάρτητης διαβίωσης.
   2. β. η προετοιμασία της Φιλοξενούσας Οικογένειας για την φιλοξενία του ασθενούς και η συνεχιζόμενη ψυχολογική υποστήριξη και εκπαιδευτική παρέμβαση της Θεραπευτικής Υποστηρικτικής Διεπιστημονικής Ομάδας προς την οικογένεια καθ' όλη την διάρκεια του προγράμματος.
   3. γ. η συνεχής και συστηματική υποστήριξη, παρακολούθηση και αξιολόγηση του προγράμματος Φιλοξενουσών Οικογενειών.
   4. δ. η λειτουργική διασύνδεση του προγράμματος Φιλοξενουσών Οικογενειών με τις Μονάδες Ψυχικής Υγείας που λειτουργούν στο πλαίσιο του αντίστοιχου Τομέα Ψυχικής Υγείας.
   5. ε. η τήρηση των όρων της σύμβασης από τα συμβαλλόμενα μέρη.
   6. στ. κάθε άλλη ενέργεια που απαιτείται για την πλήρη και αποτελεσματική εφαρμογή του προγράμματος Φιλοξενουσών Οικογενειών.
3. 3. Η Θεραπευτική Υποστηρικτική Διεπιστημονική Ομάδα έχει την ευθύνη της εποπτείας της εκτέλεσης της σύμβασης όπως αυτή περιγράφεται στο άρθρο 12 της παρούσας. Διενεργεί μηνιαίες κατ`οίκον επισκέψεις ή και έκτακτες, απροειδοποίητες, αν κριθεί αναγκαίο από τον επιστημονικό υπεύθυνο του προγράμματος. Με ευθύνη του επιστημονικού υπεύθυνου καταρτίζει και συμπληρώνει φάκελο φιλοξενίας με αναλυτικά στοιχεία που αφορούν το ψυχιατρικό και οικογενειακό ιστορικό, την τρέχουσα κλινική - λειτουργική κατάσταση του ασθενούς και την προγραμματική ευθύνη της Φιλοξενούσας Οικογένειας. Στο φάκελο αυτό προσαρτώνται τα στοιχεία εξαμηνιαίας αξιολόγησης της φιλοξενίας καθώς και τα συμπληρωμένα δομημένα εργαλεία εκτίμησης τόσο του ασθενούς όσο και της φιλοξενούσας οικογένειας όπως ενδεικτικά, τα ερωτηματολόγια εκτίμησης της ψυχοπαθολογίας και της συμπεριφοράς M.M.P.I (Minnesota Multiphasic Personality Inventory) καθώς και της κοινωνικολειτουργικής κατάστασης των ασθενών.
4. 4. Η Θεραπευτική Υποστηρικτική Διεπιστημονική Ομάδα διατηρεί συνεργασία με τον θεράποντα ψυχίατρο που παρακολουθούσε τον ασθενή πριν την ένταξή του στο πρόγραμμα Φιλοξενούσας Οικογένειας καθώς και με τους υπευθύνους των προγραμμάτων ημερήσιας αποκατάστασης που ο ασθενής τυχόν παρακολουθεί και με τους δασκάλους ή τους καθηγητές του σχολείου όταν πρόκειται για παιδιά ή εφήβους και υφίσταται η δυνατότητα παρακολούθησης σχολικού προγράμματος.
5. 5. Η Θεραπευτική Υποστηρικτική Διεπιστημονική Ομάδα αναλαμβάνει σε κάθε περίπτωση υποστηρικτικές - συμβουλευτικές παρεμβάσεις στην φιλοξενούσα οικογένεια με στόχους την ομαλοποίηση του οικογενειακού πλαισίου σε σχέση με τον φιλοξενούμενο ασθενή, την βελτίωση των στάσεων του ευρύτερου οικογενειακού και φιλικού περιβάλλοντος της Φιλοξενούσας Οικογένειας και την ενίσχυση των προσπαθειών της για την ευαισθητοποίηση του ευρύτερου κοινωνικού περιβάλλοντος στο οποίο ζει και δρα η Φιλοξενούσα Οικογένεια.
6. 6. Η Θεραπευτική Υποστηρικτική Διεπιστημονική Ομάδα λαμβάνει ειδικά υποστηρικτικά μέτρα για την στήριξη της Φιλοξενούσας Οικογένειας σε περίπτωση έκτακτων γεγονότων, όπως ενδεικτικά ο θάνατος ή προβλήματα υγείας μέλους της οικογένειας.
7. 7. Με απόφαση της διοίκησης του φορέα στον οποίο ανήκει το πρόγραμμα Φιλοξενουσών Οικογενειών και μετά από εισήγηση του Επιστημονικά Υπευθύνου ορίζεται εξωτερικός επόπτης με εξειδίκευση και εμπειρία σε θέματα δυναμικής της ομάδας για την ετήσια εποπτεία του έργου της Θεραπευτικής Υποστηρικτικής Διεπιστημονικής Ομάδας.
8.  

Άρθρο 5

Επιστημονικός Υπεύθυνος

1. Με απόφαση του διοικούντος οργάνου του φορέα που υλοποιεί το πρόγραμμα Φιλοξενουσών Οικογενειών ορίζεται ο Επιστημονικός Υπεύθυνος του προγράμματος. Ο Επιστημονικός Υπεύθυνος ορίζεται με κριτήρια τη γνώση και την εμπειρία του και την αποδοχή των αρχών που διατυπώνονται στο Κεφάλαιο Α΄ της παρούσας, αποδεικνυομένων κυρίως από την ενεργό συμμετοχή του σε αντίστοιχα προγράμματα και δράσεις Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης. Ο Επιστημονικός Υπεύθυνος προέρχεται από τις ειδικότητες που συνθέτουν και στελεχώνουν την Θεραπευτική Υποστηρικτική Διεπιστημονική Ομάδα.
2. Ο Επιστημονικός Υπεύθυνος έχει την ευθύνη συντονισμού και υλοποίησης του έργου της Θεραπευτικής Υποστηρικτικής Διεπιστημονικής Ομάδας, όπως αυτό περιγράφεται ανωτέρω, την επιστημονική ευθύνη για την υλοποίηση του προγράμματος Φιλοξενουσών Οικογενειών και την ευθύνη για την διασύνδεση του προγράμματος με τις Μονάδες Ψυχικής Υγείας και την Τομεακή Επιτροπή Ψυχικής Υγείας του Τομέα Ψυχικής Υγείας στον οποίο ανήκει ο φορέας που υλοποιεί το πρόγραμμα Φιλοξενουσών Οικογενειών.
3. Το αυτό πρόσωπο μπορεί να ορίζεται Επιστημονικός Υπεύθυνος σε περισσότερα από ένα προγράμματα Φιλοξενουσών Οικογενειών του ιδίου φορέα.

 

Άρθρο 6

Διαδικασία επιλογής ασθενούς για τοποθέτηση στις Φιλοξενούσες Οικογένειες

Οι ασθενείς με ψυχικές διαταραχές και σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα ή νοητική υστέρηση και δευτερογενείς ψυχικές διαταραχές ή και διαταραχές αυτιστικού τύπου του άρθρου 3 της παρούσας που πρόκειται να ενταχθούν σε πρόγραμμα Φιλοξενουσών Οικογενειών είναι ενήλικες, παιδιά ή έφηβοι, και των δύο φύλων και τελούν υπό σταθερή ιατροφαρμακευτική κάλυψη. Η κλινική τους κατάσταση πρέπει να είναι σταθεροποιημένη κατά το τελευταίο εξάμηνο πριν την διαδικασία επιλογής για την τοποθέτησή τους σε πρόγραμμα Φιλοξενουσών Οικογενειών. Οι υποψήφιοι για φιλοξενία ασθενείς μπορούν να προέρχονται από ασθενείς που διαμένουν σε μονάδες ψυχικής υγείας ή προστατευμένες στεγαστικές δομές (ξενώνες, οικοτροφεία, προστατευμένα διαμερίσματα). Ασθενείς που διαμένουν με συγγενικά τους ή άλλα πρόσωπα δύνανται να τοποθετηθούν σε προγράμματα Φιλοξενουσών Οικογενειών όταν κρίνεται αναγκαίο από τη Θεραπευτική Υποστηρικτική Διεπιστημονική Ομάδα για τη βελτίωση των όρων και των συνθηκών διαβίωσης των ασθενών αυτών. Οι ασθενείς που τοποθετούνται σε Φιλοξενούσα Οικογένεια δύνανται να έχουν κάποιας μορφής εργασία, προστατευμένη ή μη.

 

Άρθρο 7

Δικαιώματα του ασθενούς που έχει τοποθετηθεί σε πρόγραμμα Φιλοξενουσών Οικογενειών

Η προστασία των δικαιωμάτων του ασθενούς που τοποθετείται σε πρόγραμμα Φιλοξενουσών οικογενειών αποτελεί ευθύνη του Επιστημονικού Υπεύθυνου και της Θεραπευτικής Υποστηρικτικής Διεπιστημονικής Ομάδας σε συνεργασία με την αντίστοιχη Τομεακή Επιτροπή Ψυχικής Υγείας καθώς και με το Γραφείο και την Επιτροπή Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές του άρθρου 2 του Ν.2716/99.

Οι ενήλικοι ασθενείς τοποθετούνται σε φιλοξενούσα οικογένεια μετά από αίτηση τους και με σύμφωνη γνώμη του θεράποντος ψυχιάτρου και της Θεραπευτικής Υποστηρικτικής Διεπιστημονικής Ομάδας, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 9 του Ν. 2716/99. Για τοποθέτηση παιδιών ή εφήβων σε φιλοξενούσα οικογένεια απαιτείται πρωτίστως η απόφαση του αρμόδιου δικαστηρίου καθώς και η γνώμη του ανηλίκου, σύμφωνα με τις παρ. 3 και 5 του άρθρου 9 του Ν. 2716/99.

 

Άρθρο 8

Διαδικασία επιλογής φιλοξενούσας οικογένειας

Η Διοίκηση του φορέα που αναλαμβάνει την υλοποίηση του προγράμματος Φιλοξενουσών Οικογενειών ορίζει τριμελή επιτροπή από την Θεραπευτική Υποστηρικτική Διεπιστημονική Ομάδα του προγράμματος αποτελούμενη από έναν ψυχίατρο, έναν ψυχολόγο και έναν κοινωνικό λειτουργό η οποία διενεργεί έρευνα για την καταλληλότητα της υποψήφιας Φιλοξενούσας Οικογένειας με κύριο γνώμονα τη διασφάλιση της θεραπείας και της ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης του προς τοποθέτηση ασθενούς.

Ειδικότερα η επιτροπή ερευνά την εν γένει δομή της προσωπικότητας των μελών των φιλοξενουσών οικογενειών, τους όρους διαβίωσής τους όπως ενδεικτικά την επαρκή και υγιεινή κατοικία τους, τους επαρκείς οικονομικούς πόρους, το μορφωτικό επίπεδο, την ηρεμία του οικογενειακού περιβάλλοντος καθώς και την αποδοχή του προς φιλοξενία ατόμου από τα τυχόν συνοικούντα μέλη της οικογένειας.

Δεν επιλέγεται η υποψήφια Φιλοξενούσα Οικογένεια όταν κάποιο από τα μέλη της έχει καταδικαστεί αμετακλήτως σε οποιαδήποτε ποινή για αδίκημα που μπορεί να επιφέρει την έκπτωση από το λειτούργημα του δημοσίου υπαλλήλου ή για παράβαση του Νόμου περί ναρκωτικών.

Η υποψήφια Φιλοξενούσα Οικογένεια επιλέγεται από πίνακα που έχει διαμορφώσει ο φορέας που υλοποιεί το πρόγραμμα Φιλοξενουσών Οικογενειών ύστερα από αίτηση κάθε υποψήφιας οικογένειας. Οι υποψήφιες Φιλοξενούσες Οικογένειες οφείλουν να υποβάλλουν στον αρμόδιο φορέα τα εξής:

1. α) Αίτηση στην οποία να εμφαίνεται το ονοματεπώνυμο, η διεύθυνση κατοικίας και η ηλικία τους.
2. β) Πιστοποιητικό οικογενειακής και περιουσιακής κατάστασης των γονέων και των συνοικούντων μελών της υποψήφιας Φιλοξενούσας Οικογένειας.
3. γ) Πιστοποιητικό υγείας των ιδίων και των συνοικούντων με αυτούς μελών.
4. δ) Αντίγραφο ποινικού μητρώου των ιδίων και των συνοικούντων με αυτούς ενηλίκων μελών.
5. ε) Υπεύθυνη δήλωση για τους λόγους που τους ωθούν να αναλάβουν καθήκοντα Φιλοξενούσας Οικογένειας.
6. στ) Οτιδήποτε άλλο στοιχείο κριθεί αναγκαίο εκ μέρους της διενεργούσης την έρευνα τριμελούς επιτροπής του εδαφίου 1 του παρόντος άρθρου, που να έχει αιτιώδη συνάφεια για την απόδειξη της καταλληλότητας του με- μονωμένου ατόμου ή των γονέων που επιθυμούν να αναλάβουν καθήκοντα Φιλοξενούσας Οικογένειας.

Δεν υπάρχει χρονικός περιορισμός για την κατάθεση αίτησης από υποψήφια Φιλοξενούσα Οικογένεια.

Οι προϋποθέσεις αυτές ισχύουν καθ' όλο το χρονικό διάστημα της διαβίωσης του ασθενούς στην φιλοξενούσα οικογένεια.

 

Άρθρο 9

Διαδικασία εκπαίδευσης της φιλοξενούσας οικογένειας

1. Ο Επιστημονικός Υπεύθυνος και η Θεραπευτική Υποστηρικτική Διεπιστημονική Ομάδα οι οποίοι έχουν την ευθύνη της τοποθέτησης ατόμων με ψυχικές διαταραχές και σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα ή νοητική υστέρηση και δευτερογενείς ψυχικές διαταραχές ή και διαταραχές αυτιστικού τύπου σε φιλοξενούσες οικογένειες οργανώνουν και εκτελούν ταχύρυθμα προγράμματα εκπαίδευσης των μελών των υποψηφίων Φιλοξενουσών οικογενειών στις οποίες θα φιλοξενηθούν οι ασθενείς. Η Θεραπευτική Υποστηρικτική Διεπιστημονική Ομάδα μπορεί να υποστηρίζεται ή να διοργανώνει από κοινού προγράμματα εκπαίδευσης και με άλλους αρμόδιους φορείς.
2. Η Θεραπευτική Υποστηρικτική Διεπιστημονική Ομάδα οργανώνει και εκτελεί προγράμματα συνεχιζόμενης εκπαίδευσης και επιμόρφωσης των φιλοξενουσών οικογενειών στις οποίες έχουν ήδη τοποθετηθεί άτομα με ψυχικές διαταραχές και σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα ή νοητική υστέρηση και δευτερογενείς ψυχικές διαταραχές ή και διαταραχές αυτιστικού τύπου καθ' όλη τη διάρκεια της φιλοξενίας, και όποτε κρίνεται αναγκαίο από τον Επιστημονικά Υπεύθυνο του προγράμματος.
   

Άρθρο 10

Εποπτεία της Φιλοξενούσας Οικογένειας

1. Μέλη της Θεραπευτικής Υποστηρικτικής Διεπιστημονικής Ομάδας, τα οποία ορίζει ο Επιστημονικός Υπεύθυνος του προγράμματος, επισκέπτονται τακτικά μία φορά το μήνα και εκτάκτως, όποτε ο Επιστημονικός Υπεύθυνος κρίνει ότι είναι σκόπιμο, την φιλοξενούσα οικογένεια για να διαπιστώσει τους όρους διαβίωσης του φιλοξενούμενου ατόμου, την κλινική κατάστασή του, το βαθμό αποδοχής του από το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον της φιλοξενούσας οικογένειας, τον βαθμό εξέλιξης της κοινωνικοοικονομικής αποκατάστασής του, την σχολική πρόοδο όταν πρόκειται για παιδιά και εφήβους, την επαγγελματική κατάρτιση όταν πρόκειται για εφήβους και νέους, τον βαθμό συμμετοχής τους σε δράσεις και προγράμματα ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης, την τήρηση των όρων της σύμβασης της παρούσας απόφασης και τον βαθμό αφομοίωσης του εκπαιδευτικού προγράμματος από τη φιλοξενούσα οικογένεια.
2. Ανά εξάμηνο συντάσσεται έκθεση από την Θεραπευτική Υποστηρικτική Διεπιστημονική Ομάδα για την εξέλιξη της φιλοξενίας η οποία κατατίθεται στη Διοίκηση του φορέα που υλοποιεί το πρόγραμμα.

 

Άρθρο 11

Φάσεις ένταξης σε πρόγραμμα Φιλοξενουσών Οικογενειών

1. Η περίοδος προετοιμασίας του ασθενούς συνίσταται στην προσπάθεια βελτίωσης των ατομικών και κοινωνικών δεξιοτήτων και της ψυχοπαθολογικής του κατάστασης του προς φιλοξενία ασθενούς.

Η προετοιμασία της οικογένειας συνίσταται στην ενημέρωσή της σε σχέση με τις ανάγκες του υπό φιλοξενία ασθενούς και στην ευαισθητοποίηση- εκπαίδευσή της σε σχέση με χειρισμούς του ασθενούς, με αλλαγή στάσεων και πεποιθήσεων σε θέματα ψυχικής διαταραχής.

2. Η δοκιμαστική περίοδος ένταξης του ασθενούς στην Φιλοξενούσα Οικογένεια διαρκεί έως τρεις μήνες.

Δοκιμαστικές επισκέψεις του ασθενούς στην υποψήφια Φιλοξενούσα Οικογένεια γίνονται με τη συνοδεία μέλους της Θεραπευτικής Υποστηρικτικής Διεπιστημονικής Ομάδας.

Όταν πρόκειται για παιδί ή έφηβο πραγματοποιούνται δοκιμαστικές διανυκτερεύσεις πάντα με τη συνοδεία μέλους της Θεραπευτικής Υποστηρικτικής Διεπιστημονικής Ομάδας.

Μετά την πάροδο της δοκιμαστικής περιόδου και εφ' όσον εξελιχθούν όλα ομαλά, οριστικοποιείται η φιλοξενία από την Θεραπευτική Υποστηρικτική Διεπιστημονική Ομάδα.

 

Άρθρο 12

Πρότυπο σύμβασης μεταξύ του φορέα υλοποίησης του προγράμματος Φιλοξενουσών Οικογενειών, της Φιλοξενούσας Οικογένειας και του ασθενούς.

1. Η Διοίκηση του φορέα υλοποίησης του προγράμματος Φιλοξενουσών Οικογενειών μετά από πρόταση του Επιστημονικού Υπεύθυνου του προγράμματος, υπογράφει αρχικά ετήσια σύμβαση με την Φιλοξενούσα Οικογένεια στην οποία περιγράφονται οι υποχρεώσεις και τα δικαιώματά της, όπως αυτά αναφέρονται στην παρούσα απόφαση. Η σύμβαση από πλευράς της Φιλοξενούσας Οικογένειας υπογράφεται από το σύζυγο και τη σύζυγο όταν πρόκειται για οικογένεια ή από το άτομο σε περίπτωση μεμονωμένου ατόμου που αναλαμβάνει την φιλοξενία του ασθενούς και από τον ασθενή στην περίπτωση που είναι ενήλικος.

Η σύμβαση ανανεώνεται στη συνέχεια μετά από αιτιολογημένη πρόταση του επιστημονικού υπευθύνου του προγράμματος και την σύμφωνη γνώμη της Φιλοξενούσας Οικογένειας και του ασθενούς, για όσο χρονικό διάστημα συμφωνηθεί από κοινού.

2. Ο φορέας οφείλει να πληρώνει στην Φιλοξενούσα Οικογένεια μηνιαίως ποσό εκ του προϋπολογισμού του προγράμματος ισόποσο με αυτό που προβλέπει η αντίστοιχη κοινή υπουργική απόφαση για το ειδικό ενοποιημένο (κλειστό) νοσήλιο, τόσο για τους ασφαλισμένους όσο και για τους ανασφάλιστους ασθενείς. Από το ποσό αυτό ο φορέας υλοποίησης του προγράμματος, αποδίδει στην φιλοξενούσα οικογένεια το 90% όταν πρόκειται για πρόγραμμα ενηλίκων και το 85% όταν πρόκειται για πρόγραμμα παιδιών ή εφήβων, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 13 του Ν. 2716/99.

To υπόλοιπο ποσοστό του ειδικού ενοποιημένου (κλειστού) νοσηλίου παραμένει στον φορέα για τις υπηρεσίες που παρέχει στην Φιλοξενούσα Οικογένεια όπως ενδεικτικά ψυχολογική υποστήριξη του ασθενούς και της Φιλοξενούσας Οικογένειας καθώς και εκπαίδευση της οικογένειας σε θέματα πρόληψης της υποτροπής και αντιμετώπισης της κρίσης, θεραπευτική αγωγή και υποστήριξη του ασθενούς.

3. Στην ανωτέρω σύμβαση, ο φορέας αναλαμβάνει να καταβάλλει ανελλιπώς το ποσό του ειδικού ενοποιημένου (κλειστού) νοσηλίου που ορίζεται στην παρ.2 του παρόντος άρθρου και η Φιλοξενούσα Οικογένεια να επιμελείται και να φροντίζει τον φιλοξενούμενο ασθενή δεσμευόμενη για όλες τις υποχρεώσεις που αναφέρονται στην σύμβαση και στην παρούσα απόφαση. Οι όροι της σύμβασης εξειδικεύονται κατά περίπτωση, συμφωνούνται με την Φιλοξενούσα Οικογένεια προ της τοποθέτησης του ασθενούς και καταγράφονται από την Θεραπευτική Υποστηρικτική Διεπιστημονική Ομάδα του προγράμματος στον φάκελο φιλοξενίας.

Στην σύμβαση γίνεται ρητή μνεία ότι η Φιλοξενούσα Οικογένεια έλαβε γνώση του περιεχομένου της παρούσας απόφασης και ότι αποδέχεται ανεπιφύλακτα τους όρους και τις προϋποθέσεις αυτής και τις δεσμεύσεις που απορρέουν από αυτήν.

4. Στην σύμβαση περιλαμβάνεται ρητά η ποσοτική εξειδικευμένη ανάλυση των περιπτώσεων α, β, γ και δ του άρθρου 14 Α της παρούσας απόφασης, η λεπτομερής εξειδικευμένη ανάλυση των περιπτώσεων στ και ι του άρθρου 14 Α της παρούσας απόφασης καθώς και η χρονική διάρκεια του προγράμματος Φιλοξενουσών Οικογενειών που υλοποιείται από τον φορέα. Οι αναφερόμενες στο άρθρο 14 Α της παρούσας παροχές δεν μπορεί να είναι κατώτερες του ποσού που μεταβιβάζεται από τον φορέα υλοποίησης του προγράμματος στην Φιλοξενούσα Οικογένεια.
5. Εάν διαπιστωθεί από την Θεραπευτική Υποστηρικτική Διεπιστημονική Ομάδα του προγράμματος ότι η Φιλοξενούσα Οικογένεια δεν τηρεί τους όρους της σύμβασης θεωρείται ότι έχει διακόψει μονομερώς και με ευθύνη της την σύμβαση.

Σε περίπτωση διακοπής της σύμβασης για τους ανωτέρω λόγους η Φιλοξενούσα Οικογένεια δεν δικαιούται οποιασδήποτε αξίωσης.

6. Στην προαναφερθείσα σύμβαση περιλαμβάνονται τα ανωτέρω και κάθε άλλος όρος που εξασφαλίζει πλήρως την ολοκλήρωση του προγράμματος Φιλοξενουσών Οικογενειών για τα συμβαλλόμενα μέρη.

 

Άρθρο 13

Διακοπή της σύμβασης Φιλοξενουσών Οικογενειών

1. Α. Ο Επιστημονικός Υπεύθυνος και η Θεραπευτική Υποστηρικτική Διεπιστημονική Ομάδα έχουν την ευθύνη της άμεσης διακοπής της φιλοξενίας του ασθενούς από την Φιλοξενούσα Οικογένεια, όταν εκτιμήσουν ότι επιβάλλεται η διακοπή αυτής εφόσον δεν ικανοποιούνται οι όροι της σύμβασης ή εφόσον διαπιστώσουν ότι δεν βελτιώνεται η θεραπευτική και ψυχοκοινωνική αποκατάσταση του ασθενούς. Πριν την διακοπή διατυπώνονται έγγραφες παρατηρήσεις - υποδείξεις της Θεραπευτικής Υποστηρικτικής Διεπιστημονικής Ομάδας στις οποίες οφείλει να προσαρμοστεί η Φιλοξενούσα Οικογένεια εντός ενός μηνός. Αν η Φιλοξενούσα Οικογένεια δεν προσαρμοστεί με τις υποδείξεις υπάρχει δεύτερη πρόταση της Θεραπευτικής Υποστηρικτικής Διεπιστημονικής Ομάδας προς την Φιλοξενούσα Οικογένεια για την άμεση ή το αργότερο εντός 10 ημερών εφαρμογή των όρων της σύμβασης από αυτή. Εάν μετά την παρέλευση και της δεύτερης προθεσμίας η Φιλοξενούσα Οικογένεια δεν εφαρμόσει τις υποδείξεις της Θεραπευτικής Υποστηρικτικής Διεπιστημονικής Ομάδας και τους όρους της σύμβασης ο Επιστημονικός Υπεύθυνος εισηγείται στον αρμόδιο φορέα την έκδοση πράξης μονομερούς διακοπής της σύμβασης με ευθύνη της Φιλοξενούσας Οικογένειας και κινεί όλες τις διαδικασίες μεταφοράς του ασθενούς σε άλλη οικογένεια ή σε προσωρινή στεγαστική δομή μέχρι την εξεύρεση νέας Φιλοξενούσας Οικογένειας.
2.  
3. Β. Μετά από αίτηση του ασθενούς, όταν πρόκειται για ενήλικα άτομα, για διακοπή της φιλοξενίας, ο Επιστημονικός Υπεύθυνος και η Θεραπευτική Υποστηρικτική Διεπιστημονική Ομάδα εντός τριμήνου ερευνά και αποφασίζει για την συνέχιση ή την διακοπή της σύμβασης.
4.  
5. Γ. Η διακοπή της σύμβασης μπορεί να γίνει και από την Φιλοξενούσα Οικογένεια μετά από αίτησή της και την παρέλευση ενός διμήνου από την ημερομηνία υποβολής της αίτησής της. Μέσα σε αυτό το διάστημα ο Επιστημονικός Υπεύθυνος και η Θεραπευτική Υποστηρικτική Διεπιστημονική Ομάδα οφείλουν να έχουν εξασφαλίσει την τοποθέτηση του ασθενούς σε άλλη Φιλοξενούσα Οικογένεια ή σε στεγαστική δομή κοινωνικής αποκατάστασης του φορέα τους ή άλλου συναφούς φορέα.
6.  

Άρθρο 14

Λειτουργία Φιλοξενούσας Οικογένειας

1. Α. Υποχρεώσεις της Φιλοξενούσας Οικογένειας

Η φιλοξενούσα οικογένεια αναλαμβάνει την φροντίδα του ασθενούς η οποία συνίσταται τουλάχιστον στα εξής :

1. 1. α. παροχή στέγης ικανής να διασφαλίσει την αξιοπρεπή και ευχάριστη διαμονή του ασθενούς
   2. β. παροχή επαρκούς και υγιεινής τροφής προς αυτόν
   3. γ. κάλυψη εξόδων καθημερινής αστικής μετακίνησης και ατομικών μικροεξόδων του ασθενούς
   4. δ. παροχή επαρκούς ένδυσης-υπόδησης του ασθενούς
   5. ε. εποπτεία της τήρησης της φαρμακευτικής αγωγής
   6. στ. εξασφάλιση της ολοκλήρωσης της σχολικής εκπαίδευσης όταν πρόκειται για παιδιά και εφήβους και της επαγγελματικής κατάρτισης όταν πρόκειται για εφήβους και νέους ενήλικες.
   7. ζ. επιμέλεια της ομαλής σωματικής και ψυχικής ανάπτυξης του ασθενούς
   8. η. εξασφάλιση ήρεμου και ομαλού οικογενειακού περιβάλλοντος
   9. θ. εξασφάλιση της συμμετοχής του ασθενούς στις δράσεις της οικογένειας
   10. ι. ψυχοκοινωνική επανένταξη και προετοιμασία του ασθενούς για αυτόνομη διαβίωση.
   11. ια. διασφάλιση της αυτοτελούς διάθεσης από τον ασθενή τυχόν άλλων ιδίων εσόδων.

1. Β. Δικαιώματα της Φιλοξενούσας Οικογένειας Όσο διάστημα διαρκεί η φιλοξενία του ασθενούς, η Φιλοξενούσα Οικογένεια δικαιούται :
   1. α. δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη του ασθενούς με ευθύνη και δαπάνες του φορέα που υλοποιεί το πρόγραμμα όταν πρόκειται για ανασφάλιστο ασθενή και επίσης με δαπάνες του φορέα κατά το μέρος που δεν καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία όταν πρόκειται για ασφαλισμένο ασθενή.
   2. β. να ζητήσει εκτάκτως και να λάβει από την Θεραπευτική Υποστηρικτική Διεπιστημονική Ομάδα την κοινωνική προστασία του ασθενούς από υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας ή την συνδρομή άλλων κρατικών φορέων σε περίπτωση ανάγκης.
   3. γ. την έγκαιρη και σταθερή παροχή χρηματικού ποσού, η οποία σύμφωνα με την σύμβαση, καταβάλλεται από τον φορέα μηνιαίως και προκαταβολικά την 27η του προηγούμενου μήνα και μέσω κοινού τραπεζικού λογαριασμού των συζύγων της Φιλοξενούσας Οικογένειας ή ατομικού τραπεζικού λογαριασμού του μεμονωμένου ατόμου που έχει αναλάβει τον ασθενή. Τυχόν άλλα έσοδα του ασθενούς που τοποθετήθηκε στην Φιλοξενούσα Οικογένεια παραμένουν στην πλήρη δικαιοδοσία του εκτός εάν ορίζεται διαφορετική διαδικασία από την ισχύουσα νομοθεσία κατά περίπτωση.

Όλα τα ανωτέρω αναφέρονται ρητά στην σύμβαση.

1. 1. δ. να λαμβάνει τα προσφερότερα κατά την κρίση του μέτρα για την ομαλή ανατροφή και διαπαιδαγώγηση του φιλοξενούμενου παιδιού ή εφήβου.
   2. ε. οι φυσικοί γονείς και οι συγγενείς του φιλοξενούμενου ασθενούς καθ' όλο το διάστημα της φιλοξενίας δεν δικαιούνται να παρενοχλούν την Φιλοξενούσα Οικογένεια ή να παρεμβαίνουν στο έργο της. Επισκέψεις των φυσικών γονέων ή λοιπών συγγενών στο φιλοξενούμενο ασθενή πραγματοποιούνται μόνο μετά από έγκριση του Επιστημονικού Υπευθύνου. Παντελής απαγόρευση στους φυσικούς γονείς να επισκέπτονται τον φιλοξενούμενο ασθενή πρέπει να είναι ειδικά αιτιολογημένη από τον Επιστημονικό Υπεύθυνο.
   3. στ. την διακοπή της σύμβασης σύμφωνα με την περίπτωση Γ. του άρθρου 13 της παρούσας.

 

Άρθρο 15

Δομή και Λειτουργία του Προγράμματος Φιλοξενουσών Οικογενειών

1. Α. Δομή του Προγράμματος Φιλοξενουσών Οικογενειών Το πρόγραμμα Φιλοξενουσών Οικογενειών που καταθέτει ο φορέας υλοποίησης στην Δ/νση Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας έχει την εξής δομή:
   1. 1. Tην περιγραφή του έργου της Φιλοξενούσας οικογένειας.
   2. 2. Tην περιγραφή του έργου της Θεραπευτικής Υποστηρικτικής Διεπιστημονικής Ομάδας.
   3. 3. Την χρονική διάρκεια του προγράμματος Φιλοξενουσών Οικογενειών.
   4. 4. Τον προϋπολογισμό του προγράμματος Φιλοξενουσών Οικογενειών ο οποίος συντίθεται από τα έσοδα από το εκάστοτε ειδικό ενοποιημένο (κλειστό) νοσήλιο και από τον τακτικό προϋπολογισμό του φορέα.
   5. 5. Τον προγραμματισμό παρακολούθησης και εποπτείας της Φιλοξενούσας οικογένειας και του ασθενούς.
   6. 6. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Φιλοξενούσας οικογένειας.
   7. 7. Την προετοιμασία του ασθενούς για τοποθέτηση στην Φιλοξενούσα Οικογένεια.
   8. 8. Τη διαδικασία παρακολούθησης των σχολικών δραστηριοτήτων για τα παιδιά και τους εφήβους που θα τοποθετηθούν στην Φιλοξενούσα Οικογένεια.
   9. 9. Τον προγραμματισμό και τις δράσεις υποστήριξης- επαγγελματικής κατάρτισης εφήβων και ενηλίκων που θα τοποθετηθούν στην Φιλοξενούσα Οικογένεια.
   10. 10. Τις δράσεις για την προώθηση στην απασχόληση του ασθενούς, όπου είναι δυνατό.
   11. 11. Τις διαδικασίες διασφάλισης των δικαιωμάτων του ασθενούς.
   12. 12. Τις διαδικασίες υποστήριξης της οικογένειας σε μείζονα γεγονότα ή προβλήματα υγείας μέλους της φιλοξενούσας οικογένειας.
   13. 13. Τις διαδικασίες προετοιμασίας της αυτόνομης διαβίωσης του ασθενούς .

1. Β. Λειτουργία του προγράμματος Φιλοξενουσών Οικογενειών

Το πρόγραμμα Φιλοξενουσών Οικογενειών που καταθέτει ο φορέας υλοποίησης στην Δ/νση Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας περιλαμβάνει τις εξής λειτουργίες:

1. 1. την επίσκεψη τακτικά, μια φορά το μήνα, και εκτάκτως, όποτε ο Επιστημονικός Υπεύθυνος κρίνει τούτο σκόπιμο, στην Φιλοξενούσα Οικογένεια για να διαπιστώσει τους όρους διαβίωσης του φιλοξενούμενου ατόμου. Οι επισκέψεις μπορεί να είναι και χωρίς προειδοποίηση.
2. 2. την επιλογή της φιλοξενούσας οικογένειας με αποκλειστικό γνώμονα το συμφέρον του ασθενούς.
3. 3. την ανελλιπή καταβολή του ποσοστού του ειδικού νοσηλίου σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 12 της παρούσας.
4. 4. την εποικοδομητική συνεργασία με την φιλοξενούσα οικογένεια και την διευκόλυνσή της κατά το μέτρο του δυνατού στην άσκηση των καθηκόντων της ως φιλοξενούσα οικογένεια.
5. 5. την άμεση αντιμετώπιση των επειγουσών περιπτώσεων που αφορούν το φιλοξενούμενο άτομο ευθύς ως ειδοποιηθεί από τη φιλοξενούσα οικογένεια.
6. 6. την παροχή των αναγκαίων συμβουλών και της αναγκαίας υποστήριξης στη φιλοξενούσα οικογένεια για θέματα που αφορούν την όλη λειτουργία του οικογενειακού περιβάλλοντος και που μπορεί να επηρεάσουν την ομαλή διαβίωση του ασθενούς.
7. 7. την οργάνωση και εκτέλεση προγραμμάτων επιμόρφωσης των Φιλοξενουσών Οικογενειών.
8. 8. την διακοπή της φιλοξενίας του ασθενούς όταν το συμφέρον του επιβάλλει τη διακοπή αυτή και την εξασφάλιση της μεταφοράς του σε προσωρινή στεγαστική δομή έως την ένταξή του σε άλλη Φιλοξενούσα Οικογένεια.
9. 9. την συνέχιση της φιλοξενίας σε περίπτωση που η Φιλοξενούσα Οικογένεια για διάφορους λόγους μετακομίσει σε άλλη περιοχή που δεν καλύπτεται από τον φορέα που υλοποιεί το πρόγραμμα. Η Φιλοξενούσα Οικογένεια συνεχίζει να φιλοξενεί τον ασθενή στην καινούρια κατοικία μετά από σύμφωνη γνώμη του ασθενούς, του Επιστημονικού Υπευθύνου και της Θεραπευτικής Υποστηρικτικής Διεπιστημονικής Ομάδας. Μέσω των αντίστοιχων Τομεακών Επιτροπών Ψυχικής Υγείας προτείνεται στο Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας και εγκρίνεται από την Δ/νση Ψυχικής Υγείας η υλοποίηση της συνέχειας του προγράμματος που αφορά τον ασθενή αυτό από άλλο φορέα, ο οποίος καλύπτει την περιοχή μετεγκατάστασης της Φιλοξενούσας Οικογένειας και έχει τις απαιτούμενες προϋποθέσεις λειτουργίας του προγράμματος Φιλοξενουσών Οικογενειών μέχρι την έγκριση νέου προγράμματος από τον φορέα στην περιοχή ευθύνης του οποίου μετεγκαταστάθηκε η Φιλοξενούσα Οικογένεια.
   
   

Άρθρο 16

Διακοπή του προγράμματος Φιλοξενουσών Οικογενειών

Ο φορέας ο οποίος υλοποιεί πρόγραμμα Φιλοξενουσών Οικογενειών δύναται να διακόψει το πρόγραμμα αυτό πριν την ολοκλήρωσή του μόνο εφόσον έχει επιτευχθεί ο τελικός στόχος του προγράμματος που είναι η αυτόνομη διαβίωση των ασθενών, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα την συνέχιση της θεραπευτικής φροντίδας των ασθενών αυτών.