ΝΟΜΟΣ ΥΠ΄ΑΡΙΘ. 4445 της 19.12.2016 «Εθνικός Μηχανισμός Συντονισμού, Παρακολούθησης και Αξιολόγησης των Πολιτικών Κοινωνικής Ένταξης και Κοινωνικής Συνοχής, ρυθμίσεις για την κοινωνική αλληλεγγύη και εφαρμοστικές διατάξεις του ν. 4387/2016 (Α΄ 85) και άλλες διατάξεις» (Α΄236).
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄
ΕΘΝΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ, ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΝΤΑΞΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΧΗΣ
Άρθρο 1
Ορισμοί
1. Ως «Εθνικός Μηχανισμός Συντονισμού, Παρακολούθησης και Αξιολόγησης των Πολιτικών Κοινωνικής Ένταξης και Κοινωνικής Συνοχής» (Εθνικός Μηχανισμός), ορίζεται ο ενιαίος οργανικός σχηματισμός, ο οποίος έχει ως αντικείμενο το σχεδιασμό, την ενημέρωση, το συντονισμό, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση οριζόντιων συνεκτικών πολυτομεακών πολιτικών κοινωνικής ένταξης και κοινωνικής συνοχής και δρα συνεκτικώς μεταξύ του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και των λοιπών Υπουργείων, που ασκούν κοινωνική πολιτική, χωρίς να μεταβάλλει τις αρμοδιότητές τους ως προς την υλοποίηση, παρακολούθηση και αξιολόγηση της πολιτικής αυτής.
2. Ως «Ενιαίο Γεωπληροφοριακό Σύστημα» (Ε.ΓΠ.Σ.) νοείται το πληροφοριακό σύστημα, στο οποίο ειδικώς εξουσιοδοτημένοι υπάλληλοι της Γενικής Διεύθυνσης Πρόνοιας του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης καταχωρίζουν δεδομένα, αναφορές και στατιστικά στοιχεία, που αφορούν σε πολιτικές κοινωνικής ένταξης, κοινωνικής προστασίας και κοινωνικής συνοχής, με σκοπό την παρακολούθηση των κοινωνικών πολιτικών, των προτεραιοτήτων της Εθνικής Στρατηγικής για την Κοινωνική Ένταξη (Ε.Σ.Κ.Ε.) και την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των συναφών παρεμβάσεων σε κυβερνητικό και αυτοδιοικητικό επίπεδο.
Άρθρο 2
Σκοπός σύστασης
Ο Εθνικός Μηχανισμός:
α. διαπιστώνει τις κοινωνικές ανάγκες των πολιτών,
β. συντονίζει τη χάραξη πολιτικών κοινωνικής ένταξης και συνοχής,
γ. παρακολουθεί και αξιολογεί την εφαρμογή τους,
δ. προσδιορίζει τις προτεραιότητες της κοινωνικής αλληλεγγύης με βάση τις εκάστοτε έκτακτες ανάγκες,
ε. συμβάλλει στην ενίσχυση της πληροφόρησης, της διαφάνειας, της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας του συστήματος κοινωνικής προστασίας,
στ. τεκμηριώνει και εξειδικεύει πολιτικές και δράσεις, με γνώμονα τα σωρευτικά χαρακτηριστικά των ατόμων, που βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας, ακραίας φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού και
ζ. σχεδιάζει, εποπτεύει και αξιολογεί το θεσμικό πλαίσιο της πλήρους εθνικής εφαρμογής του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (εδάφιο 2.5.3, παρ. Γ΄, άρθρο 3 του ν. 4336/2015, Α΄ 94).
Άρθρο 3
Επιχειρησιακοί στόχοι
Οι επιχειρησιακοί στόχοι του Εθνικού Μηχανισμού είναι οι εξής:
α. η θεμιτή και πρόσφορη διαχείριση, διάδοση και κάθε άλλης μορφής διάθεση της πληροφορίας, μέσω του Ε.ΓΠ.Σ., από το κυβερνητικό προς το αυτοδιοικητικό επίπεδο και αντίστροφα για τη χάραξη οριζόντιων πολιτικών και τη λήψη αναγκαίων μέτρων,
β. η χάραξη τοπικών και περιφερειακών πολιτικών, στη βάση των αρχών και των προτεραιοτήτων της Ε.Σ.Κ.Ε.,
γ. η εκπόνηση στοχευμένων ρυθμίσεων για την κοινωνική ένταξη και συνοχή,
δ. η εξομάλυνση συντονιστικών δυσχερειών μεταξύ φορέων κοινωνικής πολιτικής, ιδίως δε αυτών, που προωθούν την απασχόληση, την κοινωνική φροντίδα, την εκπαίδευση και την κατάρτιση και ο εντοπισμός περιπτώσεων σύγχυσης ή επικάλυψης αρμοδιοτήτων και ασυμβατότητας των εφαρμοζόμενων πολιτικών,
ε. η αξιολόγηση των μέτρων υλοποίησης της Ε.Σ.Κ.Ε.,
στ. η χρηστή δημοσιονομική διαχείριση και διάθεση των συναφών με την κοινωνική πολιτική εθνικών, κοινοτικών και άλλων πόρων,
ζ. η δίκαιη χωρική κατανομή κοινωνικών υποδομών και υπηρεσιών σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο,
η. η διαμόρφωση διακριτών ρόλων και δράσεων των θεσμικών φορέων, που σχεδιάζουν και υλοποιούν την πολιτική της κοινωνικής αλληλεγγύης,
θ. η διαβούλευση με φορείς κοινωνικών δράσεων σε θέματα κοινωνικής αλληλεγγύης, κοινωνικής ένταξης και συνοχής.
Άρθρο 4
Αρχιτεκτονική του Εθνικού Μηχανισμού
1. Ο Εθνικός Μηχανισμός οργανώνεται σε δύο επίπεδα, κυβερνητικό και αυτοδιοικητικό.
2. Ο Εθνικός Μηχανισμός κυβερνητικού επιπέδου αποτελείται από:
α. τη Διεύθυνση Κοινωνικής Ένταξης και Κοινωνικής Συνοχής και τη Διεύθυνση Καταπολέμησης της Φτώχειας της Γενικής Διεύθυνσης Πρόνοιας του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, οι οποίες αποτελούν τον κεντρικό πυρήνα του Εθνικού Μηχανισμού,
β. το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (άρθρο 6 του ν. 3106/2003, Α΄ 30), το Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας και Ανθρώπινου Δυναμικού (άρθρο 88 του ν. 3996/2011, Α΄170) και τον Οργανισμό Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ν. 2956/2001, Α΄258) «και τον ΟΠΕΚΑ»
Η φράση «και τον ΟΠΕΚΑ» προστέθηκε από την παράγραφο 1 του άρθρου 4 του Ν.4520/18 (Α΄30).
γ. τα Υπουργεία, στα οποία έχουν ανατεθεί συγκεκριμένες αρμοδιότητες άσκησης κοινωνικής πολιτικής, με τα αντίστοιχα Σημεία Επαφής, όπως αυτά προσδιορίζονται στο άρθρο 9,
δ. την Εθνική Επιτροπή Κοινωνικής Προστασίας.
3. Ο Εθνικός Μηχανισμός αυτοδιοικητικού επιπέδου αποτελείται από:
α. τις Διευθύνσεις Κοινωνικής Μέριμνας των Περιφερειών,
β. τα Περιφερειακά Παρατηρητήρια Κοινωνικής Ένταξης,
γ. τις κοινωνικές υπηρεσίες των Δήμων,
δ. τα Κέντρα Κοινότητας,
ε. την Περιφερειακή Επιτροπή Διαβούλευσης (άρθρο 178 του ν. 3852/2010, Α΄ 87),
στ. τη Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης (άρθρο 76 του ν. 3852/2010).
4. Οι κατά περίπτωση αρμόδιες αρχές του ν. 4314/2014 (Α΄ 265), ιδίως δε οι ειδικές υπηρεσίες της Εθνικής Αρχής Συντονισμού, οι επιτελικές δομές υπουργείων, οι επιτροπές παρακολούθησης και οι διαχειριστικές αρχές, παρέχουν τη συνδρομή τους για τη λειτουργία του Εθνικού Μηχανισμού αποκλειστικά σε ζητήματα κοινωνικής ένταξης και κοινωνικής προστασίας.
Άρθρο 5
Κυβερνητικό Συμβούλιο Κοινωνικής Πολιτικής
1. Το Κυβερνητικό Συμβούλιο Κοινωνικής Πολιτικής (ΚΥ.Σ.ΚΟΙ.Π.), βάσει της φύσεως των προβλεπόμενων αρμοδιοτήτων του (38/2.11.2015 Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου, Α΄ 137), και στο πλαίσιο του ρόλου του, ως συλλογικού κυβερνητικού οργάνου, λαμβάνει τις τελικές αποφάσεις για όλα τα θέματα, που αφορούν στη χάραξη πολιτικών κοινωνικής ένταξης και κοινωνικής προστασίας, κατόπιν εισήγησης του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Εξαιρούνται τα θέματα, που παραπέμπονται από τον Πρωθυπουργό στο Υπουργικό ή στο Κυβερνητικό Συμβούλιο, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρου 2 του π.δ. 63/2005 (Α΄ 98) και του άρθρου 2 της 2/6.2.2015 Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου (Α΄ 24). 2. Για τις ανάγκες του Εθνικού Μηχανισμού στις συνεδριάσεις του ΚΥ.Σ.ΚΟΙ.Π. μετέχουν, εφόσον κληθούν από τον Πρόεδρό του, οι συναρμόδιοι για θέματα κοινωνικής ένταξης Υπουργοί, Αναπληρωτές Υπουργοί, Υφυπουργοί κ.ά., σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 2 της 38/2.11.2015 Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου.
Άρθρο 9
Συναρμόδια Υπουργεία και Σημεία Επαφής
1. Η πολιτική Κοινωνικής Προστασίας και Κοινωνικής Ένταξης ασκείται από το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης σε συνεργασία, κατά περίπτωση, με τα εξής Υπουργεία:
α. Εσωτερικών,
β. Οικονομίας και Ανάπτυξης,
γ. Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων,
δ. Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων,
ε. Οικονομικών,
στ. Υγείας,
ζ. Πολιτισμού και Αθλητισμού,
η. Περιβάλλοντος και Ενέργειας,
θ. Υποδομών και Μεταφορών,
ι. Μεταναστευτικής Πολιτικής,
ια. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
2. Ως Σημείο Επαφής του κάθε συναρμόδιου Υπουργείου με τον Εθνικό Μηχανισμό ορίζονται δύο (2) υπάλληλοι, μόνιμοι ή με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, με εμπειρία σε θέματα σχεδιασμού και εφαρμογής πολιτικών κοινωνικής προστασίας του Υπουργείου, στο οποίο ανήκουν οργανικά. Ως εμπειρία νοείται η άσκηση έργου, που σχετίζεται με πολιτικές κοινωνικής προστασίας. Η θητεία των μελών του Σημείου Επαφής κάθε συναρμόδιου Υπουργείου είναι διετής. Οι υπάλληλοι της παρούσας ορίζονται με απόφαση του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού.
3. Αρμοδιότητες των υπαλλήλων - Σημείων Επαφής των συναρμόδιων Υπουργείων με τον Εθνικό Μηχανισμό:
α. η υποστήριξη των οικείων Υπουργείων στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και η αξιολόγηση των εφαρμοζόμενων πολιτικών,
β. η συνεργασία με τις αρμόδιες διοικητικές υπηρεσίες για το σχεδιασμό και ανάπτυξη συνεκτικών πολιτικών ανά τομέα,
γ. ο συντονισμός της παρακολούθησης και αξιολόγησης της πορείας εφαρμογής και του τρόπου υλοποίησης των κοινωνικών πολιτικών του Υπουργείου, του οποίου αποτελούν Σημείο Επαφής,
δ. η τροφοδότηση του Εθνικού Μηχανισμού με συγκεντρωτικά στοιχεία στατιστικής φύσεως και αναφορές, που άπτονται της Ε.Σ.Κ.Ε.,
ε. η σύνταξη ετήσιων εκθέσεων - αναφορών προόδου και η διαβίβαση αυτών, κατόπιν έγκρισης από τον κατά περίπτωση αρμόδιο Υπουργό, στη Διεύθυνση Κοινωνικής Ένταξης και Κοινωνικής Συνοχής της Γενικής Διεύθυνσης Πρόνοιας του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Άρθρο 11
Αρμόδιες αρχές του ΕΣΠΑ
Οι κατά περίπτωση αρμόδιες αρχές του ν. 4314/2014 συνεργάζονται με τις υπηρεσίες της περίπτωσης α’ της παραγράφου 2 του άρθρου 4 για την εκατέρωθεν διαβίβαση δεδομένων και αναφορών για συγχρηματοδοτούμενες δράσεις κοινωνικής ένταξης και κοινωνικής προστασίας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 19
Το ανωτέρω άρθρο αντικαταστάθηκε από το άρθρο 9 του Ν.4455/17 (Α΄22).
Άρθρο 13
Διεύθυνση Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφέρειας
1. Στο αυτοδιοικητικό επίπεδο λειτουργίας του Εθνικού Μηχανισμού, η Διεύθυνση Κοινωνικής Μέριμνας της κάθε Περιφέρειας είναι αρμόδια για:
α. την κατηγοριοποίηση, ιεράρχηση και επεξεργασία παρεμβάσεων, προτάσεων και επιμέρους αναγκών, όπως αυτές προκύπτουν από τη διαδικασία της δημόσιας διαβούλευσης και τις σχετικές εισηγήσεις των Περιφερειακών και Δημοτικών Συμβουλίων και των αρμόδιων για θέματα κοινωνικής προστασίας υπηρεσιών τους,
β. τη διατύπωση εισηγητικών προτάσεων για τη λήψη μέτρων και τη διαμόρφωση σχετικών πολιτικών και την υποβολή τους στο Περιφερειακό Συμβούλιο για έγκριση,
γ. τη σύνταξη της Περιφερειακής Στρατηγικής για την Κοινωνική Ένταξη (ΠΕ.Σ.Κ.Ε.), σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες της Διεύθυνσης Κοινωνικής Ένταξης και Κοινωνικής Συνοχής και της Διεύθυνσης Καταπολέμησης της Φτώχειας,
δ. το συντονισμό των Δήμων εντός των ορίων της οικείας Περιφέρειας σε θέματα κοινωνικής αλληλεγγύης και τη μέριμνα για την εφαρμογή των οριζόντιων μέτρων πολιτικής και την ανάπτυξη παρεμβάσεων στο πλαίσιο της αντιμετώπισης ειδικών τοπικών αναγκών,
ε. την κατάλληλη υποστήριξη και διάθεση τεχνογνωσίας στους Δήμους για την εφαρμογή και παρακολούθηση των πολιτικών κοινωνικής ένταξης,
στ. τη δικτύωση όμορων Δήμων με επιδιωκόμενο σκοπό την αντιμετώπιση κοινών αναγκών,
ζ. την παρακολούθηση σε περιφερειακό επίπεδο των ΠΕ.Σ.Κ.Ε., με έμφαση στην πρόοδο, που έχει επιτευχθεί κατά την εφαρμογή των επιμέρους δράσεων και την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί, τόσο σε επίπεδο Περιφέρειας, όσο και σε επίπεδο Δήμων,
η. την αξιοποίηση στοιχείων και πληροφοριών από τα πληροφοριακά συστήματα και τις εισηγήσεις των Κοινωνικών Υπηρεσιών των Δήμων, καθώς και την εξέταση της μεταβολής των δεικτών κοινωνικού αποκλεισμού, σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα,
θ. τη διενέργεια τακτικών συναντήσεων με εκπροσώπους της οικείας Περιφέρειας, των Δήμων, των κοινωνικών εταίρων, της κοινωνίας των πολιτών, των φορέων υλοποίησης παρεμβάσεων κοινωνικού χαρακτήρα, της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης στο πλαίσιο Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος (Ε.Υ.Δ.-Π.Ε.Π.), του Τμήματος Κοινωνικών Υποθέσεων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, σχετικά με την υλοποίηση των επιμέρους παρεμβάσεων και γενικότερα τη διενέργεια κοινωνικού διαλόγου - διαβούλευσης σε περιφερειακό επίπεδο,
ι. τη δικτύωση των φορέων υλοποίησης προνοιακών παρεμβάσεων και κοινωνικών υπηρεσιών σε περιφερειακό επίπεδο,
ια. την καταγραφή των βέλτιστων πρακτικών και τον εντοπισμό αποκλίσεων στην υλοποίηση,
ιβ. τη διαβίβαση στοιχείων, δεδομένων και πληροφοριών προς το Ε.ΓΠ.Σ. του Εθνικού Μηχανισμού, και
ιγ. τη σύνταξη και υποβολή ετήσιας έκθεσης, κατόπιν έγκρισης από το οικείο Περιφερειακό Συμβούλιο, προς τις αρμόδιες υπηρεσίες της Διεύθυνσης Κοινωνικής Ένταξης και Κοινωνικής Συνοχής και της Διεύθυνσης Καταπολέμησης της Φτώχειας της Γενικής Διεύθυνσης Πρόνοιας.
Άρθρο 14
Περιφερειακό Παρατηρητήριο Κοινωνικής Ένταξης
1. Στην έδρα κάθε Περιφέρειας συνιστάται Περιφερειακό Παρατηρητήριο Κοινωνικής Ένταξης (Παρατηρητήριο). Η λειτουργία του Παρατηρητηρίου αποσκοπεί:
α. στην αποτελεσματική παρακολούθηση και το συντονισμός των στόχων, οι οποίοι εξειδικεύονται στο πλαίσιο της ΠΕ.Σ.Κ.Ε.,
β. στην ανάδειξη τοπικών αναγκών σε θέματα πολιτικών κοινωνικής προστασίας, πρόνοιας και αλληλεγγύης,
γ. στη διαβίβαση στοιχείων και πληροφοριών στο Ε.ΓΠ.Σ. του Εθνικού Μηχανισμού,
δ. στην αποτύπωση και χαρτογράφηση των χωρικών διαστάσεων της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.
2. Ως πυλώνας της κοινωνικής ένταξης σε αυτοδιοικητικό επίπεδο, το Παρατηρητήριο προωθεί ιδίως τις ακόλουθες δράσεις:
α. την εκπόνηση ετήσιας Περιφερειακής Έρευνας Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης για τη διαπίστωση των επιπτώσεων συγκεκριμένων πολιτικών στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της οικείας Περιφέρειας,
β. την ανάπτυξη και εφαρμογή εργαλείων και δεικτών παρακολούθησης των διαδικασιών κοινωνικής ένταξης των ωφελούμενων της ΠΕ.Σ.Κ.Ε., ιδίως σε ζητήματα, που άπτονται της ένταξης στην αγορά εργασίας και της ανάπτυξης οικονομικής δραστηριότητας,
γ. την παρακολούθηση και καταγραφή κοινωνικών φαινομένων, όπως ακραία φτώχεια, υπερχρεωμένα νοικοκυριά και την αντιμετώπιση κοινωνικών προβλημάτων, ιδιαίτερα των ευάλωτων πληθυσμιακών ομάδων,
δ. Τη δημιουργία διαδικτυακής πύλης για την καταγραφή της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, τη συλλογή, επεξεργασίας και ανάλυση συγκεντρωτικών στοιχείων στατιστικού χαρακτήρα και αναφορών κοινωνικών φαινομένων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, καθώς και δράσεων της περιφερειακής στρατηγικής.
3. Κατά τα λοιπά, τα ζητήματα, που σχετίζονται με την οργανωτική διάρθρωση και το προσωπικό των Παρατηρητηρίων, ρυθμίζονται με τους Οργανισμούς των Περιφερειών, κατά τη διαδικασία του άρθρου 241 του ν. 3852/2010.
Άρθρο 15
Κοινωνική υπηρεσία του Δήμου
Στο πλαίσιο λειτουργίας του Εθνικού Μηχανισμού, η κοινωνική υπηρεσία κάθε Δήμου:
α. συλλέγει και επεξεργάζεται στοιχεία και πληροφορίες, που σχετίζονται με τις πτυχές του κοινωνικού αποκλεισμού και της υλικής αποστέρησης (όπως εισόδημα- φτώχεια, απασχόληση- ανεργία, εκπαίδευση και κατάρτιση, στέγαση, υγεία και κοινωνική φροντίδα, τοπικό περιβάλλον) σε επίπεδο Δήμου,
β. υποστηρίζει το έργο των χαρτογραφήσεων, ερευνών και μελετών του Τμήματος Τεκμηρίωσης και Πληροφοριακών Συστημάτων της Διεύθυνσης Κοινωνικής Ένταξης και Κοινωνικής Συνοχής του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης,
γ. διαβουλεύεται με την τοπική κοινωνία και εισηγείται προς το Δημοτικό Συμβούλιο και τα αρμόδια όργανα της Περιφέρειας τη χάραξη πολιτικών και τη λήψη μέτρων για την κοινωνική ένταξη,
δ. λειτουργεί ως σημείο αναφοράς των φορέων υλοποίησης έργων για την κοινωνική ένταξη, οι οποίοι δραστηριοποιούνται στα όρια της διοικητικής αρμοδιότητας του Δήμου και στο πλαίσιο αυτό συντάσσει χάρτη χωρικών παρεμβάσεων, τον οποίο υποβάλλει στο Ε.ΓΠ.Σ. του Εθνικού Μηχανισμού,
ε. προωθεί τη δικτύωση των φορέων υλοποίησης παρεμβάσεων και των κοινωνικών υπηρεσιών, που δρουν σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, για την υλοποίηση ολιστικών παρεμβάσεων,
στ. μεριμνά για την εφαρμογή των οριζόντιων πολιτικών,
ζ. υποβάλλει στοιχεία, δεδομένα και πληροφορίες, που άπτονται του κοινωνικού αποκλεισμού των ατόμων, του είδους της προνοιακής στήριξης και των κοινωνικών παροχών των ωφελούμενων, προς τη Διεύθυνση Κοινωνικής Μέριμνας της οικείας Περιφέρειας και στις αρμόδιες κεντρικές υπηρεσίες του Εθνικού Μηχανισμού.
Άρθρο 16
Κέντρα Κοινότητας
1. Τα Κέντρα Κοινότητας, όπως καθορίζονται στις διατάξεις του άρθρου 4 του ν. 4368/2016 (Α΄21) και στην Δ23/ΟΙΚ.14435-1135/2016 κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Β΄854), αποτελούν δομές συμπληρωματικές των κοινωνικών υπηρεσιών των αντίστοιχων Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α΄ βαθμού και εποπτεύονται από αυτές.
2. Σκοπός της λειτουργίας των Κέντρων Κοινότητας στο πλαίσιο του Εθνικού Μηχανισμού είναι η περαιτέρω υποστήριξη των Δήμων στην εφαρμογή πολιτικών κοινωνικής προστασίας και καταπολέμησης του κοινωνικού αποκλεισμού και η ανάπτυξη ενός τοπικού σημείου αναφοράς για την υποδοχή, εξυπηρέτηση και διασύνδεση των πολιτών με κοινωνικά προγράμματα και υπηρεσίες προνοιακού χαρακτήρα, που υλοποιούνται σε τοπικό, περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο.
3. Ως χώρος πρώτης υποδοχής, τα Κέντρα Κοινότητας συμβάλλουν στο έργο των κοινωνικών υπηρεσιών των Δήμων στο πλαίσιο του Εθνικού Μηχανισμού, επιτελώντας:
α. την υποδοχή, καταγραφή και εξυπηρέτηση των ωφελούμενων, μέσω πληροφοριακού συστήματος, το οποίο εξασφαλίζει τη συλλογή και επεξεργασία στοιχείων και δεδομένων,
β. τη σύσταση και διαχείριση αρχείου και ατομικών φακέλων των ωφελούμενων,
γ. τη διαβίβαση των στοιχείων στις αρμόδιες για θέματα κοινωνικής προστασίας υπηρεσίες των Δήμων και την απευθείας και άμεση ενημέρωση του Ε.ΓΠ.Σ. του Εθνικού Μηχανισμού.
Άρθρο 17
Περιφερειακή και Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης
1. Στο αυτοδιοικητικό επίπεδο του Εθνικού Μηχανισμού για την αξιολόγηση πολιτικών και δράσεων κοινωνικής ένταξης και κοινωνικής συνοχής, η Περιφερειακή Επιτροπή Διαβούλευσης κάθε Περιφέρειας και η Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης Δήμου, με πληθυσμό μεγαλύτερο των δέκα χιλιάδων (10.000) κατοίκων, ασκούν τα γνωμοδοτικά τους καθήκοντα, όπως καθορίζονται από τις διατάξεις των άρθρων 178 και 76 του ν. 3852/2010, αντίστοιχα.
2. Κατά τη φάση λειτουργίας του Εθνικού Μηχανισμού, τα πρακτικά της Περιφερειακής Επιτροπής Διαβούλευσης, που άπτονται θεμάτων κοινωνικής προστασίας, διαβιβάζονται στη Διεύθυνση Κοινωνικής Μέριμνας της οικείας Περιφέρειας.
3. Στο πλαίσιο λειτουργίας του Εθνικού Μηχανισμού, τα πρακτικά της Δημοτικής Επιτροπής Διαβούλευσης, που άπτονται θεμάτων κοινωνικής προστασίας, διαβιβάζονται στην αρμόδια κοινωνική υπηρεσία του οικείου Δήμου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄
ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ
Άρθρο 21
Πληροφοριακό σύστημα «e-pronoia για τον πολίτη»
1. Συνιστάται στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ε.Κ.Κ.Α.) πληροφοριακό σύστημα, υπό τον τίτλο, «e-pronoia για τον πολίτη», το οποίο περιλαμβάνει Ηλεκτρονική Πλατφόρμα Διασύνδεσης και Διαδραστικότητας των υπηρεσιών Πρόνοιας, Διαδικτυακή Πύλη Πρόνοιας για την εξυπηρέτηση του πολίτη και Σύστημα Ηλεκτρονικής Αναφοράς, Παρακολούθησης και Αξιολόγησης Δράσεων Κοινωνικής Φροντίδας και Αλληλεγγύης. Επιδιωκόμενος σκοπός είναι η βελτίωση της πρόσβασης και της εξυπηρέτησης του πολίτη στις προνοιακές υπηρεσίες, η εύρυθμη λειτουργία και αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας, καθώς και ο συντονισμός των δράσεων φορέων, που παρέχουν υπηρεσίες κοινωνικής προστασίας.
2. Το πληροφοριακό σύστημα «e-pronoia για τον πολίτη» αποτελείται από τα εξής υποσυστήματα:
α. Υποσύστημα «Ηλεκτρονική Διασύνδεση και Δια-δραστικότητα των Υπηρεσιών Πρόνοιας» (Η.Δ.Δ.Υ.Π.), το οποίο διαχειρίζεται το Μητρώο των φορέων, που παρέχουν υπηρεσίες κοινωνικής φροντίδας, τις ηλεκτρονικές φόρμες για την επιγραμμική καταχώρηση δεδομένων, που αφορούν στη λειτουργία αυτών και τις ηλεκτρονικές φόρμες για την επιγραμμική συλλογή πληροφοριών μέσω ερωτηματολογίων ανοικτών ερευνών. Τα δεδομένα, τα οποία καταχωρίζονται στο ως άνω υποσύστημα, προσδιορίζονται κατά κατηγορία σε: ταυτότητα, πιστοποιήσεις, υπηρεσίες, εξυπηρετούμενος πληθυσμός, ανθρώπινοι πόροι, διαθέσιμες κλίνες, επισυναπτόμενα έγγραφα, χάρτης και προσβασιμότητα.
β. Υποσύστημα «Πληροφοριακό σύστημα Διοίκησης και Αναφορών» (Management Information System MIS και Reporting), το οποίο υποστηρίζει τη διοικητική πληροφόρηση και τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων.
γ. Υποσύστημα «Διαδικτυακή Πύλη Πρόνοιας» (Δ.Π.Π.), το οποίο περιλαμβάνει την ενιαία ηλεκτρονική πρόσβαση από τους πολίτες και τους σχετικούς φορείς σε πληροφορίες συναφείς με παροχές και υπηρεσίες κοινωνικής προστασίας.
δ. Υποσύστημα «Διαχείριση χρηστών», το οποίο αφορά στην κεντρική διαχείριση των χρηστών, παρέχοντας υπηρεσίες αυθεντικοποίησης και εξουσιοδότησης σε χρήστες ή ομάδες χρηστών.
ε. Υποσύστημα «Εθνικό Κέντρο Αναφοράς και Παρακολούθησης Δραστηριοτήτων Κοινωνικής Αλληλεγγύης για το παιδί» (Ε.Κ.Α.Π.), το οποίο υποστηρίζει και διαχειρίζεται τη λειτουργία των επιχειρησιακών διαδικασιών των προνοιακών φορέων για τις παρεχόμενες υπηρεσίες τους μέσω ενιαίου ηλεκτρονικού συστήματος τήρησης, αρχειοθέτησης και διαχείρισης φακέλων των παιδιών, που τελούν υπό καθεστώς προστασίας. Ο ηλεκτρονικός φάκελος παιδιού περιέχει τα κάτωθι: στοιχεία φακέλου, κοινωνικό ιστορικό, παρακολούθηση, αναδοχή, υιοθεσία εκκρεμότητες, επισυναπτόμενα έγγραφα, κίνηση, δικαιώματα πρόσβασης φακέλου ανά χρήστη και αναζήτηση ριζών.
στ. Υποσύστημα «Διαχείριση Αιτημάτων Ε.Κ.Α.Π.», το οποίο διαχειρίζεται αιτήματα, που υποβάλλονται ηλεκτρονικά από τους πολίτες, με αντικείμενο το Ε.Κ.Α.Π..
3. Το πληροφοριακό σύστημα «e-pronoia για τον πολίτη» διασυνδέεται με:
α. τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου παροχής προνοιακών υπηρεσιών, που εποπτεύονται από το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης,
β. τους ειδικώς πιστοποιημένους (άρθρο 5 του ν. 2646/1998) ή μη πιστοποιημένους φορείς παροχής υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας,
γ. τις αρμόδιες κοινωνικές υπηρεσίες των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α΄ και Β΄ βαθμού και τα Κέντρα Κοινότητας (άρθρο 4 του ν. 4368/2016),
δ. τους φορείς, οι οποίοι εποπτεύονται από το Υπουργείο Υγείας και παρέχουν υπηρεσίες κοινωνικής προστασίας,
ε. τις Εταιρείες Προστασίας Ανηλίκων, τις Υπηρεσίες Επιμελητών Κοινωνικής Αρωγής, τις Υπηρεσίες Επιμελητών Ανηλίκων και το Ίδρυμα Αγωγής Ανηλίκων Αρρένων Βόλου, φορείς εποπτευόμενους από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
4.α. Στο πληροφοριακό σύστημα «e-pronoia για τον πολίτη», που λειτουργεί στο Ε.Κ.Κ.Α., συνιστάται και λειτουργεί Κεντρική Βάση Δεδομένων, στην οποία καταχωρίζονται στοιχεία της παραγράφου 2. Ως υπεύθυνος επεξεργασίας για την τήρηση και επεξεργασία των ανωτέρω δεδομένων ορίζεται το Διοικητικό Συμβούλιο (Δ.Σ.) του Ε.Κ.Κ.Α., το οποίο ορίζει ειδικώς εξουσιοδοτημένο προσωπικό για τη διαχείριση των δεδομένων αυτών.
β. Τα χορηγούμενα ως άνω στοιχεία χρησιμοποιούνται, αποκλειστικά, για την υποστήριξη δράσεων κοινωνικής φροντίδας και αλληλεγγύης και απαγορεύεται οποιαδήποτε δημοσιοποίησή τους.
γ. Σε κάθε περίπτωση επεξεργασίας, όπως ορίζεται στην περίπτωση δ΄ του άρθρου 2 του ν. 2472/1997, όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς του παρόντος άρθρου οφείλουν να λαμβάνουν τα κατάλληλα προληπτικά μέτρα, ώστε να μην είναι δυνατή η παραβίαση του απορρήτου των στοιχείων. Σε περίπτωση παραβίασης του απορρήτου των στοιχείων, εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 21 του ν. 2472/1997.
δ. Ο χρόνος τήρησης των ανωτέρω δεδομένων από τον υπεύθυνο επεξεργασίας διέπεται από τις κείμενες διατάξεις περί τήρησης αρχείου δημοσίων υπηρεσιών.
5. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, συστήνεται Επιτελική Ομάδα Παραγωγικής Λειτουργίας (Ε.Ο.Π.Λ.) στο πλαίσιο του πληροφοριακού συστήματος «e-pronoia για τον πολίτη». Η Ε.Ο.Π.Λ. αποτελείται από: α. δύο (2) υπαλλήλους της Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, β. δύο (2) υπαλλήλους των αρμόδιων υπηρεσιών της Γενικής Διεύθυνσης Πρόνοιας, ένας εκ των οποίων αναλαμβάνει καθήκοντα Προέδρου της Ε.Ο.Π.Λ. και γ. τρεις (3) εκπροσώπους του Ε.Κ.Κ.Α., που ορίζονται με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του οικείου φορέα. Με την ίδια απόφαση ανατίθενται χρέη γραμματειακής υποστήριξης της Ε.Ο.Π.Λ. σε υπάλληλο της Γενικής Διεύθυνσης Πρόνοιας. Η θητεία των μελών της Ε.Ο.Π.Λ. ορίζεται τριετής.
Σκοπός της Ε.Ο.Π.Λ. είναι η παρακολούθηση της νόμιμης, πρόσφορης και θεμιτής διαχείρισης και εν γένει λειτουργίας του πληροφοριακού συστήματος «e-pronoia για τον πολίτη».
6. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης καθορίζονται: α. οι τεχνικές και λειτουργικές απαιτήσεις των υποσυστημάτων, που υπάγονται στο πληροφοριακό σύστημα «e-pronoia για τον πολίτη», β. ζητήματα διασύνδεσης και διαλειτουργικότητας του πληροφοριακού συστήματος του Ε.Κ.Κ.Α. με άλλα πληροφοριακά συστήματα, γ. οργανωτικά και τεχνικά θέματα απορρήτου και πολιτικής ασφάλειας της επεξεργασίας των δεδομένων του παρόντος άρθρου, όπως δικαίωμα πρόσβασης και χρήσης, κρυπτογράφηση δεδομένων, ασφάλεια επικοινωνιών, εμπιστευτικότητα, και δ. κάθε άλλο θέμα σχετικό με την ανάπτυξη και λειτουργία του «e-pronoia για τον πολίτη».
Εκδόθηκε ο ν. 4368/2016 «Μέτρα για την επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου και άλλες διατάξεις.» (Α΄21).
Εκδόθηκε το π.δ. 22/2006 «Οργανισμός του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ε.Κ.Κ.Α.)» (Α΄ 18), κατωτ. αριθ. 9.
Εκδόθηκε το π.δ. 113/2014 «Οργανισμός Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας.» (Α΄ 180), κατωτ. αριθ. 8.
Εκδόθηκε η υ.α. 1060/Δ9.341/2017 «Ρύθμιση θεμάτων εφαρμογής των άρθρων 7 και 8 του ν. 4445/2016.» (Β΄59), κατωτ. αριθ. 22.
Εκδόθηκε η κ.υ.α. Δ14/15834/237/2019 « Καθορισμός προδιαγραφών λειτουργίας των Κέντρων Κοινότητας.» (Β΄1344), κατωτ. αριθ. 12.