ΝΟΜΟΣ ΥΠ΄ ΑΡΙΘ. 4388 της 27.05.2016 «Κύρωση της Συμφωνίας Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών - μελών της, αφενός, και της Δημοκρατίας του Ιράκ, αφετέρου μετά αναπόσπαστα σε αυτήν Παραρτήματα 1 έως 4, Προσαρτήματα, Πρωτόκολλα, Σημειώσεις και τη Μονομερή Δήλωση της Ε.Ε. σχετικά με το άρθρο 96 της Συμφωνίας και άλλες διατάξεις» (Α΄93)

Άρθρο δεύτερο

Σύστημα Ηλεκτρονικής Διαχείρισης Οδικών Υποδομών Υπηρεσία Οδικών Τελών - Ηλεκτρονικής Διαχείρισης Οδικών Υποδομών

«1. Συστήνεται στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών αυτοτελής Υπηρεσία Οδικών Τελών-Ηλεκτρονικής Διαχείρισης Οδικών Υποδομών, που υπάγεται απευθείας στον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, για την ηλεκτρονική διαχείριση των οδικών υποδομών με αντικείμενο: α) την ανάπτυξη και λειτουργία Συστήματος Ηλεκτρονικής Διαχείρισης Οδικών Υποδομών παρακολούθησης και χρέωσης τελών διοδίων οχημάτων, β) την ανάπτυξη και λειτουργία ηλεκτρονικού συστήματος παρακολούθησης, καταγραφής και επεξεργασίας κυκλοφοριακών φόρτων, γ) την ανάπτυξη και λειτουργία του Ηλεκτρονικού Μητρώου Παρόχων Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Τηλεδιοδίων (Ε.Υ.Τ.), που έχει συσταθεί στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, δ) τη διαχείριση του κέντρου παρακολούθησης διοδίων, ε) τη σύνταξη και έκδοση προδιαγραφών υποχρεωτικής εφαρμογής για ενιαία ηλεκτρονικά αναλογικά διόδια, σε όλο το οδικό δίκτυο ανεξαρτήτως υπηρεσίας ή φορέα λειτουργίας και εκμετάλλευσης, στ) την παροχή γνωμοδότησης στον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών για τα σημεία ανέγερσης και λειτουργίας των σταθμών τελών διοδίων στο οδικό δίκτυο και στις εισόδους της χώρας και ζ) την παρακολούθηση και απόδοση των εσόδων, εκτός αυτών που αφορούν συμβάσεις παραχώρησης που διέπονται από το π.δ. 60/2007 (Α' 64).

  1. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται οι κατηγορίες των οχημάτων, βάσει των οποίων, η υπηρεσία οδικών τελών εκδίδει τα ηλεκτρονικά μέσα χρέωσης της περ. α' της παρ. 1.
  2. Στην Υπηρεσία Οδικών Τελών-Ηλεκτρονικής Διαχείρισης Οδικών Υποδομών υπάγεται το σύνολο του οδικού δικτύου της χώρας. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος η κατασκευή και διαχείριση νέων σταθμών τελών διοδίων διέπεται από τις διατάξεις του παρόντος, εκτός των συμβάσεων παραχώρησης που διέπονται από το π.δ. 60/2007 (Α' 64).
  3. Τα ηλεκτρονικά συστήματα των περ. α) β) γ' και δ' της παρ. 1 συνδέονται διαλειτουργικά με τα ηλεκτρονικά συστήματα του οδικού δικτύου της χώρας, συμπεριλαμβανομένων και αυτών, που αφορούν σε συμβάσεις παραχώρησης.
  4. Η Υπηρεσία Οδικών Τελών-Ηλεκτρονικής Διαχείρισης Οδικών Υποδομών διοικείται από: α) τον Διοικητή και β) τον Υποδιοικητή, που ορίζονται και παύονται αζημίως με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών για τρία (3) έτη με δυνατότητα παράτασης μόνο μία φορά. Ο Διοικητής και Υποδιοικητής πρέπει να είναι πτυχιούχοι Α.Ε.Ι. ημεδαπής ή αλλοδαπής Οικονομικών Σχολών ή Τμημάτων, επαγγελμάτων ανάλυσης αγορών, Προγραμματισμού, Διοίκησης Επιχειρήσεων ή Διπλωματούχοι Μηχανικοί, και πρέπει να έχουν τουλάχιστον διετή εμπειρία σε συναφές αντικείμενο με τις ανάγκες οργάνωσης και λειτουργίας της υπηρεσίας. Οι πάσης φύσεως αποδοχές ή αποζημιώσεις του Διοικητή και Υποδιοικητή καθορίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών, οι οποίες καλύπτονται από τις πιστώσεις του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.

Η πλήρωση όλων των θέσεων του τακτικού προσωπικού γίνεται με μετάταξη ή απόσπαση υπαλλήλων μονίμων ή με σύμβαση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου, που υπηρετούν στο Δημόσιο, ν.π.δ.δ., σε οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης α' και β' βαθμού ή σε φορείς του ευρύτερου δημοσίου τομέα, όπως αυτός ορίζεται στο άρθρο 51 του ν. 1892/1990 (Α' 101).

Η μισθοδοσία του απασχολούμενου προσωπικού, καθώς και κάθε άλλη εν γένει δαπάνη που προκύπτει από τη λειτουργία αυτής, βαρύνει τις πιστώσεις του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.

Με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται μετά από πρόταση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται η οργάνωση, η διάρθρωση των οργανικών μονάδων της υπηρεσίας σε Γενική Διεύθυνση, Διευθύνσεις, Τμήματα και γραφεία, οι αρμοδιότητες αυτών, ο αριθμός των θέσεων του προσωπικού, η κατανομή αυτών σε κλάδους και ειδικότητες, η σύσταση θέσεων προσωπικού και κάθε άλλο θέμα σχετικό με τα ανωτέρω.

Οι υπάλληλοι της Υπηρεσίας Οδικών Τελών -Ηλεκτρονικής Διαχείρισης Οδικών Υποδομών υπάγονται στα υπηρεσιακά και πειθαρχικά συμβούλια του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.

  1. Για την υποβοήθηση του έργου της παρ. 1, συστήνεται γνωμοδοτική επιτροπή οδικών υποδομών, που αποτελείται από:

    1. 1) Τον Διοικητή Υπηρεσίας, ως πρόεδρο, με αναπληρωτή τον Υποδιοικητή Υπηρεσίας.

      2) Έναν (1) ανώτερο υπάλληλο κατηγορίας ΠΕ της Υπηρεσίας, με τον αναπληρωτή του.

      3) Έναν (1) ανώτερο υπάλληλο κατηγορίας ΠΕ της Γενικής Γραμματείας Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, με τον αναπληρωτή του.

      4) Έναν (1) ανώτερο υπάλληλο κατηγορίας ΠΕ Γενικής Γραμματείας Μεταφορών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, με τον αναπληρωτή του.

      5) Έναν (1) ανώτερο υπάλληλο κατηγορίας ΠΕ του Υπουργείου Οικονομικών, με τον αναπληρωτή του.

      6) Έναν (1) εκπρόσωπο του συλλόγου Ελλήνων συγκοινωνιολόγων με τον αναπληρωτή του και

      7) δύο (2) εκπροσώπους της εταιρίας «Ελληνικές Υποδομές και Οδοί με Διόδια» με τους αναπληρωτές τους.

      Η επιτροπή συγκροτείται με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών για διάρκεια δύο (2) ετών, που μπορεί να ανανεώνεται μία ή περισσότερες φορές. Οι ιδιώτες μέλη της επιτροπής δικαιούνται την αποζημίωση της παρ. 1 του άρθρου 21 του ν. 4354/2015 (Α' 176).

  2. Η χρέωση διοδίων εφαρμόζεται, ανά κατηγορία οχήματος: α) αναλογικά ανά χιλιόμετρο χρήσης του δικτύου αρμοδιότητας της Υπηρεσίας Οδικών Τελών Ηλεκτρονικής Διαχείρισης Οδικών Υποδομών και β) αναλογικά ανά χρονική περίοδο χρήσης του δικτύου αρμοδιότητας της Υπηρεσίας «Οδικά Τέλη», με την επιφύλαξη των συμβάσεων παραχώρησης που διέπονται από το π.δ. 60/2007 (Α' 64), και της υπ' αρίθμ. 6686/7.11.2014 (Β' 3086) κοινής υπουργικής απόφασης.

    Από την έναρξη ισχύος του παρόντος, απαγορεύεται, με την επιφύλαξη της κ.υ.α. 6686/17.11.2014 (Β' 3086), η εγκατάσταση και λειτουργία νέων μετωπικών σταθμών διοδίων, ανεξαρτήτως αν για αυτούς έχει ακολουθηθεί γενικός τρόπος υπολογισμού χρεώσεων τελών σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, εφόσον αυτή η χρέωση δεν ανταποκρίνεται σε πραγματική.

  3. Απαγορεύεται η διέλευση στο οδικό δίκτυο που χρησιμοποιείται παραπλεύρως και εναλλακτικά των αυτοκινητοδρόμων και οδών ταχείας κυκλοφορίας, στα μηχανοκίνητα οχήματα μικτού βάρους άνω των 3,5 τόνων για λόγους οδικής ασφάλειας (προστασίας της ζωής και της σωματικής ακεραιότητας των χρηστών των οδών αυτών) και αποτροπής της επιβάρυνσης και υποβάθμισης του εγγύς οικιστικού περιβάλλοντος, όπως και της έντονης καταπόνησης και ταχείας φθοράς του οδοστρώματος του οδικού δικτύου, για το οποίο ισχύει η απαγόρευση. Εξαιρούνται οι διελεύσεις οχημάτων άμεσης ή έκτακτης ανάγκης, οδικής βοήθειας ή όταν συντρέχουν λόγοι ανωτέρας βίας. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται οι εξαιρέσεις από την απαγόρευση του πρώτου εδαφίου της παρούσας για ειδικούς λόγους που αφορούν ιδίως, τη μόνιμη διαμονή του ιδιοκτήτη του οχήματος σε όμορη περιοχή, τη συμμετοχή του οχήματος σε εκτέλεση δημοσίου ή ιδιωτικού έργου, την έδρα εγκατάστασης ή λειτουργίας επιχείρησης που έχει την ιδιοκτησία του οχήματος, τη θέση αγροτοκτηνοτροφικής έκτασης όμορης περιοχής της οποίας ο ιδιοκτήτης χρησιμοποιεί οχήματα αγροτικής χρήσης ή τροχήλατα μηχανήματα, τα λεωφορεία και ρυθμίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη λήψη της σχετικής άδειας διέλευσης, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και οι αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για την υποβολή της σχετικής αίτησης και τη χορήγηση της άδειας, καθώς και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια. Με όμοια απόφαση μπορεί να καθορίζονται ειδικότερα οι οδοί ή τα τμήματα των οδών, στα οποία επιβάλλεται η απαγόρευση κυκλοφορίας της παραγράφου αυτής, η απαραίτητη σήμανση και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια.

  4. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται: α) τα σημεία ανέγερσης και λειτουργίας σταθμών διοδίων, είτε καθολικά στο σύνολο του οδικού δικτύου, είτε κατά τμήμα αυτού, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του ηλεκτρονικού μέσου παρακολούθησης διοδίων τελών της περ. α' της παρ. 1 και σε σημεία εισόδων και εξόδων του δικτύου, β) το ύψος τελών ανά κατηγορία οχήματος και ανά διανυόμενο χιλιόμετρο ή χρονική περίοδο χρήσης της παρ. 7, γ) οι απαλλαγές υποχρέωσης καταβολής τελών διοδίων σε ειδικές κατηγορίες και ευάλωτες ομάδες πληθυσμού ιδίως σε άνεργους, ΑμεΑ, κατοίκους όμορης του δικτύου περιοχής, καθώς και σε οχήματα εξυπηρέτησης εκτάκτων αναγκών, όπως οχήματα Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, Ελληνικής Αστυνομίας, ασθενοφόρα κ.ά. και δ) η κατάργηση των μετωπικών σταθμών διοδίων ανάλογα με την τμηματική εφαρμογή του συστήματος της παρ. 1.

  5. Η συντήρηση και λειτουργία του οδικού δικτύου αρμοδιότητας της Υπηρεσίας παραμένει στους αρμόδιους φορείς σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.

  6. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται: α) η υπηρεσία έκδοσης της Προπληρωμένης Κάρτας Διόδου για τη χρήση του συνόλου του εθνικού οδικού δικτύου ή τμήματός του, επιλεγόμενης διάρκειας ισχύος με αναλογική χρέωση και οι λοιπές λεπτομέρειες έκδοσής της, β) ο τύπος της Προπληρωμένης Κάρτας Διόδου, όπως αυτοκόλλητο, που τοποθετείται στο όχημα και γ) κάθε άλλο σχετικό θέμα με τα ανωτέρω.

  7. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται μετά από πρόταση των Υπουργών Εσωτερικών, Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών, ορίζονται οι κυρώσεις που επιβάλλονται για τις παραβάσεις της παρ. 8 και των διατάξεων των κανονιστικών αποφάσεων που εκδίδονται κατ' εξουσιοδότηση του παρόντος άρθρου, τη μη καταβολή τελών διοδίων αναλογικής χρέωσης και τη μη έκδοση Προπληρωμένης Κάρτας Διόδου της παρ. 11, τα όργανα και η διαδικασία επιβολής και είσπραξής τους, καθώς και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια.

    Μέχρι την έκδοση του ως άνω προεδρικού διατάγματος, στους οδηγούς και τους ιδιοκτήτες των οχημάτων που παραβαίνουν τις διατάξεις της παρ. 8 και της υπουργικής απόφασης για τις εξαιρέσεις από την απαγόρευση διέλευσης στο οδικό δίκτυο του πρώτου εδαφίου της ίδιας παραγράφου, επιβάλλεται από τα αστυνομικά όργανα αλληλεγγύως και εις ολόκληρον στον οδηγό και στον ιδιοκτήτη του οχήματος διοικητικό πρόστιμο χιλίων (1.000) ευρώ και ακινητοποίηση των οχημάτων αυτών, κατ' ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων της υπ' αρ. 30870/6/9.10.1983 κοινής υπουργικής απόφασης (Β' 603). Σε περίπτωση μισθωμένου οχήματος, το πρόστιμο για τον ιδιοκτήτη καταλογίζεται στον μισθωτή. Η παρ. 2 του άρθρου 46 του ν. 2696/1999 εφαρμόζεται και στην περίπτωση της ακινητοποίησης αυτής.

    Το πρόστιμο καταβάλλεται επιτόπου. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών ορίζεται η διαδικασία βεβαίωσης και επιβολής του προστίμου και της διοικητικής κύρωσης, ο τρόπος της είσπραξης του προστίμου (ηλεκτρονικώς ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο) και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια.

    Με την επιφύλαξη της εφαρμογής του προηγούμενου εδαφίου, μέχρι την καταβολή του προστίμου στο Δημόσιο σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, αφαιρούνται από τα αστυνομικά όργανα η άδεια και οι πινακίδες κυκλοφορίας του οχήματος, καθώς επίσης η άδεια οδήγησης του οδηγού και συντάσσεται σχετική έκθεση.

    Για τη βεβαίωση της παράβασης της παρ. 8 και την επιβολή του προστίμου και της κύρωσης χρησιμοποιούνται τα έντυπα της υπ' αρ. 2515/5/64/11.7.2007 κοινής υπουργικής απόφασης (Β' 1306) με σχετική, ως προς την παράβαση, συμπλήρωση των αστυνομικών οργάνων επί των εντύπων αυτών.

    Ο παραβάτης έχει δικαίωμα να προβάλει τις αντιρρήσεις του εντός προθεσμίας τριών (3) εργασίμων ημερών, που αρχίζει από την επίδοση της βεβαίωσης, στην Αρχή στην οποία ανήκει το ανωτέρω όργανο, όπως αυτή προσδιορίζεται στη σχετική βεβαίωση παράβασης. Αν οι αντιρρήσεις κριθούν βάσιμες λόγω προσκόμισης των απαραίτητων δικαιολογητικών, όπως ενδεικτικά δελτίο αποστολής, εάν πρόκειται για μεταφορά προϊόντων, ή χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης του έργου, εάν πρόκειται για παροχή υπηρεσίας κατά την εκτέλεση τεχνικού έργου, το πρόστιμο διαγράφεται και επιστρέφονται τα στοιχεία κυκλοφορίας του οχήματος και η άδεια οδήγησης στον οδηγό με απόφαση του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας.

    Αν δεν προβληθούν αντιρρήσεις ή αν αυτές απορριφθούν, επικυρώνεται το διοικητικό πρόστιμο από τον Προϊστάμενο της Αρχής.

    Σε περίπτωση είσπραξης του παραπάνω προστίμου με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών το συνολικό ποσό προσαυξάνεται με το κόστος προμήθειας συναλλαγής του Παρόχου Υπηρεσιών Πληρωμών.

  8. Τα ανωτέρω πρόστιμα εισπράττονται σε ειδικό Κωδικό Αριθμό Εσόδου του Τακτικού Προϋπολογισμού και προορίζονται να καλύψουν μέρος των δαπανών για τη βελτίωση του οδικού δικτύου της παρ. 8 και για την υλικοτεχνική υποδομή του Συστήματος Ηλεκτρονικής Διαχείρισης Οδικών Υποδομών, της Υπηρεσίας Ηλεκτρονικής Διαχείρισης Οδικών Τελών και της Ελληνικής Αστυνομίας, που απαιτείται για την εφαρμογή των διατάξεων της προηγούμενης παραγράφου. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών, καθορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις, η διαδικασία διαχείρισης, καθώς και η κατανομή των εσόδων του λογαριασμού.
  9. Η Ειδική Υπηρεσία Δημοσίων Έργων Κατασκευής Συγκοινωνιακών Έργων με Σύμβαση Παραχώρησης (ΕΥΔΕ/ΚΣΕΣΠ), που συστάθηκε με το π.δ. 123/2017 (Α' 210), ασκεί τα καθήκοντα και υποχρεώσεις της αναθέτουσας αρχής έως την κατακύρωση και υπογραφή της υπό δημοπράτηση σύμβασης για την εγκατάσταση πλήρους ηλεκτρονικού συστήματος αναλογικής χρέωσης διοδίων τελών, δορυφορικής τεχνολογίας με οπτική αναγνώριση, καθώς και σε κάθε άλλη συναφθείσα ή προς σύναψη σύμβαση αναγκαίας υποστηρικτικής δράσης στα πλαίσια της υπόψη δημοπράτησης και για το ίδιο χρονικό διάστημα.

    14Α. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών επιτρέπεται να ρυθμίζονται τα ειδικότερα θέματα σύνθεσης και λειτουργίας της γνωμοδοτικής επιτροπής οδικών υποδομών.

  10. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών επιτρέπεται να μεταβιβάζονται αρμοδιότητες σχετικές με την Υπηρεσία Οδικών Τελών - Ηλεκτρονικής Διαχείρισης Οδικών Υποδομών, στο Διοικητή και Υποδιοικητή της.

  11. Τα Οδικά Τέλη αποδίδονται σε ειδικό Κωδικό Αριθμό Εσόδου (ΚΑΕ) του Τακτικού Προϋπολογισμού, τον οποίο διαχειρίζεται η Υπηρεσία Οδικών Τελών. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται τα θέματα που είναι σχετικά με την εφαρμογή της παρούσας.

  12. Στην Υπηρεσία Οδικών Τελών Ηλεκτρονικής Διαχείρισης Οδικών Υποδομών ανατίθεται η αρμοδιότητα έκδοσης ενιαίας κάρτας για τη διέλευση των Ατόμων με Αναπηρία (Α.με.Α.) από όλους τους αυτοκινητόδρομους με διόδια. Η ενιαία κάρτα εκδίδεται μέσω κατάλληλης ηλεκτρονικής εφαρμογής από την Υπηρεσία Οδικών Τελών. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται τα δικαιολογητικά για την έκδοση της ενιαίας κάρτας, τα οποία υποβάλλονται ηλεκτρονικά Υπηρεσία Οδικών Τελών- Ηλεκτρονικής Διαχείρισης Οδικών Υποδομών. Η ενιαία κάρτα, μετά την έκδοσή της, αποστέλλεται ταχυδρομικά προς τους δικαιούχους από την Υπηρεσία Οδικών Τελών. Η κάρτα εμπεριέχει φωτογραφία του Α.με.Α. καθώς και τον αριθμό κυκλοφορίας του οχήματος. Το δε Α.με.Α πρέπει να επιβαίνει στο όχημα κατά τη διέλευση. Η διέλευση ελέγχεται και δεν θα είναι αυτόματη.»

    Το άρθρο δεύτερο διαμορφώθηκε ως άνω με το άρθρο 211 του ν. 4782/2021 (Α΄36).